Bir Obsesif Kompulsif İle Nasıl Çalışılır?

Obsesif kompulsif bozukluk yani OKB; son yıllarda sıkça karşılaştığımız psikolojik bir rahatsızlık türüdür. OKB ile karşı karşıya olan kişilerin takıntı ve zorlantı gibi istem dışı davranışlar nedeniyle hem bireysel hem de toplumsal olarak zorluk yaşaması olasıdır.

Mevcut rahatsızlığın toplumda yaygın hale gelmesi, bu durumun bizzat kişisel olarak yaşanabileceğini ya da ailede veya iş arkadaşında görülme olasılığının yüksek olduğunu ifade ediyor.

İş yaşamında obsesif kompulsif bozukluk belirtileri gösteren ya da doğrudan tanı almış bir arkadaşınız bulunabilir. Bu durumda nasıl davranmanız gerektiği konusunda tereddüt yaşayabilirsiniz. Şimdi, OKB tanısına ve bu tanıyı almış kişilerle nasıl doğru bir iletişim kurulabileceğine dair bilgi aktaralım.

OKB Nedir?

OKB, temelde obsesyon (takıntı) ve kompulsiyon (zorlantı) davranışlarının bir arada görüldüğü psikolojik kökenli bir rahatsızlıktır. OKB’nin kişinin günlük yaşam kalitesini belirgin şekilde etkilemesi ve çevresi ile iletişimde güçlük meydana getirmesi söz konusu olur. Bu nedenle OKB belirtileri gösteren insanlara karşı bilinçli ve duyarlı olmakta fayda vardır. Bu sorunu yaşayan kişinin, takıntılı düşünce ve davranışları aslında isteği dışında gerçekleştiği için kendini ifade etmekte zorluk çekebilir.

OKB Belirtileri Nelerdir?

Gündelik hayatta ciddi sıkıntılara sebep olan OKB belirtilerinin kişinin önemli bir zamanını kapsadığı gerçeğinden söz etmek gerekir. Ayrıca toplumda ortalama 50 kişiden birinde obsesif kompulsif bozukluk var olduğu düşünülmektedir.

Bu psikolojik rahatsızlık genellikle takıntılı düşünce ve davranışlarla birlikte ilerler. Dolayısıyla hem obsesyon hem de kompulsiyon belirtileri görülmesi olasıdır.

Obsesyon Belirtileri

OKB tedavisi almayı gerekli kılabilecek ve kişinin yaşamını zorlaştıran göstergelerden bir kısmı obsesyon belirtileri olarak karşımıza çıkar. Obsesif kompulsif bozukluk yaşayan kişi, istemediği halde birçok olumsuz ve üzüntü duyacağı düşünceye takıntılı şekilde bağlanabilir.

Obsesyon belirtileri şunlardır:

• Pek çok insan belirsizlik karşısında tedirgin olur, fakat OKB sorunu yaşayan kişilerin belirsizlik endişesi en üst düzeydedir. Bu nedenle belirsizliğe toleranslı kişilere tepkiyle yaklaşabilirler.
• OKB, devamlı kuşkulu kişilik yapısı ve güven duymaya yoğun ihtiyaç ile karakterizedir.
• Bu rahatsızlığı taşıyan kişilerde mükemmeliyetçilik, düzen ve simetri dürtüsü çok kuvvetlidir.
• Hata yapmaktan korkan bir yapıya sahip olan OKB’liler, toplumsal olarak yanlış bir davranış sergilemekten ve rezil olmaktan çok korkar.
• Mikrop kaygısı da obsesif kompulsif bozukluk yaşayan kişilerde sıklıkla görülen belirtilerdendir.
• Bir başkasına zarar verme korkusu ve günahkar düşünce yapısından endişe duyma gibi özellikler tipik OKB belirtileridir.

Kompulsiyon Belirtileri

Kompulsiyon belirtileri, OKB ile yaşayan kişilerin yukarıdaki istem dışı düşünceleri nedeniyle kendiliğinden ortaya çıkar. Aşağıdaki davranışlar OKB’lilerin hayatını ciddi anlamda zorlaştırabilir ve bunların tümü aşırı kaygının dışa vurumu olarak adlandırılabilir. Kişi, aslında zihnindeki olumsuz ve istemsiz düşünceleri ortadan kaldırmak için bazı yineleyici davranışlara yönelir.

Kompulsiyon belirtileri şunlardır:

• Tekrarlayan şekilde el yıkama ve devamlı duş alma gibi aşırı titiz davranışlar
• Belirli sözcükleri ya da cümleleri sürekli olarak tekrarlama
• Rahatsız eden ve kişinin bir türlü aklından çıkmayan düşünce ya da görüntülere istemsiz şekilde odaklanma
• Kişinin eşyalarını aşırı şekilde düzen sırasına sokması veya yemeklerini belirgin bir sırayla tüketmesi
• Tehlikeli olabilecek ütü, ocak ve elektrik gibi ürünlerin sürekli kontrol edilmesi
• Herhangi bir değer taşımayan nesneleri biriktirme eğilimi
• El sıkışma veya kapı tokmağını tutma gibi davranışlardan kaçınma
• Günlük sıradan işlerle uğraşırken içinden ya da yüksek bir sesle sayı sayma eğilimi

Çalışma Arkadaşının Obsesif Kompulsif Olduğu Nasıl Anlaşılır?

OKB rahatsızlığı yaşamın tüm alanlarında olduğu gibi iş hayatında da zorlayıcı bir unsur olarak karşımıza çıkar. Obsesif kompulsif bozukluk yaşayan kişinin istem dışı takıntılı davranış ve düşüncelerinin yanı sıra diğer insanlara kendini ifade edememesi de yıkıcı bir etki yaratır. Bu nedenle özellikle çalışma arkadaşlarının kişinin rahatsızlığı konusunda bilinç sahibi olması, sanıldığından çok daha fazla olumlu etki yaratacaktır.

Zaten psikolojik olarak istemediği endişe ve evhamlarla başa çıkmaya çalışan iş arkadaşınıza farkındalık ve hoşgörüyle yardımcı olabilirsiniz. Peki, çalışma arkadaşınızın obsesif kompulsif olduğunu nasıl anlayabilirsiniz?

Bu aşamada OKB teşhisinden şüphelendiğiniz arkadaşınız için yukarıdaki belirtileri değerlendirebilir ve davranışlarını karşılaştırabilirsiniz. OKB rahatsızlığı yaşayan kişiler ilk bakışta size dediğim dedik ve katı bir insan gibi görünebilir. Onları bu davranışa iten şey takıntı ve zorlantı içeren düşünceleridir.

Obsesif Kompulsif İnsanlar Zor Mudur?

Sürekli bir şeyleri denetleme ve kontrol etme mecburiyeti hisseden obsesif kompulsif insanlar, çevresindeki kişiler için zor bireyler olarak algılanabilir. Ancak iş arkadaşınızın kendi içinde yaşadığı üzüntü ve kaygıları anladığınız takdirde bu rahatsızlığın en çok onu zorladığını fark edebilirsiniz. Bu açıdan bakıldığında OKB tanısı almış kişilerin davranışlarının nedenini daha rahat anlayabilir ve empati kurabilirsiniz.

Obsesif Kompulsif İnsanlara Nasıl Yaklaşılmalıdır?

Kurallara, düzene ve kontrol mekanizmasına aşırı bağlılıkla kendini gösteren obsesif kompulsif insanlara yaklaşırken bu davranışlarının istemsiz olarak gerçekleştiğini göz önünde bulundurabilirsiniz. Özellikle kontrol edemediği durumlarda aşırı kaygı yaşayan bu bireyler riskten kaçınma davranışı gösterebilir.

İş hayatında kuralcı ve hassas yapıları, OKB teşhisi almış insanları başarılı kılabilir ancak bunu bir rekabet çabası olarak düşünmemelisiniz. İnatçı kişilik yapısına sahip olan ve kurallara tam uyum bekleyen obsesif kompulsif bozukluk yaşayan bir insan aynı zamanda hataya karşı da tahammülsüz olabilir. Tüm bu özelliklerin farkında olmanız mevcut rahatsızlığı yaşayan bireylere daha doğru yaklaşım geliştirmenizi kolaylaştıracaktır.

Sonuç

OKB, takıntılı düşünce ve zorlantı içeren davranışlarla kendini gösteren, beyindeki serotonin düzeyleri ile de yakından bağlantılı psikolojik bir rahatsızlıktır. OKB hastaları yalnızca kendi içlerinde değil, toplumsal olarak da birçok sorunla karşılaşabilir. Bu aşamada çevrenizde OKB teşhisi almış ya da bu davranışları sergileyen kişilere yardımcı olmak için farkındalık kazanabilirsiniz.

Bazı durumlarda obsesif kompulsif bozukluk belirtileri ilerleyerek mevcut sorunu yaşayan kişileri ve çevresindekileri mağdur edebilir. Psikolojik temelli bu rahatsızlık için bir uzman desteğine başvurmak en sağlıklı yöntem olacaktır. HiDoctor uzmanlıkla çalışan online psikologlar eşliğinde hizmet verirken OKB rahatsızlığı ve çözümü için online psikolog desteği almanızı sağlar.