İnsanlar üzerinde derin iz bırakan, çoğunlukla kontrol edilemeyen üzücü olaylara travmatik olaylar denir. Travmanın yıkıcı etkisinden kurtulan bazı insanlar, hayatlarına kaldıkları yerden devam eder.
Ancak çözüme kavuşamamış travma ile yaşamaya devam eden kişiler için bu durum tam tersidir. Çünkü zihnin ücra köşelerinde kendine yer eden travma, mağdurun ruh halini, motivasyonunu ve çevresiyle kurduğu ilişkileri etkileyebilir.
Hazırlamış olduğumuz bu yazıda, çözülmemiş travmaların ilişkileri nasıl etkileyebileceğini ele alacağız. Hazırsanız, başlayalım!
Çözülmemiş Travma Nedir?
Kişi üzerinde yıkıcı etkileri olan, beklenmedik anlarda dahi yaşanabilen üzücü durum ya da olaylara travma adı verilir. Travmaya maruz kalan kişiler, ne kadar zorlansalar da, uygun terapi yöntemleri ile yaşadıkları trajediyi sindirmeyi başarabilirler.
Ancak bazı insanlar, bu konuda bir dereceye kadar başarılı olabilir. Mağdur yalnızca olayın bir kısmını ya da tamamını kabullenir. Bu duruma ise literatürde çözülmemiş travma adı verilir.
Çözülmemiş travmanın etkileri de sanılandan çok daha kuvvetli olabilir. Kişinin hayata bakışını, günlük alışkanlıklarını değiştirebilir. Aile hayatında ve kişiler arası ilişkilerde oluşabilecek sorunların önünü açabilir.
Çözülmemiş Travmalar İlişkileri Nasıl Etkiler?
Çözülmemiş travma ile yaşamaya çalışmak, aniden ortaya çıkan duygu ve düşüncelere ayak uydurmayı denemek, sağlıklı ve mutlu ilişkiler için elverişli değildir.
Bu, kimseyle bir daha asla güvenli bağlantı kuramayacağınız anlamına gelmez. Durumun ifade ettiği şey, sadece çözülmemiş travmaların ilişkilerinize olumsuz bir hava kattığı gerçeğidir.
Travma herkesi farklı şekilde etkiler. İki kişi aynı travmaya maruz kalsa bile her zaman aynı travma belirtilerini veya duygularını yaşamaz. Bu gerçeği akılda tutarak, çözülmemiş travmaların başkalarıyla kurduğunuz ilişkileri nasıl olumsuz etkilediğine geçebiliriz.
Terk Edilme veya Sevilmeme Korkusu Yaşamak
Travma, doğası gereği güvensiz hissetmenize neden olur. Etkileyici olay yaşayan ve bunu aşamayan kişi, kendini değersiz olarak görebilir. İnandığı bu düşünceyle yola çıkarak başkalarının da onu aynı şekilde gördüğüne kolay bir şekilde ikna olabilir.
Yani, travmadan tam anlamıyla kurtulamayan birey; sevilmemesi gerektiğine kesin düşüncelerle inanıyorsa, arkadaşlarının, partnerinin ve hatta aile üyelerinin kendisini gerçekten sevmediği sonucuna varabilir.
Bütün çevresi sevgi gösterse ve bunu hissettirmek için çabalasa bile onlara karşı sürekli tetiktedir. Yaptıkları her hareketi analiz eder ve çoğunlukla da bireysel algılar. Bu nedenle, öfkesini kontrol etmekte zorlanır; kendi içerisinde hayal kırıklığı yaşar ve bunu farklı yöntemlerle ortaya çıkarır.
Aynı düşüncelerin uzun süre devam etmesi sonucunda karşı tarafın onu terk edeceğine inanabilir. Dolayısıyla bazı mağdurlar, kaçınılmaz olarak gördükleri ayrılığı kontrol etmenin bir yolu olarak ilişkilerini erkenden bitirebilir.
Böylece, karşı taraftan gelecek veda cümlelerine bir kez daha maruz kalmaz. Her ne kadar bu durum onu üzse de “terk edilmeden terk ettim” fikrine sıkıca sarılarak olası travmanın önüne geçmeye çalışır.
Hayır Demekte Zorlanmak
Kendisini olumsuz yönde etkileyen ortamlara uzun süre maruz kalan kişiler, ihtiyaç ve arzularının ne olduğunu anlamakta anlamayabilirler. Bu nedenle, kendileri için bir şeyler yapma ve karşı tarafa herhangi bir konuda hayır deme konusunda zorlanabilirler.
Barışmak Yerine Savaşmayı Tercih Etmek
Bazı travma mağdurları, karşılıklı iletişim yerine çatışma ve kaosu tercih ederler. Çünkü geçmişte o kadar yoğun bir şekilde kaosa maruz kalırlar ki, sakince konuşmak ve anlaşmak onlar için garip ve yabancıdır.
Sürekli olarak tartışmaya maruz kalan insanlar, herkesin yaşayabileceği stres tepkilerini “hayatta olma hissi” olarak yorumlayabilir ve sükunet ortamının sıkıcı göründüğünü düşünebilir. Bu düşünceyle hareket eden mağdur, karşı tarafın barışma çabalarını görmezden gelerek yeni bir kaos ortamı yaratmaya çalışır.
Güven Problemleri Yaşamak
Geçmişte travma yaşadıysanız artık kimseye güvenemeyeceğinizi düşünebilirsiniz. Ailenizi, partnerinizi, dostlarınızı veya tanımadığınız herhangi bir kişiyi güvenilmez ve manipülatif olarak görebilirsiniz.
Elbette bir insana körü körüne güvenmek doğru değildir. Ancak, hangi tür ilişkide olursanız olun bunun en sağlam parçası karşılıklı güvendir.
Çoğu zaman mağdur karşı tarafa güveniyormuş gibi yapar. Onu sever, onunla birlikte vakit geçirmekten hoşlanır fakat asla tam anlamıyla güvenmez. Partneri veya arkadaşı bunun farkına vardığında durumu kişisel olarak algılayabilir. Bu da kurulan veya kurulması muhtemel olan bağın başlamadan bitmesini hızlandırır.
İnsanlara Karşı Mesafeli Davranmak
Yaşantısı boyunca sevilmemiş veya sevildiği kendisine hissedilmemiş insanlar, kendisinin sevilmeye layık olmadığını düşünür. Hatta ilerleyen süreçlerde düşündükleri şey yerini kuvvetli bir inanç duygusuna bırakır.
Mağdur “asla sevilmeyeceğim, sevgileri gerçek değil” şeklinde hareket ederek çevresindeki insanlara karşı duvar örebilir, potansiyel dostlukları veya romantik ilişkileri sürekli olarak “yabancı” kategorisine sokabilir.
Kimse iletişimsiz yaşayamaz. Zaman zaman travma yaşayan kişilerin etrafında “aşırı samimi” olduğu insanlara denk gelebilirsiniz. Dışarıdan dostluk veya aşk gibi görünen bu ilişki çoğunlukla bir çıkar ilişkisidir. Fayda durumu sona erdikten sonra kurulmuş gibi yapılan ilişki de sonlandırılır.
Bütün bunlara ek olarak, travmaya maruz kalan kişiler ilişkilerinin ciddiye gittiğini fark ettiği an, sabote eylemlerine başvururlar. Gereksiz yere yoğun çalışabilir veya karşı tarafa hasta olduğunu söyleyerek hazırlanan planı iptal edebilirler.Toksik veya taciz edici insanları uzak tutmak yanlış bir davranış değildir.
Ancak karşı taraftaki insan tamamen dürüst bir şekilde geldiyse ve siz ısrarla bağlantıda kalmayı reddediyorsanız, kendinizi sağlıklı ilişkilerden mahrum bırakabilirsiniz.
Cömertlik, sadece maddi yardımla sınırlı olmayıp zaman, emek ve ilgi gibi pek çok biçimde ifade edilebilir. Toplumsal hayatta önemli bir yere sahip olan bu davranış kalıbı, bireyin sadece çevresine değil, kendi psikolojik iyi oluşuna da katkı sağlamaktadır. Araştırmalar, cömertlik pratiklerinin kişilerin topluma ve sevdiklerine yarar sağlayabilmesinden dolayı kendilerini yeterli hissetmesi, kendinden ve yaptığından tatmin olmuşluk […]
Dr. Nossrat Peseschkian tarafından geliştirilen Pozitif Psikoterapi, insanın içinde bulunduğu duruma farklı açılardan bakabilmeyi amaçlar. Bu sebeple, kişilerin sorunlarına/çatışmalarına çözüm ararken bireysel, toplumsal, biyolojik ve sosyolojik boyutlardan yaklaşır. Pozitif Psikoterapi ekolünün temelini Denge Modeli oluşturur. Denge Modeli, 4 temel alan üzerinde durmaktadır. Beden ve duyular İş ve Başarı İlişkiler Gelecek ve Fantezi Ruhsal açıdan sağlıklı […]
Çoğu insan, kendisini yetenekli ve dayanıklı olarak nitelendirmeyi sever. Nitekim, güçlenmiş, zorluklara göğüs germiş ve yaşamının kontrolünü eline almış bir insan olmak, her bireyi mutlu eder. Ancak bazen, ne kadar güçlü olduğumuzu düşünürsek düşünelim, diğer insanların yardımına ihtiyacımız olduğunu gösteren olaylar ortaya çıkar. Bazı insanlar bu durumlarda kendini zihinsel ve duygusal olarak sıkışmış hissederken; bazı […]
Her insan, bazı zamanlarda kaygı ve stres duygularını arttıran, işte veya kişisel yaşantısında konsantrasyon güçlüğüne neden olan düşüncelerle meşgul olduğu bir dönem yaşar. Geçmiş ve gelecekle ilgili bu rahatsız eden düşünceler, o anda var olmayı ve şimdiki zamanda mutlu olmayı engeller. İşte, tam da bu noktada bilinçli farkındalık egzersizleri devreye girer! Mindfulness olarak da bilinen […]
İyi bir yaşam, her şeyden ve herkesten önce, kişisel olarak kendinize uygun bir yaşamdır. Peki, kendinizi iyi tanımadan, size ve ihtiyaçlarınıza uygun bir hayat inşa etmeniz mümkün müdür? Ne yazık ki, çoğu kişi için bu mümkün değildir. Onlar için yaşam uçsuz bucaksız bir okyanusta akıntıyla yolculuk etmek gibidir. Peki, bu yolculuk nasıl dizginlenir? Bahsi geçen […]
Her canlının içinde benliğinin odak noktası yatar. Örneğin; bir fincan kahvenin özü çekirdektir, etin özü proteindir. İnsanın özü ise kendisidir. Herşey özüyle birlikte güzeldir. İnsan da bu kurala dahildir. Çünkü kendi gibi olamayan herkes, er ya da geç toplum tarafından arzulanan ve kabul edilen normlara sürüklenir. Bütün bireylerin herkesleştiği ve kimsenin kendisi gibi olamadığı bir […]
Bazı rahatsızlıklar, yaş fark etmeksizin, bütün insanlarda her an meydana gelebilir. Mide bulantısı da bebeklerden yetişkinlere kadar herkeste zaman zaman ortaya çıkan problemlerden biridir. Kişinin günlük yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen bu durum, çoğunlukla soğuk algınlığı, reflü ve gastrit gibi hastalıkların belirtisi şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu sağlık problemlerinin bir an önce çözülmesi gerekir. Zira bulantının […]
Tüm bireyler kendilerini diğer bireylerden ayıran bazı duygulara sahiptir. Diğer taraftan bireylerin farklı şekillerde deneyimlediği ortak duygular da vardır. Kıskançlık da bu ortak duygulardan biridir. Örneğin, partneriniz eski sevgilisinden bahsettiğinde veya partnerinizin önceki ilişkisine ait fotoğraflarına denk geldiğinizde rahatsız edici olabilecek duygular hissetmeniz oldukça doğaldır. Kıskançlık duygusu da bunlardan bir tanesidir. Kıskançlık duygusu, çok fazla […]
