Her insan, bazı zamanlarda kaygı ve stres duygularını arttıran, işte veya kişisel yaşantısında konsantrasyon güçlüğüne neden olan düşüncelerle meşgul olduğu bir dönem yaşar.
Geçmiş ve gelecekle ilgili bu rahatsız eden düşünceler, o anda var olmayı ve şimdiki zamanda mutlu olmayı engeller. İşte, tam da bu noktada bilinçli farkındalık egzersizleri devreye girer!
Mindfulness olarak da bilinen bu yöntem; burada ve şu anda var olmanıza, olaylara şefkatle bakmanıza ve yenilenmiş hissetmenize yardımcı olur. Peki, bilinçli farkındalık nedir ve neden bu kadar önemlidir?
Mindfulness, kelime anlamı itibarıyla şimdiki zaman farkındalığı demektir. İçinde bulunduğunuz anda gerçekleşen duygu, düşünce ve olaylara odaklanarak izleyebilme becerisidir. Herkes tarafından uygulanabilecek bu yöntem, size birçok konuda fayda sağlayabilir.
Mindfulness, uygulayan kişiye ‘’şu anda var olma farkındalığı’’ kazandırmayı amaçlayan bir yöntemdir. Bu yöntem ile kişi, deneyimleri kabullenmeyi ve onlara eleştirel olmayan gözle bakmayı öğrenir. Günden güne daha da popüler bir hal alan bilinçli farkındalık terapisi, meditasyon veya yoga gibi dinlendirici egzersizler esnasında kullanılabileceği gibi, günlük yaşam koşuşturmacasında da kullanılabilir.
Mindfulness tekniğinin kökenleri Budist geleneklerine kadar uzanmaktadır. Oldukça eski olan bu uygulama, kişinin kendisi ve çevresindeki dünya hakkında net bir farkındalık geliştirmeyi amaçlar. Ancak bunu yaparken eleştirel tutumlar devre dışı bırakılır ve bireyin hislerine ve düşüncelerine şefkatli bir yaklaşım göstermesi hedeflenir.
Bilinçli farkındalığın popülerleşmesi, 1970’li yıllarda ‘’Farkındalık Temelli Stres Azaltma’’ programı üzerine çalışmalar yapan Dr. Jon Kabat sayesinde olmuştur. Bu program, meditasyon teknikleri ve farkındalık egzersizleri kullanarak kronik ağrı, stres ve motivasyon eksikliği olan kişilere yardımcı olmak amacıyla tasarlanmıştır.
O zamanlardan bu yana, psikoloji ve ruh sağlığı alanında yaygın olarak kabul edilen bir uygulama haline gelmiştir. Günümüzde bilinçli farkındalık dünya çapında öğretilmekte ve uygulanmaktadır.
Birbirinden farklı meditasyon türleri vardır ve bunlar arasında en yaygın olanı mindfulness tekniğidir. Farkındalık, kişinin şimdiki anda kalmasını kolaylaştıran zihinsel bir çalışmadır.
Bu çalışma, geçmişte olan bir olay hakkında derin düşüncelere dalmamayı ve gelecek zaman için endişelenmemeyi içerir. Şimdiki zamanda kalmanın ve anı yaşamanın ruh halini iyileştirmek, stresi azaltmak ve ağrıyı hafifletmek gibi birçok faydayı beraberinde getirdiği de bilinen başka bir gerçekliktir.
Geçmişi serbest bıraktığınız zaman, yeni deneyimleri kucaklama özgürlüğünü keşfedersiniz. Ek olarak, duygu ve düşüncelerinizin gelişmesini destekleyen pozitif bir tutum da geliştirirsiniz.
Bilinçli farkındalık, kendinizi kabul etmenizi ve sağlığınıza zarar veren gereksiz yüklerden kurtulmanızı kolaylaştırır. Pişmanlık ve hayal kırıklığına yol açan hataları hatırlamak gibi kötü bir alışkanlık olan ruminasyona da zaman içerisinde yavaş yavaş veda edersiniz.
Mindfulness dünya genelinde uygulanan ve gelecek yıllarda uygulanmaya devam edilecek olan bir tekniktir. Yöntemin bu denli önemli olmasını kılan diğer faydalar şu şekildedir:
Kortizol vücut için gerekli bir hormondur. Çünkü stresli durumlarda enerjiyi düzenleyerek vücudu harekete geçirir. Ancak çok fazla salgılanırsa veya hiç ihtiyaç duyulmayan anlarda artış gösterirse, birçok yan etkiyi de beraberinde getirir.
Mindfulness, insanlara stresle başa çıkma ve kaygıyı kontrol etme yöntemlerini öğretir. Bu sayede, kortizol seviyeleri düşerek sakin bir ruh haline kavuşulur.
Farkındalık yalnızca stresi azaltmaya yardımcı olmaz. Aynı zamanda geceleri daha iyi uyumanıza da yardımcı olur. Bu da uykusuzluk sorunundan kurtulmanızı sağlar.
Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Amerikalı bazı araştırmacılar, mindfulness eğitiminin bir parçası olan meditasyonun, kromozomların sonunda bulunan ve doğrudan yaşlanma ile ilgili olan bazı patolojilerin gelişimini artırdığını göstermiştir.
Bilinçli farkındalık, zihinsel süreçleri gönüllü olarak yönlendirebilmek için zihin eğitimine odaklanan bir uygulamadır. Uygulamanın getirdiği faydaları fark eden uzmanlar, pratik yaşamda odaklanma sorunu ve dikkat eksikliği ile ilgili bozukluklar için de mindfulness tekniklerinin kullanımını önermiştir.
2009 yılında Moore ve Malinowski tarafından yürütülen çalışmada, farkındalık uygulamasının özenli işlevsellik ile pozitif olarak ilişkili olduğunu kanıtlanmıştır.
Bilinçli farkındalık kendinizi tanımanıza, yüzünüzü keşfetmenize ve kendinizi olduğunuz gibi göstermenize yardımcı olur. Bu sayede de öz farkındalığı ve kendini tanımayı geliştirir.
Şefkat ve kabule dayanan farkındalık felsefesi, kişilerarası ilişkileri güçlendirme konusunda da faydalıdır. Bu teknikler sayesinde kişi, strese uygun şekilde yanıt verebilir ve duygularını diğer kişiye daha sağlıklı bir şekilde iletebilir.
Bilinçli farkındalık, zihninizi rahatlatır ve odak sürenizi artırır. Çalışmaları rutin haline getirdiğinizde dikkat eksikliğinin azaldığını, motivasyon eksikliğinin giderek yok olduğunu ve bu sayede de iş veriminizin arttığını fark edebilirsiniz.