Kariyer Planlaması Nedir, Nasıl Yapılır?

Başarılı ve mutluluk verici bir kariyer yolculuğuna çıkmak, şanslı olmaktan çok daha fazlasını gerektirir. Örneğin, beklenmedik anlarda ortaya çıkan problemleri vereceğiniz stratejik kararlarla hızlıca çözebilmelisiniz.

Ancak bu yeteneğe ve daha fazlasına sahip olmak her zaman kolay değildir. Yolculuğunuzun sonunu tahmin edebilmeniz ve önemli adımları erkenden atabilmeniz için daima yanınızda olacak bir yol haritası edinmelisiniz.

Geçmiş deneyimlerinizle geleceğinizi şekillendireceğiniz bu harita, etkili bir şekilde hazırlanmış kariyer planlamasıdır. Peki, kariyer planlaması nedir ve doğru kariyer planı nasıl yapılır

Kariyer Planlaması Nedir?

Kariyer planlama, hangi sektörde çalışmak istediğinize ve bu işte nasıl ilerlemek istediğinize karar verme sürecidir.
Bu süreç;

• Becerilerinizi,
• Deneyimlerinizi,
• Olası kariyer hedeflerinizi değerlendirmeyi içerir.

Bireysel kariyer planlaması yapmak, iyi ve refah dolu bir gelecek için çok önemlidir. Çünkü bu sayede hedefler belirleyebilir ve bu hedeflere ulaşmanıza yardımcı olacak stratejiler oluşturabilirsiniz. Kariyer planınızın olmaması, önceden belirlenmiş bir yol güzergahınız olmadığı anlamına gelir.

Bu da eğitiminizi, sektörünüzü ve yapmak istediğiniz işi yönlendirmenizi zorlaştırır. Doğru bir kariyer planı yalnızca iş bulmanızı sağlamaz. Aynı zamanda hangi becerilere ihtiyacınızın olduğunu ve bu becerileri nasıl öğrenebileceğinizi anlamanıza da yardımcı olur.

Kariyer Planlaması Nasıl Yapılır?

Geleceğinizi planlamak söz konusu olduğunda kendinizi bunalmış hissedebilirsiniz. Tek bir hedefi olan veya ilkokuldan beri aynı fikre bağlı kalan kişilerin aksine, kariyer yolunuzu bulmak zorlayıcı olabilir.

Ancak sürecin zorlayıcı olması bunun imkansız olduğunu göstermez. Çünkü hangi pozisyonu seçeceğinize karar vermek stresli olsa da, aralarından seçim yapabileceğiniz planlamalar yapmak her zaman heyecan vericidir.

Peki, ihtiyaç duyulduğunda uygulayabileceğiniz alternatiflerin dahil olduğu kariyer planlaması nasıl yapılır? Dilerseniz, bunu 6 adımda açıklayalım:

Hedef Belirleyin

Gelecek ve kariyer planlaması sürecinin en önemli bileşeni hedef belirlemedir. Başarılı ve mutluluk verici bir kariyere sahip olmak için hedeflerinizi tanımlayın ve onlara ulaşmak için çeşitli stratejiler geliştirin.

Hedeflerinizin Ölçülebilir Olmasına Dikkat Edin

Hedeflerinize ulaşmak için ne kadar zamana ihtiyacınız olduğunu belirlemeniz gerekir. Hatta çok daha net bir tablo oluşturabilmek için bu zaman dilimini daha küçük kilometre taşlarına ayırın.

Liste Yapın

Kendinizi yakından tanımak için liste tekniğini kullanabilirsiniz. Hobilerinizin ve ilgi alanlarınızın neler olduğunu düşünün. Hepsini detaylı bir şekilde yazmak için zaman ayırın ve listeyi olabildiğince uzun yapın.

Ardından bu hobilerden hangilerinin daha anlamlı olduğunu ve hangilerinin potansiyel kariyer fırsatları kazandırabileceğini düşünün. Bununla birlikte, neleri sevmediğinizi ve nasıl bir ortamda çalışmak istemediğinizi hayal edin. Bu da yolunuzu aydınlatacak ve gelecek planı yaparken işinizi kolaylaştıracaktır.

Çalışma Tarzınızı ve Becerilerinizi Belirleyin

En iyi yaptığınız şeyi belirleyin ve bunun hangi ortamda olabileceğini araştırın. Bu araştırma sürecinde kendinize “Hangi işte en iyi olabilirim ve hangi işlerde mutlu hissedebilirim?” sorusunu sorun. Daha sonra çalışma tarzınızın nasıl olduğunu sorgulayın.

Örneğin:

• Araştırma yapmak mı sizin için daha çekici yoksa uygulamalı çalışma mı?
• Sunum yapmak mı daha kolay yoksa yazmak mı?
• Bireysel çalışmak mı daha cazip yoksa ekiple çalışması mı?

Bu tür soruları kendinize sormanız, gerekli araştırmaları yapmanız ve cevaplarını detaylıca düşünmeniz, çalışma tarzınızı ve tercihlerinizi anlamanıza yardımcı olacaktır.

Sektörleri Keşfedin

Akademik eğitim alıyorsanız üniversitede kariyer planlaması yapabilir ve geleceğinizi okuduğunuz bölüme göre şekillendirebilirsiniz. Ancak bunun sizi sınırlamasına izin vermeyin!

Alacağınız ek kurslarla becerilerinizi bir sektörden diğerine aktarabilirsiniz. Çeşitli sektörleri inceleyin ve her birinde en önemli becerinin ne olduğunu öğrenin. Eğitiminizi hangi farklı alanlarda değerlendirebileceğinizi iyice düşünün.

Hangi Alanda Profesyonel Olacağınıza Karar Verin

Profesyonellik alanınızı belirleyin. Profesyonel Kişi kavramını  Bir işi kazanç sağlamak amacıyla yapan (kimse) olarak tanımlayabiliriz.

Bu alanı titizlikle belirlememiz,bizlerin profesyonel kimliklerimizi inşa etmemizde yardımcı olacaktır.

Profesyonel kimliklerimiz ise kariyerimizde doğru stratejiler ile ilerlememizi sağlayacaktır.

Kariyer Planlamasının Aşamaları Nelerdir?

Herkesin kariyer yolu birbirinden farklıdır. Süreç boyunca ortaya çıkan fırsatlar ve tehditler, diğer kişilerden farklı kilometre taşlarının oluşmasına neden olur. Dolayısıyla da klasikleşmiş aşamaların herkese uyan tek beden olmadığını anlamak çok önemlidir.

Fakat yine de bir kişinin profesyonel yolculuğuna eşlik eden ve kilometre taşları olarak belirlenen başlıca 4 aşama vardır:

Öz Değerlendirme

Öz değerlendirme süreci; kişinin değerlerini, tutkularını, becerilerini ve gelişim alanlarını analiz etmeyi içerir. Birey eğer çalışıyorsa, şirketin kendisine sunduğu terfi potansiyelini değerlendirir. Böylece, ilerleme için edinmesi gereken beceriler hakkında net bir fikir edinir.

Bunun yanı sıra, iş arayanlar kişisel iletişim ağlarını geliştirebilir. Kariyer fuarlarındaki seminerlere katılabilir ve hedeflenen iş hakkında yetkili kişilerden bilgi alabilir. Geleceğe yönelik hedeflenen planların temeli bu aşama ile atılır.

Kariyer Fırsatları Bulma

Öz değerlendirmeyi takip eden bir sonraki adım, kişinin yeteneklerini ve bunları nasıl kullanabileceğinin objektif değerlendirmesini yapmaktır. Bu aşama, adayın hedeflediği mesleğe erişmek için planladığı rotayı detaylandırmasını içerir.

Aşamanın bir sonraki adımı, diğer insanlarla sağlıklı iletişim kurmak ve geniş bir referans ağı yaratmaktır. Kişi, bir fırsat elde etmesine yardımcı olabilecek birini tanımaya çalışmalıdır. Önemli mevkide olan yetkili kişinin referans olması yeni iş kaygısı yaşamanızın da önüne geçecektir.

Profesyonel Yaşamda Hedefler Belirleme

Bu adımda kişi, alternatif kariyer yollarını araştırır ve istediği pozisyon için hangi uzmanlığın gerekli olduğunu öğrenir. Araştırmanın kapsamı, çevresi ve yalnızca meslektaşları ile sınırlı kalmaz. Arkadaşlar, farklı sektörde çalışan kişiler ve aileler de bu aşamaya dahil edilebilir.

Eylem Planlaması

Kariyer planlamasının dördüncü adımında, mevcut veya gelecekteki iş için yapılması gerekenleri özetleyen etkili bir eylem planı geliştirilir.

Bu aşama, tipik olarak çalışılacak yerin eski çalışanları ile gerçekleşecek kapsamlı konuşmaları içerir. Çünkü genç meslektaşlara bilgi aktarabilecek en yetkili kişiler deneyimli çalışanlardır.

Sık Yapılan Kariyer Planlama Hataları

Tek seferde hatasız ve kusursuz bir kariyer elde etmek imkansıza yakındır. Unutmayın, şu an profesyonel olarak tanımlayabileceğimiz birçok kişi, bulundukları konuma erişebilmek için birçok hataya imza attı.

Kimse hatasız değildir ancak yapılan hatalardan ders çıkarabilmek çok önemlidir. Aynı hatalara tekrar düşmemek için sık yapılan kariyer hatalarına göz atmak sizin için faydalı olabilir.

İşte en sık yapılan kariyer planlama hataları:

Öz Değerlendirme Yapmadan Kariyer Seçmek

Herkesin kariyer planlama süreci farklıdır. Kimileri kariyerini pazar talebinin yoğunluğuna göre planlarken, kimileri başkalarının başarılı kişisel kariyer planlaması örneğini direkt olarak kopyalar. Bunlar kariyer seçiminde önemli bir etkiye sahip olsa da, tutkulu olduğunuz bir kariyeri seçtiğinizden emin olmalısınız.

İşe olan tutkunuz, yeni hedeflere ulaşmaya ve kaliteli işler sunmaya olan bağlılığınızı garanti eder. Aynı zamanda ne kadar yorulursanız yorulun, yine de iyi hissetmenizi sağlar. Tutku eksikliği ise başarılı olmak için gösterdiğiniz eforun beklentilerin altında kalacağını garanti eder.

Hedeflerinizi İyileştirmek İçin Zaman Ayırmamak

Kendiniz için uzun vadeli hedefler belirlediniz ve onlara ulaşmak için her adımı hesapladığınız bir kariyer planı oluşturdunuz. Zirveye varmak için gerekli tüm unsurlara sahip olduğunuzdan eminsiniz.

Fakat bunları gerçekleştirmek için zaman harcamazsanız, bir süre sonra kariyer yolculuğunuzun sizi gitmek istediğiniz yere götürmediğini fark edebilirsiniz.

Kariyer Planınızın Bileşenleri Üzerinde Düşünmemek

Kariyer planı yapmak, yalnızca atılması gereken adımların bir listesini yapmak değildir. Ayrıca fırsatlara erişim ve yoldaki olası engeller hakkında da bilgi edinmeniz gerekir.

Bazı insanların takıldığı nokta burasıdır; çünkü ya neyin araştırılması gerektiğini bilmiyorlar ya da zaman geçtikçe umursamamaya başlıyorlar. Bu sizi tanımlıyorsa günlük tutarak hedeflerinizi tekrar edin.

İş-Yaşam Dengesini Kuramamak

Kariyer planınızı tasarlarken, işinizin yanı sıra hayatınızı ilgilendiren diğer noktalara da uyum sağladığınızdan emin olun. Gerekirse, planınızdaki her bileşeni tekrar ayarlayın. Böylece arkadaşlarınız, aileniz ve diğer insanlarla kaliteli zaman geçirebilirsiniz.

Ayrıntılı Planlara Takılı Olmak

Düşmesi en kolay tuzak, her şeyi gereğinden fazla ayrıntılı hale getirmektir. O zaman kendinizi olabilecek her şeye hazırlıklı hissedersiniz. Ancak bu sadece teoride böyledir.

Örneğin rekabet, bir işi güvence altına alma yeteneğinizi ciddi şekilde etkileyebilir. Değişkenler sizin elinizde değildir bu yüzden her şey ebediyen sürecekmiş gibi düşünmemelisiniz.

Başarısız Olmaktan Korkmak

Herkes hayatının belirli bir noktasında başarısızlıkla yüzleşmiştir. Siz de kariyeriniz boyunca tökezleyebilir ve hiç ummadığınız bir anda başarısız olabilirsiniz. Ancak bu iş hayatınızın sona erdiği anlamına gelmemektedir.

Başarısızlığı, tecrübe edineceğiniz bir başarı ve öğrenme fırsatı olarak kabul edin. Başarısızlığınızdan ders alın ve onu tekrar etmemek için gayret edin. Bu sayede, çok daha doğru ve etkili bir kariyer planlaması yapmak mümkün hale gelecektir.