Diyabet Risk Faktörleri ve Diyabetten Korunma Yöntemleri

Diyabet, pankreasın yeterli miktarda insülin hormonu üretmemesi veya ürettiği insülin hormonunun etkili bir şekilde kullanılamaması sonucu gelişen ve ömür boyu süren bir hastalıktır. Tip 1 ve Tip 2 diyabet gibi iki yaygın çeşidi olan bu problem, halk arasında şeker hastalığı olarak da bilinir.

Diyabet riskini azaltmak için risk faktörlerini bilmek ve buna göre önlem almak elzemdir. Biz de bugünkü yazımızda diyabet risk faktörlerini ve riski minimum seviyede tutabilmeniz için almanız gereken önlemleri anlatıyoruz. Hazırsanız başlayalım!

Diyabet Risk Faktörleri Nelerdir?

Toplumun geniş bir kesimi bu hastalığı en az 1 kere de olsa duymuş olduğu için ‘’Şeker hastalığı neden olur?’’ sorusu sıkça sorulur ve bu soruya tatmin edici bir cevap aranır. Risk faktörleri kapsamında yapılan araştırmalar, diyabet hastalığında genetik ve çevresel faktörlerin birlikte rol aldığı sonucunu ortaya koymaktadır.

En yaygın çeşitleri Tip 1 diyabet ve tip 2 diyabet olan bu hastalığın ortaya çıkmasına sebep olan etmenler de hastalığın türüne göre değişiklik gösterir. Yani, tip 1 için ayrı, tip 2 için ayrı risk faktörleri mevcuttur. Örneğin, tip 1 diyabet nedenleri arasında yüksek oranda genetik faktörler öne çıkar. Aynı zamanda insülin hormonu üreten pankreasa zarar veren virüsler ve vücudun savunma sisteminin çalışmasında yaşanan aksaklıklar da bu tip 1 diyabetin risk faktörleri arasındadır.

Öte yandan, şeker hastalığının daha yaygın görülen bir türü olan tip 2 diyabetin risk faktörleri arasında şunlar gösterilebilir:

• İlerleyen yaş
• Stres
• Obezite
• Hareketsiz yaşam biçimi
• Aile üyelerinde şeker hastalığı öyküsünün varlığı
• Hamilelik döneminde gestasyonel diyabet oluşumu

Diyabetin Yol Açabileceği Komplikasyonlar Nelerdir?

Diyabet teşhisi konulan insanlar, hastalıkla mücadele ettikleri zorlu süreçte bazı komplikasyonlarla karşılaşabilir. Bazı vakalarda hastanın böbreklerinde, sinirlerinde, gözlerinde ve hatta ayaklarında çeşitli sorunlar ortaya çıkabilir. Nitekim şeker hastalarında yüksek tansiyon, kalp ve damar hastalıkları riski de artış gösterir. Ancak dahası da var.

Diyabet; deriye, el ve ayak parmaklarına ve vücudun diğer bölgelerine kan taşıyan küçük damarlarda hasara sebep olabilir. Bilhassa tansiyon seviyesi de yüksek olan yüksek kan şekerine sahip hastaların küçük kan damarlarında bir zayıflama görülebilir. Alyuvarların esnekliğini kaybetmesiyle beraber küçük kan damarları da bundan dolayı zarar görebilir. Damarlar bu süreçte zayıfladığı için çoğu zaman damar çatlaması gelişebilir.

Ayrıca diyabet hastalığının en fazla zarar verdiği organlardan biri de hiç şüphesiz gözlerdir. Şeker hastalığı ilerlediğinde ve kontrol altına alınmadığında gözlerinizde bazı problemler meydana gelebilir. Bu yüzden diyabet teşhisi konulan hastaların göz dibi muayenesinden geçmesinde fayda vardır.

Bunların haricinde, şeker hastalığının neden olabileceği gözle ilgili problemler şu şekildedir:

• Şeker hastalığı göz içi basınç artışına neden olabilir.
• Kan şekerindeki oynamalar sebebiyle gözlük numarasında değişikliklere yol açabilir.
• Katarakt oluşumuna zemin hazırlayabilir.
• Retinanın görme merkezinde ödem oluşturabilir ve bu durum görme kaybına sebep olabilir.
• Göz içi kanamaları ve retina ayrılması gibi problemlere davetiye çıkarabilir.

Son olarak diyabet, zamanla böbrek sağlığını da olumsuz etkileyebilir. Hatta zamanla böbrek yetmezliğine kadar ilerleyebilir. Bu tür komplikasyonları kontrol altında tutabilmek için mutlaka güvenilir bir sağlık kuruluşuna başvurmalı ve tedavi için asla gecikmemelisiniz. Erken tanı bu süreçte çok önemli olduğu için düzenli testler yaptırmayı ihmal etmemelisiniz.

Diyabeti Önlemek İçin Neler Yapabilirsiniz?

Şeker hastalığından korunmak için risk faktörleri konusunda farkındalık sahibi olmalı ve buna göre elinizden geldiğince önlem almalısınız. Peki, bu süreçte neler yapabilirsiniz?

1. Doktor kontrolünü aksatmayın

Düzenli testler yaptırarak diyabete ne kadar yakın olduğunuzu öğrenebilirsiniz. Sağlık söz konusu olduğunda erken tanı her zaman hayat kurtarıcıdır. Bu yüzden sağlığınızı riske atmamalı ve doktor kontrolünü ihmal etmemelisiniz.

2. Sigara ve alkol kullanmayın

Birçok hastalığın tetikleyicisi olarak öne çıkan sigara ve alkol tüketimini mutlaka sınırlamalısınız. Hatta mümkünse tamamen bırakmalısınız. Özellikle diyabete genetik yatkınlığınız varsa, sigara ve alkol kullanımı sizin açınızdan hastalığa yakalanma riskini artıracak ve süreci çok daha hızlandıracaktır. Bu yüzden sonradan pişman olmamak adına erkenden sigara ve alkolü bırakmaya gayret edin.

3. Kilo kontrolünü ihmal etmeyin

Obezite, şeker hastalığına yol açan  en önemli sebeplerden bir tanesidir. Siz de bu hastalıktan kurtulmak ve diyabet riskini olabildiğince azaltmak istiyorsanız kilonuzu kontrol altında tutmalısınız.

4. Hareketsiz yaşam tarzını terk edin

Sürekli hareketsiz kaldığınızda vücudunuza çok büyük bir kötülük etmiş olursunuz. Zira gereğinden fazla kilo alabilir ve kaslarınızın yeterince çalışmaması sebebiyle pek çok problem yaşayabilirsiniz. Diyabete sebep olan faktörlerden biri de hareketsiz yaşam tarzı olduğu için daha çok hareket etmeli ve beslenmenize dikkat etmelisiniz.

5. Sağlıklı beslenmeye özen gösterin

İyi ve dengeli beslendiğiniz takdirde vücudunuz birçok rahatsızlığa daha dirençli olacaktır. Şeker hastalarında en çok rastlanan sorunlardan biri de sağlıksız beslenme alışkanlığıdır. Sık sık donuk ve hazır gıda tüketmek, fast food ağırlıklı beslenmek, sürekli abur cubur yemek, geç saatlerde dengesiz bir şekilde beslenmek ve aşırı gıda tüketmek gibi alışkanlıklar sizi diyabete daha fazla yaklaştıracaktır.

Bu tür sağlıksız beslenme alışkanlıklarından kurtulmak için bir diyetisyene başvurmanızda fayda vardır. Bu aşamada siz de güvenilir bir diyetisyen arıyorsanız HiDoctor olarak sunduğumuz online diyetisyen hizmetine göz atabilir, daha sağlıklı bir hayata kucak açabilirsiniz!