Çalışanların iş yerinde çalışırken içinde bulunduğu tüm etkileşimler kısaca çalışan deneyimi olarak adlandırılır. Employee Experience (EX) olarak da bilinen bu kavram, çalışanın duygularını, algılarını ve deneyimlerini içeren oldukça kapsamlı bir süreci ifade eder.
Ayrıca iş yerlerinin, çalışanlarının iş alanlarını ve yaşam dengelerini iyileştirmesi de bu kapsama girer. Tüm bunlar verimliliğin artırıldığı, sürdürülebilir bir çalışma ortamının sağlandığı düzenli bir strateji ve değerlendirme sürecine tâbidir. Zira iş ortamlarında çalışanlar için iyi bir deneyim inşa edilmesi, çalışanın motive olmasına, ilham almasına ve daha çok gayret sarf etmesine katkıda bulunur.
Peki, bu nasıl yapılabilir? Çalışan deneyimi nasıl sağlanır ve bu deneyimi inşa ederken nelere dikkat etmek gerekir? Eğer bu sorulara yanıt arıyorsanız doğru adrestesiniz.
İnsan kaynakları alanında yeni bir anlayış olan çalışan deneyimi çalışanların örgüte bağlılığını artırmaya yönelik olarak ortaya çıkmıştır. Bu kavramın temelinde, kişinin işe alım sürecinden işten ayrıldığı noktaya kadar geçen tüm zamanı kapsayan çalışan yaşam döngüsü (employee life cycle) yatar. Bir iş yerinin çalışana sunduğu ortam, kurumsal kültür, avantajlar, liderlik tarzı, eğitim fırsatları ve iş ortamındaki tüm diğer etkileşimleri içerir.
Rekabetin giderek arttığı ve iş dinamiklerinin değişimine uyum sağlamak için örgütler yeni stratejiler belirlemektedir. Sektörel yenilik ve hızlı değişen dinamikler çalışanların iş yapısını değiştirdiği gibi iş deneyimlerini de değiştirmektedir. Bu nedenle çalışan deneyiminin örgüt için, doğru yetenekleri çekebilmek ve yenilikçi bir görünüm yaratmak gibi olumlu imaj yaratmada önemi fazladır. Adayın örgüte dair ön algıları da çalışan deneyimi açısından önemlidir.
Bunların haricinde, iyi bir çalışan deneyimi, sadece kişinin iş ortamında tecrübe ettiklerinden ibaret değildir. Bir çalışanın örgüte dair bütünsel algıları da önemlidir. Çalışanların konforunu ve verimliliğini artırmak için başvurulan uygulamalar da bu kapsama girer.
Çalışanların iş ve yaşam dengesini iyileştirmek uzun vadede oldukça verimli sonuçlara yol açar. Uygulanan stratejilerin şirketin kültürüne ve hedeflerine uygun olması gerekir. Şirket kültürü, mesai arkadaşları, üst düzey yöneticiler ve müşterilerle olan ilişkiler de deneyimi etkiler.
Bu deneyimi iyileştirmek ve örgütün hedeflerinin de gerçekleşebilmesi için çalışanların beklentilerini anlamak, ihtiyaçlarını karşılamak ve onların iş hayatlarını etkili bir şekilde deneyimlemelerini sağlamak gerekir. Çünkü iyi bir deneyim inşa etmek, şirketlerin başarılı çalışanları kendilerine çekmesini sağlar bu sayede doğru işe doğru kişiyi yerleştirme avantajı artar.
Bununla birlikte, başarılı çalışanlara da uzun vadede daha iyi bir ortamda çalışma imkanı sunar ve performanslarını daha çok artırır. Tüm bunlar, markanızı güçlendirme ve çalışan bağlılığı yaratma bakımından da fayda sağlar. Diğer markalarla rekabette öne geçmenize yardımcı olur.
Söz konusu iş dünyası olunca, faydalanabileceğiniz çok klasik bir motto vardır: ‘’Başarılı çalışanlar, başarılı çalışmalara imza atarlar.’’ Bu da hem kısa hem uzun vadede şirketin hedeflerine ulaşabilmesi açısından oldukça önemlidir. Hedefe ulaşma ve başarı devamlılığını sağlamak için de memnuniyet oranının yüksek olması gerekmektedir. Çalışanların memnuniyetinin sağlanması şirketin kar etmesini ve kalitesinin artmasını sağlayacaktır.
Peki, çalışan deneyiminin şirketlere sunduğu diğer avantajlar nelerdir?
Memnuniyet oranı düşük bir çalışma ortamı çalışanların verimliliğini düşürecektir. Bu da yapılan işlerin aksamasına ya da yeterince iyi olmamasına neden olacaktır. Bununla birlikte, memnuniyet oranının düşük olduğu bir çalışma ortamı istifaların da sık görülmesine sebep olur. Çalışanların sürekli istifa etmesi ve yerine yeni çalışanların gelmesi şirketin stabil bir denge sağlayamamasına yol açar. İş yerinde mutlu olan çalışanlar ise daha verimli ve yaratıcı olacak, çalıştıkları örgüte bağlılıkları da artacaktır. Bu bağlılık da örgüt çalışanlarının uzun yıllar boyunca şirkette kalmasını sağlayacaktır.
Başka iş yerlerinde daha iyi şartların olduğunu duyan çalışanlar istifa ederek bu şirketlere yönelir. Bu da rakip şirketlere avantaj sağlar ve onlarla rekabeti zorlaştırır. Bu yüzden çalışanların şirkete bağlılığının korunması adına iyi bir şirket kültürü oluşturmak önemlidir. Bağlılığı etkileyen diğer etmenlere de dikkat etmek gerekir. Örneğin bireyin kendisine uygun işte çalıştığını düşünmesi için doğru işe doğru personel yaklaşımını benimsemek, başarıları ödüllendirmek, memnuniyet tespitinin dinamik tutulması için zaman zaman test anket yapılması gibi. Bu şekilde çalışan motivasyonunu sağlamak şirketine bağlılığı artıracağı için verimli çalışmalarını da artıracaktır.
Çalışan deneyimini en mükemmel seviyeye çıkarmanız, doğal olarak alanında uzman ve daha yetenekli çalışanların ilgisini çeker. Mutlu ve motive olmuş çalışanlar, bu olumlu deneyimi çevrelerinde ve online ortamlarda paylaşır. Bu da başarılı isimleri çekme konusunda avantaj sağlar.
Şirkete uzun seneler katkı sağlayabilecek genç ve yetenekli çalışanlar da bu olumlu değerlendirmelerden etkilenir. Bu sayede keşfedilmemiş genç yetenekler de şirketinizde çalışmak için başvuruda bulunur. Başvuruda bulunan adayların ön algısı da çalışan deneyimini pozitif şekilde başlatacaktır.
Bütün bu avantajların yanı sıra, çalışanlarınıza kaliteli bir çalışma ortamı sunmak, daha iyi iletişim ve iş birliğine de katkı sağlar. Örneğin iletişimi geliştirmek için iyi ve kötü haberleri çalışanlarla şeffaf bir şekilde paylaşmak, profesyonel iş yaşamı dışında kişisel yaşamlarındaki başarılarını da kutlamak önemlidir. Çalışanların uyumlu ve iletişime açık olması örgütün kendilerine karşı olumlu tutumundan etkilenecektir. İş birliği ve iyi bir iletişimin sağlandığı ortamlarda projeler de daha hızlı ve başarılı bir şekilde yürütülür.
Çalışan deneyimi çalışanın bir aday olarak görüldüğü işe alım sürecinden başlar. Her ne kadar belli aşamaları olsa da her aday için özel bir süreçtir. Çalışan deneyiminin iyi bir şekilde yönetilmesi çalışanların memnuniyetini artırmak için oldukça mühimdir. Çalışan deneyimi yönetimi ise işverenlerin, çalışanların bağlılığını ve motivasyonunu artırmayı amaçlar.
Bu yönetim süreci, şirkete özel ve şirket kültürüne uyumlu olmalıdır. Süreklilik isteyen bir çalışma gerektirir. Çalışanlar örgütü misyonları doğrultusunda belirlediği hedefe ulaştıran ana oluşumdur.Bu nedenle uygulanan yöntemlerin sonuçlarının takip edilmesi başarılı bir yönetime katkı sağlar. Çalışanların geri bildirimlerine önem vermek, buna göre yeni stratejiler geliştirmek ve mevcut stratejileri iyileştirmek de son derece önemlidir.
Bununla birlikte, çalışan deneyimi yönetimini 3 adımda ele alabiliriz:
Çalışan bağlılığını artırmak ve iş performansını olumlu etkileyebilmek adına çalışan deneyimini geliştirmek için uygulayabileceğiniz bazı stratejiler vardır.
Dilerseniz, çalışan deneyimini geliştirmek için kullanabileceğiniz stratejilere yakından bakalım:
Gördüğünüz gibi, çalışan deneyimini iyileştirmek için uygulayabileceğiniz birçok strateji bulunuyor. Bunları adım adım takip etmeli ve mümkünse hepsini uygulamaya başlamalısınız. Ayrıca bu stratejilerin dikkatli ve istikrarlı bir şekilde uygulanması gerektiğini unutmamalısınız.
Anlaşılması ve kullanımı kolay bir kullanıcı arayüzüne sahip olan çalışan deneyimi platformu, çalışan deneyimini iyileştirmeye yardımcı olur. Bu platformlar; genellikle işe alım, çalışan eğitimi, performans yönetimi ve kariyer gelişimi gibi özel olarak tasarlanan özellikleri kapsar.
Pratik ve teknolojik bir uygulama olduğunu söyleyebileceğimiz bu platformların bel kemiğini çalışan portalı oluşturur. Bu portalın iyi bir kullanıcı deneyimine sahip olması önemlidir. Bu portal üzerinden çalışanlar; şirket politikaları, prosedürleri, çalışan hakları ve eğitim materyalleri gibi iş ile ilgili çeşitli bilgilere kolayca erişim sağlayabilirler.
Platformun verimliliğini ve kolay kullanılabilirliğini artırabilmek adına İK ve BT gibi alanlarda sohbet robotu veya dijital asistan içermesi önemlidir. Platform içerisindeki bilgiler güncel tutulmalı ve sorulara hızlı ve bilgilendirici yanıtlar sağlama özelliği de eklenmelidir.
Ayrıca bu platform, çalışanlar arası iletişimi kolaylaştıran bir iletişim altyapısı, geri bildirim sistemi, kariyer geliştirme kaynakları, ekip içi iş birliği araçları gibi araçları da bünyesinde barındırır. Bunlara ek olarak, uzaktan çalışma gibi alternatif çalışma modellerini içerir.
Çalışan deneyimi platformlarının pek çok avantajı bulunur. Bunların başında, çalışanların işlerine ve şirketlerine olan bağlılıklarının artması gelir. Bu da çalışan memnuniyetinin platform desteği sayesinde güçlenmesinden kaynaklanır.
Bunun dışında, çalışan deneyimi platformunun avantajları şu şekildedir:
Hangi platformun seçileceği iş yeri açısından oldukça kritik bir karardır. Doğru platformun seçilmesi, işlerin hızlanmasına ve verimin artırılmasına olanak sağlarken yanlış platformlar, her şeyin alt üst olmasına, birbirine girmesine sebep olabilir. Şirketin hedefleri ve çalışan profili göz önünde bulundurularak hangi platformun seçileceğine karar verilmelidir.
Karar sürecinde en önemli unsur, arayüzün çalışan dostu olmasıdır. Çünkü kolay anlaşılabilir ve ulaşılabilir bir platform, çalışanlar tarafından daha çok benimsenecektir. Ayrıca platformun geliştirmelere açık olması ve şirketin ihtiyaçlarına göre özelleştirilebilmesi gerekir.
Akıllı telefonların çalışma hayatında ne kadar önemli yer tuttuğu göz önünde bulundurulursa kullanılacak platformun mobil kullanıma uygun ve erişiminin kolay olması da oldukça mühimdir.
Etkili iletişim ve iş birliği araçları sunan platformlar tercih edilmelidir. Çalışanların geri bildirimlerinin toplanması ve bu verilerin analiz edilmesi, platform seçiminde önem taşır. Bu da çalışan gelişimini teşvik eder.
Çalışan deneyiminden faydalanmak bir şirkete çok fazla avantaj sağlar. İyi bir deneyim çalışan bağlılığını ve sadakatini artırır. Uzun yıllar çalışanların bulunduğu örgütlerin kalitesi artar. Çalışanlar örgütü daha fazla benimser. Bu durum da verimliliğin ve sürekliliğin artmasına katkıda bulunur. Sadık çalışanlar, iş sonuçlarını iyileştirmeyi mümkün kılar. İş sonuçlarının iyileştirilmesi ise müşteri memnuniyetini beraberinde getirir. Aynı zamanda çalışanlar örgütü olumlu şekilde temsil eder ve rekabet ortamında örgütün imajı pozitif algı yaratır.
Bu deneyimden yararlanılan bir diğer nokta da şirketin yeni yetenekleri ya da alanında çoktan uzmanlık sağlamış deneyimli kişileri işe alımda kolayca etkileyebilmesidir. Şirketin sunduğu fırsatlar, pek çok yetenekli ismin markayı daha cezbedici bir işveren markası olarak değerlendirmesini sağlar. Bu da rakiplerinize karşı şirketinizi daha avantajlı bir konuma ulaştırır.
Çalışan deneyimi inşasında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Çalışan deneyimi tasarımı oluşturulurken öncelikle şirket kültürü oluşturulmalı ve bu kültür çalışanlara açık bir şekilde aktarılmalıdır.
İletişimin kilit nokta olduğu asla unutulmamalıdır. Çalışanların geri bildirimleri her zaman göz önünde bulundurulmalı ve değerlendirilmelidir. İletişimi etkin kılmak adına modern iletişim araçları kullanılmalıdır. Modern iletişim araçları iletişimi de hızlandırır ve hızlı çözüm sağlar. Çalışanların katılımının teşviki daha kolay ve ulaşılabilir olur.
Alanında öne çıkan şirketler, çalışan deneyimi yönetimi konusunda önemli başarılara imza atmıştır. Bu şirketlerin temel amacı, başarılı çalışanları kendilerine çekmek, şirkete katılmak için insanları teşvik etmektir. Çalışan deneyimi örnekleri arasında şu şirketler gösterilebilir:
Merkezi Kaliforniya’da bulunan HP’nin çalışan deneyimi konusunda en önem verdiği unsur, çalışanlarının eğitimi ve kariyer olanaklarıdır. Çalışanlarını bir dizi eğitim sürecinden geçiren bu uluslararası şirket, çalışanlarına özel gelişim programları da uygulayarak burada çalışmayı daha çekici hale getirmiştir.
Airbnb, çalışan deneyimine önem veren şirketler arasında en çok öne çıkan isimlerdendir. Tüm stratejisini çalışanlarına ev konforunda bir çalışma deneyimi yaşatmak üzerine kuran Airbnb, çalışanlarından en yüksek verimi alan şirketler arasındadır. Şirket çalışanlarına bir müşteriye gösterdiği saygı ve özeni göstermeye dikkat etmektedir.
Sunduğu esnek çalışma politikasıyla Telstra, iş paylaşımı ve çeşitli çalışan gelişimi inisiyatifleri, bireylerin kendi ihtiyaçlarına uygun bir şekilde etkileşimde bulunmalarını ve işlerini sürdürmelerini sağlamak adına yaklaşımlar sunuyor. Bu da çalışanların daha üretken olmasına katkıda bulunuyor.
Bir marketler zinciri olan Wegmans, çalışanlarına sadece mesleki eğitim değil, aynı zamanda yaşam becerileri eğitimi de sunarak yıllık gelirlerini artırmaktadır.
Teknoloji devi NVIDIA, çalışanlarının iş-yaşam dengesini kurmalarına oldukça önem veriyor. Ayrıca çalışanlarına çeşitli fırsatlar ve olumlu koşullar sağlayarak çalışan memnuniyetini artırıyor. Bu da şirkete birçok açıdan oldukça pozitif biçimde yansıyor.
Şirket içi iletişime oldukça önem veren Adobe, kendi bulut tabanlı intranetlerini kullanarak ofis bağlantıları yoluyla çalışan deneyimini zirveye taşıyor.
Özellikle pandemi döneminde yeni koşullara ayak sağlamak adına yeni yollar deneyen arayan Mozilla, şirket toplantılarını dijitalleştirmenin yanı sıra, sanal işe alım uygulaması gibi yenilikler getirdi. Bu da fiziksel mekanlara olan ihtiyacın giderek azaldığının anlaşılmasını sağladı. Fiziksel alanlara ihtiyaç azalınca maliyetler de azaldı ve şirketin kar etmesine olanak sağladı.
Accenture, mükemmel çalışan deneyimleri oluşturmak için değer ceplerinin belirlenmesi, iş sonuçları ile iş gücü arasındaki vurgunun keşfi ve hiper-kişiselleştirilmiş iş yeri deneyimleri tasarlamak adına çalışanları anlama stratejilerini benimser. Bu adımlar, iş gücünü aktif bir şekilde dahil ederek şirketin rekabet gücünü artırır ve sonuç olarak yüksek verimlilikle çalışan deneyimini iyileştirir.
Özel bir ekibe ve son derece müthiş olanaklara sahip olan Southwest Airlines, çalışanlara karşı davranışlarının pozitif olmasına önem gösteriyor. Bu da çalışanların daha çok motive olarak müşterilere en iyi hizmeti vermelerine olanak sağlıyor. Bu durum müşteri memnuniyetini de zirveye çıkarıyor.
Yukarıdaki örneklerden de anlaşılacağı üzere, çalışan deneyimi dünyanın önde gelen şirketleri için de vazgeçilmez bir unsurdur. Siz de çalışanlarınızdan maksimum verimi almak ve onlara harika bir çalışma ortamı sunmak istiyorsanız, çalışan deneyimini geliştirmek için somut adımlar atmaya hemen başlamalısınız.