Kumar Bağımlılığı Tedavisi Nasıl Olur? Kumar Nasıl Bırakılır?

Kumar bağımlılığı, hiç şüphesiz günümüzün en büyük problemlerinden bir tanesidir. Arkadaşınız, aile üyeleriniz, eşiniz, kardeşiniz veya direkt olarak siz bu bağımlılığın pençesinde olabilirsiniz. Özellikle de dünyamızın giderek dijitalleştiği bugünlerde, sanal kumar ve bahis bağımlılığı korkutucu boyutlara ulaştı. Bu sorunun giderek daha fazla yayılmasıyla birlikte kumar bağımlısı kişiler ve aileleri, bu bağımlılıktan kurtulmanın yollarını arıyor.

Peki, kumar bağımlılığının tedavisi var mı? Kumarın zararları neler, bu bağımlılık daha çok kimlerde görülür ve kumar nasıl bırakılır? Hepsinin cevabını bu yazımızda bulabilirsiniz.

Kumar Bağımlılığı Nedir?

Kumar bağımlılığı, kişinin kumar oynamayı bir türlü bırakamaması, kayıplarını telafi etmek için tekrar oynaması ve bu durumu yakın çevresinden çeşitli yalanlarla gizlemeye çalışması olarak tanımlanabilir. 

Bu bağımlılık, kişinin günlük yaşamını ciddi anlamda etkileyerek finansal ve psikolojik sorunlara yol açabilir. Bu yüzden kumar bağımlılığından kurtulmak için vakit kaybetmeden harekete geçilmeli ve uzmanlardan destek alınmalıdır.

Kumarın Zararları Nelerdir?

Kumar oynamanın kişiye ve topluma zararları bir hayli fazladır. Sadece maddi açıdan değil, aynı zamanda fiziksel ve mental sağlığı da olumsuz etkileyen bu bağımlılıktan ne kadar erken kurtulursanız o kadar faydalı olacaktır. Tedavi edilmediği takdirde ise kumar ve bahis bağımlılığı ile mücadele eden bireyler bu süreçten oldukça zararlı çıkabilir.

Bu bağlamda kumarın zararlarını ve uzun vadede yansımalarını şu şekilde özetleyebiliriz:

• Maddi zarara uğratır: Kumar bağımlısı kişiler maddi açıdan büyük kayıp yaşarlar. Başlangıçta küçük oynanan ve kaybedilen miktarlar zamanla giderek büyür. Zira birey, kaybettiklerini geri kazanma hırsıyla daha çok kaybetmeye başlar. Bu da çok sıkıntılı bir döngüye girmenize sebep olur.
• Psikolojik açıdan kişiyi olumsuz etkiler: Kumar oynayan kişilerde kaygı, depresyon ve aşırı stres gibi olumsuz durumlar görülür. Bu da zihinsel ve hatta fiziksel sağlığa çok ciddi zarar verir.
• Aile ve sosyal ilişkilerde bozulmaya yol açar: Kumar bağımlıları, ailesi ve yakın çevresiyle sürekli sorun yaşar. Kumarı bir türlü bırakamayan kişi devamlı olarak yalan söylemeye başlar. Bu da kendisine güvenen insanları bir bir kaybetmesine yol açar.
• Kişiyi suç işlemeye teşvik eder: Kumar bağımlıları sürekli borçlanır ve maddi kayıp yaşar. Bu da yasa dışı faaliyetlere yönelme riskini artırır. Bir süre sonra herhangi bir çıkış yolu bulamayan kişi, para bulabilmek için suç işlemeye meyilli hale gelir.

Kumar Bağımlılığı Kimlerde Görülür?

Kumar bağımlılığı her yaş grubunda ve her sosyal statüde görülebilir. Çoğunlukla erkeklerde görülse de bazı kişilerin bu bağımlılığa daha yatkın olduğu su götürmez bir gerçektir. Kumar ve bahis bağımlılığı söz konusu olduğunda risk grubunda yer alan bireyler genellikle şu şekilde sıralanabilir:

• Maddi sorun yaşayan kişiler
• Genellikle genç ve orta yaşlı bireyler
• Madde bağımlılığı olan kişiler
• Kolay yoldan para kazanmak isteyen kişiler
• Kişilik bozukluklarından muzdarip bireyler
• Aile üyelerinde bağımlılık geçmişi olanlar
• Yüksek risk alma eğilimi gösteren bireyler

Kumar Bağımlılığı Neden Olur?

Kumar bağımlılığı birden fazla sebepten kaynaklanabilir. Çoğu kişi bağımlılığa yol açan tek bir neden arıyor olsa da kumar bağımlılığına neden olan faktörler şu şekilde kategorilendirilebilir:

1. Genetik faktörler,
2. Kişilik özellikleri,
3. Mental sağlık,
4. Beyin kimyasında yaşanan değişiklikler.

Bugüne kadar yapılan bazı araştırmalar, aile geçmişinde bu bağımlılığın bulunduğu kişilerde kumar bağımlılığının görülme olasılığının daha fazla olabileceğini göstermiştir. Yani genetik faktörlerin katkısı göz ardı edilmemelidir. 

Bir diğer sebep olarak öne çıkan kişilik özelliklerinde ise kumar bağımlısı bireylerin sahip olduğu kişisel özelliklerin ve davranışlarının uç noktalarda olduğu gözlemlenir. Bu davranışlar genellikle heyecan arayışı, duygusal dengesizlik, dürtüsellik, karar vermede güçlük çekme ve kendini bir şeyler yapma konusunda mecbur hissetme olarak sıralanabilir. 

Bununla birlikte kumar bağımlısı kişiler; madde ve alkol bağımlılığı, dürtü kontrol bozukluğu, depresyon, anksiyete ve benzeri sağlık problemlerinden muzdarip olabilir. Bu problemler kumar bağımlılığından önce gelişebileceği gibi sonradan da kendini gösterebilir. Fakat yine de bağımlılığın gelişiminde bu tür faktörlerin etkisi söz konusu olabilir.

Ayrıca kumar oynamak beynin ödül merkezini tetikler. Bu da biyolojik açıdan kişiyi sürekli ödül arayan bir birey haline getirebilir. Kumar oynama eylemi ile birlikte ciddi düzeyde dopamin salgılandığı için birey kısa sürede buna bağımlı hale gelebilir. Yaşanan bu tür hormon dalgalanmaları zamanla beynin kimyasında değişikliğe neden olabilir. Yani vücuttaki dopamin düzeyi oldukça fazla olsa bile mutsuz hissedebilir ve yeniden arayışa girerek kumara başvurabilirsiniz.

Kumar Bağımlılığı Belirtileri Nelerdir?

Kendisinin veya bir yakınının kumar bağımlısı olup olmadığını merak eden kişiler, genellikle bu bağımlılığın semptomları hakkında araştırma yapar. Kumar bağımlılığının belirtileri ise genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

• Sürekli kumar düşünmek
• Kumar oynayamadığı zamanlarda huzursuz, mutsuz ve sinirli hissetmek
• Kayıpları telafi etmek için tekrar tekrar oynamak
• Özellikle yakın çevredeki diğer insanlara kumarı bıraktığına dair yalanlar söylemek
• Kumar parası bulabilmek için hırsızlık ya da dolandırıcılık gibi illegal yöntemlere başvurmak
• Aile ve sosyal ilişkilerde bahis ve kumar yüzünden sıkıntılar yaşamak
• Finansal sıkıntılar yaşamaya başlamak ve buna rağmen kumar oynamayı asla bırakamamak

Kumar Bağımlılığı Evreleri Nelerdir?

Kumar bağımlılığının temelde dört evresi vardır. İlk olarak kazanma evresi ile başlayan bu bağımlılık, genellikle vazgeçme evresi ile son noktaya ulaşabilir. Şimdi dilerseniz kumar bağımlılığının evrelerini daha detaylı bir şekilde ele alalım.

1. Kazanma Evresi

Kumar oynamaya başlayan kişilerin en büyük hatası, kazandıkları ilk paranın büyüsüne kapılmaktır. Bu kişiler, normalde zor koşullarda kazandıkları bir miktar parayı fazla çaba sarf etmeden elde edince kolay para kazanmanın tadını ve heyecanını alır. 

Kumar bağımlılığının ilk evresi olarak tanımlayabileceğimiz bu dönemde, kumara harcanan çaba ve zaman yavaş yavaş artmaya başlar. Kişi çevresindeki kişilerden uzaklaşmaya başlar. Bu dönemde kayıptan çok kazanılan miktara odaklanılır. Doğal olarak bu da kumara bağımlı hale gelmenin önünü açar.

2. Kaybetme Evresi

Bu evrenin ilk başlarında ciddi bir maddi kayıp söz konusudur. Tam kazanacağı esnada birden kaybettiğini anlayan kumar bağımlısı kişi yoğun kaygı ve endişe duymaya başlar. Ancak yine bu evrede kayıplar az da olsa geri kazanılır. Vaktini kumara daha fazla harcamaya başlayan birey, kaybettikçe kumara daha çok bağlanır.

Elinde avucunda ne varsa verdikten sonra çevreden borç almalar başlar. Kumar ve bahis bağımlısı kişi, ödeyemediği borçları ise başkalarından borç alarak kapatmaya çalışır. Bu durum kumar bağımlılarında sıkça gözlemlenir.

Kredi kartı limitinin tamamını dolduran, cebindeki parayı son kuruşuna kadar veren ve varsa evini, arabasını satarak borçlarını kapatmaya çalışan pek çok bağımlıya yine bu evrede rastlanır. Yine de kumar bağımlısı birey kumar oynamaktan asla vazgeçmez. Kazandığı az miktarda parayı da daha büyük paralar kazanma ümidiyle kaybeder.

3. Tükenme Evresi

Sonraki evre olan tükenme evresinde, kumar bağımlısı kişinin elinde hiçbir imkanı kalmaz. Artık mutsuz, huzursuz ve depresyon gibi olumsuzluklarla baş başadır. O kadar çok kaybetmiştir ki artık tükenmenin eşiğine gelmiştir.

4. Vazgeçme Evresi

Son evre olarak tanımlanan bu evrede kumar bağımlısı kişi her şeyini kaybeder. Bu dönemde bile kumar oynamaya devam etse de elinde avucunda pek bir şey kalmadığı için farklı yollara başvurma eğilimi gösterir.

Kumar Nasıl Bırakılır?

Kumarı bırakmanın en iyi yolu bir uzmana danışmaktan geçer. Uzman kişi, sizi detaylı bir şekilde değerlendirdikten sonra size uygun bir tedavi planı çizer ve bağımlılıktan kurtulmanız için gerekli adımları atmaya başlar. Ayrıca kumar oynama bozukluğu ile mücadele etmiş diğer insanlarla konuşmak ve değişik aktivitelere yönelerek zamanınızı daha farklı değerlendirmek gibi ek seçenekler de bu süreçte sizin adınıza faydalı olabilir.

Kumar Bağımlılığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bir çeşit davranışsal bağımlılık olan kumar bağımlılığının tedavisi için genellikle psikoterapi yöntemlerine başvurulur. Nitekim psikoterapi yaklaşımının temel amacı, bireyin sağlıklı olmayan davranış, duygu ve düşüncelerinin farkına varmasını ve bunları düzeltmesini sağlamaktır. Bununla birlikte bahis ve kumar bağımlılığı tedavisinde kullanılan tedavi yöntemleri genel olarak şu şekildedir:

• Bilişsel davranışçı terapi: Bu terapi ile birlikte uzman psikolog, duygu ve düşüncelerinizi fark etmenizi amaçlar. Bu da kumarın olumsuz etkilerini görmeniz açısından son derece kıymetlidir. Kumar bağımlılığında en çok başvurulan yöntemlerden biri olan bilişsel davranışçı terapide problemin ana kaynağı tespit edilir. Bu sayede bağımlılıktan kurtulmak için gereken ilk adımı atmış olursunuz.
• Grup terapisi: Bu terapi yönteminde kumar bağımlısı kişiler gruplandırılır ve yaşadıkları problemler tartışılır. Aynı bağımlılığın pençesine düşmüş ve kumar bağımlılığıyla mücadele eden kişiler için bu terapi iyi bir motivasyon kaynağı olabilir.  
• Motivasyonel görüşme: Bu yöntem, kumar bağımlılığındaki belirsizliği tanımlamak için iyi bir destekçidir. Aynı zamanda kumar bağımlısı olan diğer kişilerle bireyin kendisini kıyaslamasına da imkan tanır. Böylelikle olumsuz davranışları değiştirmek adına oldukça faydalı olabilir.
• Psikodinamik terapi: Yine kumar bağımlılığının tedavisinde kullanılabilen bu terapi yöntemi, isteğiniz dışında gelişen bağımlı davranışların olumsuz etkilerini görmeniz açısından önemlidir. Psikodinamik terapinin temel hedefi ise kişiye öz farkındalık kazandırarak davranışlarını daha sağlıklı bir biçimde şekillendirmektir.  
• Aile terapisi: Evde yaşayan diğer aile üyeleri de bu bağımlılıktan olumsuz etkilenebilir. Aile terapisi sayesinde diğer aile üyelerinin de düzgün bir şekilde bilgilendirilmeleri ve bağımlılıktan kurtulma sürecinde destek olmaları mümkün hale gelebilir.

Kumar Bağımlılığı Nasıl Önlenir?

Doğru adımlar atıldığı takdirde kumar bağımlılığını önlemek mümkündür. Bu noktada kişinin, bağımlılığın hangi aşamasında olduğu çok önemlidir. Eğer yavaş yavaş bağımlı olma durumu söz konusuysa, kumar oynama sıklığını azaltmak en mantıklı davranış olacaktır.

Kumar oynamadığı zamanlarda stres seviyesi yükselen kişiler ise spor ya da meditasyon gibi zihne iyi gelen aktivitelere yönelebilir. Yine bu noktada yeni hobiler edinmeniz ve çeşitli aktivitelere zaman ayırarak bahis ve kumardan uzak durmanız son derece etkili olacaktır. Bu tür basit önlemler bile kumar bağımlılığını önleme konusunda hayati öneme sahiptir.

Kumar Bağımlılığı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kumar bağımlılığı tedavisi var mı?

Evet, kumar bağımlılığının tedavisi vardır. Kişiye özel hazırlanan tedavi planlaması ve uzman desteği sayesinde başarıya ulaşmak mümkündür. Bunun için de kişinin ilk olarak bağımlı olduğunu kabul etmesi ve profesyonel yardım alması şarttır.

Kumar bağımlılığı için hangi doktora gidilir?

Tedavi için uzman bir psikolog ya da psikiyatriste başvurabilirsiniz.

Kumar bağımlılığı kendiliğinden geçer mi?

Hayır, kendiliğinden geçmez. Kumar ve bahis bağımlılığı ciddi bir rahatsızlıktır. Bu tür bağımlılıklardan kurtulmak için vakit kaybetmeden bir uzmandan yardım almanız en doğrusu olacaktır.

İnsan neden kumar oynar?

İnsanların kumar oynama sebepleri kişiden kişiye değişiklik gösterir. Ancak kumar oynamanın temelinde genellikle kolay para kazanmak, kazanma heyecanını tekrar tekrar yaşamak ve o hazzı bir kez tattıktan sonra bunu devam ettirmeye çalışmak yatar.

Kumar bağımlılığı genetik midir?

Genetik, kumar bağımlılığının gelişiminde etkili olabilir. Ancak problemin kaynağını net bir şekilde anlayabilmeniz adına bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir.

Sanal kumar bağımlılığından nasıl kurtulunur?

Sanal kumar bağımlılığından kurtulmak için uzman desteği almalısınız. Deneyimli bir psikoloğa başvurarak derdinizi açıkça anlatmalı ve tedavi sürecine olabildiğince erken başlamalısınız. Uzman yardımıyla sanal kumar bağımlılığından kurtulabilir, hayatınıza daha mutlu ve sağlıklı bir şekilde devam edebilirsiniz.

Kumar bağımlılığı tedavisi için ilaç kullanılır mı?

Her zaman olmasa da bazı vakalarda ilaç tedavisine başvurulabilir. Bu aşamada internetten veya çevrenizden ilaç araştırmaları yapmamalı, danışacağınız uzmanın tavsiyelerine göre hareket etmelisiniz.

Sahra Cebeci Gümüşkaya

Burak Bulcu

Gözde Gettioğlu

Şeyma Mavi

İrem Nur Sabancı

Tuğçe Er