Bebeğiniz hayata gözlerini açıp dünya ile tanıştıktan sonra, onun için sağlam bir bağışıklık sistemi inşa etmeniz gerekir. Çünkü yaşantılarının ilk aylarında bütün bebekler çok kırılgandır ve dahası çok az antikora sahiptir. Belirli aralıklarla yaptıracağınız aşılar onların savunma sistemlerini güçlendirerek belirli hastalıklardan korunmalarına yardımcı olur.
Peki, bebeklerde aşı takvimi nedir ve nasıl takip edilir?
Bebek Aşı Takvimi Nedir?
Bebek aşı takvimi, yeni doğmuş bebeklerin hangi dönemde hangi aşıyı olması gerektiğini açıklayan bir planlamadır. Bebeğiniz doğduktan sonra, yetişkin bir insanın bile zaman zaman baş etmekte zorlanabileceği bakteri ve virüsler onun küçük bedenine saldırmaya başlar.
Saldırıları durdurmak ve ona karşı sağlam bir duvar örmek için aşıları vaktinde yaptırmanız ana kuraldır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından hazırlanan bebek aşı takvimini takip ederek bebeğinizin çocukluk dönemine sağlam adımlarla girmesini kolaylaştırabilirsiniz.
Bebeklere Aşı Ne Zaman Yapılır?
Ebeveynlerin aşı tarihleriyle ilgili kaygı duymaları sık sık yaşanabilir ve bu da gayet anlaşılabilir bir durumdur. Özellikle de ilk çocuktan bahsediyorsak eğer bu heyecan ve panik duygusunun el ele gittiği bir süreçtir. Ancak, yaşadığınız hisleri yoğun seviyelere çıkarmanıza gerek yok! Çünkü bebek aşı takvimi ile hangi aşının hangi tarihte yapılması gerektiğini öğrenebilirsiniz.
Suçiçeği Aşısı
En erken 12 en geç 15 aylıkken uygulanması gereken bir aşıdır. Suçiçeği, genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkan ve sulu döküntülerle karakterize edilen bir hastalıktır. Bu aşı ise saldırıya geçen virüse karşı koruma sağlar. Bu sayede, bebek hastalığa yakalansa bile, enfeksiyonun şiddeti aşısız bebeklere göre daha düşüktür.
Verem Aşısı (BCG)
Verem aşısı, doğumdan hemen sonra yapılmalıdır. Eğer bu mümkün olmadıysa doğumu takip eden birkaç ay içerisinde aşının vurulması gerekir. BCG aşısı, savunma sistemine tüberküloza karşı bağışıklık kazandırarak hayatı tehdit eden enfeksiyonların oluşmasını önler.
Çocuk Felci Aşısı (Polio)
Çocuk felci aşısı, bebeklere doğumdan itibaren belirli aralıklarla uygulanan bir aşıdır. Aşının tam anlamıyla etkili olabilmesi için aşağıdaki şekilde uygulanması gerekir:
İlk doz: 2. ayda uygulanır.
İkinci doz: 4. ayda uygulanır.
Üçüncü doz: 6-18 aylıkken uygulanır.
Pekiştirme dozu: Aşıyı güçlü kılabılmek için 4-6 yaş aralığında uygulanır.
Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak Aşısı
Yüksek ateş ve döküntüler ile karakterize edilen bu üç hastalık, bebeğin hayatını riske atabilecek kadar ciddi semptomlara sahiptir. Hastalıktan korunmak ve yayılmasını önlemek için bebek en erken 12 en geç 15 aylıkken bu karma aşının yapılması gerekir.
Virüs ciddi olduğu için tek doz uygulama yeterli değildir. Çocukluk dönemine girilmesiyle birlikte en erken 4, en geç 6 yaşında aşının tekrar edilmesi gerekmektedir.
Hepatit A Aşısı
Hepatit A, karaciğer enfeksiyonuna neden olan bulaşıcı bir virüstür. İlk olarak bebek 12 aylıkken uygulanan bu aşı, bebeğin 18 aylık olmasıyla birlikte tekrar yapılır. Aşıları düzenli yaptırarak çocukluk ve yetişkinlik döneminde ortaya çıkma potansiyeli olan karaciğer hasarını önemli ölçüde engelleyebilirsiniz.
Hepatit B (Sarılık Aşısı)
Hepatit B ya da diğer adıyla sarılık aşısı, ölümcül karaciğer hastalıklarına neden olabilen bir virüstür. Bu virüsten korunmak için bebek doğar doğmaz Hepatit B aşısı yapılır. Ancak tek bir doz tam anlamıyla koruma için yeterli değildir. Bebek aşısı takvimine göre hatırlatıcı dozların aşağıdaki zaman aralığında yapılması son derece önemlidir:
İkinci doz: Bebek 1 aylıkken uygulanması önerilir.
Üçüncü doz: Bebek 6 aylıkken yapılmalıdır.
Pnömokok Aşısı
Pnömokok, menenjit ve pnömoni gibi ciddi enfeksiyonlara neden olan bir bakteridir. Bebeğinize pnömokok aşısı yaptırarak özellikle beyin ve akciğerde hasar bırakan bu hastalıklara karşı koruyabilirsiniz.
Pnömokok aşısının uygulaması ise şu şekildedir:
İlk doz: 2. ayda yapılır.
İkinci doz: 4. ayda yapılmalıdır.
Üçüncü doz: 6. ayda yapılır.
Pekiştirme dozu: 12 ila 15 aylıkken yapılabilir.
Çocuklar ve Bebekler İçin Aşının Önemi Nedir?
Aşı, yaşamın sağlıklı bir şekilde sürdürülmesine katkı sağlayan yapı taşlarından biridir. Eskiden önlenemeyen ve ölümcül olan isimlendirilen birçok hastalık, günümüzde aşılar aracılığıyla kontrol edilebilir hâle gelmiştir.
Aşılar, sadece kişisel sağlığı korumakla kalmaz. Aynı zamanda toplum sağlığını da güçlendirmeye yarar. Bu nedenle, çocukların aşı takviminde belirtildiği şekilde aşılanması hem onların hem de çevredeki diğer insanların sağlığı için çok önemlidir.
Çocuklar ve bebekler için aşının neden bu kadar önemli olduğunu şu şekilde daha net ifade edebiliriz:
Bağışıklık sistemini güçlendirir: Aşılar, çocukların bağışıklık sistemini güçlendirir. Bu sayede vücut zararlı mikroplara karşı hızlı ve etkili bir savunma yaparak olası enfeksiyonların yayılmasını önler.
Toplum sağlığını korur: Bireysel aşılamalar yaygın aşılamayı beraberinde getirir. Yaygın aşılamayla birlikte toplum bağışıklığı artırılarak salgınlar geniş kitlelere yayılmadan önlenir.
Ömür boyu koruma sağlar: Bebekken ve çocukken yapılan aşılar, yetişkinlik döneminde bile hâlâ aktiftir. Bu yüzden çocuğunuz yetişkin olduğunda enfeksiyonlara karşı çok daha dirençlidir.
Sosyal yaşamı destekler: Aşı olmamış çocuklar bulaşıcı hastalıklara daha çabuk yakalanır. Bu nedenle birçok çocuk okuldan ve sosyal hayattan geri kalır. Aşılar, çocukların sosyal hayatına devam etmesini sağlar.
Sık Sorulan Sorular
Zorunlu aşılar nelerdir?
Hepatit B, verem, difteri, polio, kızamık, kızamıkçık ve kabakulak aşıları yapılması zorunlu aşılardır.
1 yaş aşısı nedir ve kaç tanedir?
Kızamıkçık-kızamık-kabakulak, pnömokok pekiştirme dozu ve hepatit A 1 yaşında yapılan aşılardır. Bu yaşta genellikle 4 farklı aşı yapılır.
4 ay aşısı gecikirse ne olur?
4 ay aşısı gecikirse eğer çocuk olası enfeksiyonlara karşı savunmasız kalır. Bu yüzden gecikme durumunda en kısa sürede doktora başvurup aşı takviminin güncellenmesi çok önemlidir.
Bebeklerde aşıdan sonra nelere dikkat edilmeli?
Aşıdan sonra bebeğinizin ateşi yükselebilir, aşı bölgesinde ağrı ve kızarıklık olabilir. Ateşin kontrol altına alınabilmesi için düzenli olarak ölçüm yapılması ve gerekirse hekim tarafından önerdiği şekilde ateş düşürücü ilaç kullanılmalıdır. Bebeğin huzursuz olması normaldir. Bu nedenle de onu rahatlatmak için sıvı desteği sağlamalısınız.
Her insan bazı zamanlarda uykuya dalmakta zorluk yaşayabilir. Duyduğunuz bir heyecandan ötürü kendinizi yatağın içinde dönüp dururken bulabilirsiniz. Ya da iş görüşmesi yapacağınız günün gecesinde aniden uyanabilirsiniz. Yaşam serüvenlerimizde karşılaştığımız benzeri öykülerde uyku düzenimizde kısa süreli değişiklikler gözlenmesi olağan bir durum olarak kabul edilebilir. Ancak bu hal tekrar eden bir yaşam döngüsüne girdiğinde uykusuzluk hastalığının […]
Sinir hastalığı birçok türü içinde barındıran geniş bir kavramdır ve her yaşta görülebilir. Örneğin, multipl skleroz, myastenia gravis ve menenjit gibi bazı hastalıklar genellikle çocuklukta ve genç erişkinlik dönemlerinde ortaya çıkar. Demans veya parkinson gibi hastalıklar ise yaşlılık döneminde ortaya çıkan tipik hastalıklardır. Bütün yaş gruplarını kapsıyor olması nedeniyle, hemen hemen herkes kendi kişisel çevresinde […]
Bir bebeğin gelişimine eşlik etmek, belki de bu hayatta başınıza gelebilecek en harika şeylerden biridir. Bebeğiniz yeni şeyler keşfederken onun gülümseyişine tanık olmak hiçbir duygu ile kıyaslanamaz. Ancak işler her zaman sandığınız gibi toz pembe gitmeyebilir. Bebeğiniz iki yaşına geldiğinde gülümsemenin yerini çığlıklar alabilir. Tekrarlanan ağlama nöbetleri, huzurlu uykunun önüne geçebilecek kadar kuvvetlidir artık. Eğer […]
Hamilelik döneminde vücutta meydana gelen değişikliklerden sıklıkla bahsederiz. Yuvarlak hale gelmiş ve büyümüş bir göbek, günden güne artan çatlaklar, nadiren de olsa varis görünümlü bacaklar ve gününüzün çoğunda size eşlik eden mide bulantıları… Ancak anne adayları, gebelik sırasında kendilerini bekleyen durumlar ve yaşayacakları psikolojik değişimler hakkında genellikle fazla bilgi sahibi değildir. Peki, hamilelik psikolojisi nedir […]
Okul, belli bir yaşa kadar neredeyse herkesin yaşantısında önemli bir yer tutar. Bir yerden sonra okula gitmek, artık bir istekten ziyade görevmiş gibi hissettirebilir ve çocuğunuzda zaman zaman okula gitmek istememe dürtüsü olabilir. Siz de bir ebeveyn olarak, bu süreçte ‘’Çocuğum okula gitmek istemiyor, ne yapmalıyım?’’ sorusunu sık sık sorabilirsiniz. Öncelikle, çocuğun okula gitmek istememesi, […]
Çocukluk ve yetişkinlik arasındaki geçiş süreci, kısaca ergenlik dönemi olarak adlandırılır. Kişisel değerlerin oluşturulmasında ve biyolojik gelişimin tamamlanmasında oldukça önemli olan bu dönem, ergenler ve ebeveynler için oldukça zorlayıcıdır. Gençler, belirsiz bir yolmuş gibi görünen geçişle mücadele ederken; ebeveynler ise bütün enerjilerini onları anlamaya harcar. Öte yandan, ergenlik çağında yaşanan sorunlar nedeniyle birçok anne ve […]
Hipertansiyon, her dört kişiden birini etkisi altına alan ciddi bir sağlık sorunudur. Ancak, ne kadar yaygın görülürse görülsün, birçok kişi bu hastalığa sahip olduğundan habersizdir. Çünkü hipertansiyon hızlı ve yavaş bir şekilde ilerler. Tanının geç alınması ve belki de hiç alınmaması, kalp ve böbrekler başta olmak üzere, çeşitli organlar üzerinde ciddi hasarlar oluşmasına neden olur. […]
Hamilelik döneminde neredeyse hiçbir şey düzenli ve sağlıklı beslenme kadar önemli değildir. Çünkü mineral ve vitaminlere olan ihtiyaç gebelik sırasında keskin bir yükselişe geçer. Bu ihtiyacın karşılanmaması durumunda bebeğin gelişimi sekteye uğrayarak beklendiği gibi iyi sonuçlanmayabilir. Böyle olumsuz bir durumla karşılaşmamak için gebelik döneminde beslenmeye önem vermelisiniz. Peki, hamilelikte beslenme nasıl olmalıdır? Gebelikte beslenme programı […]
