Bağımlı Anne Sendromu: Anneye Bağımlılık Nasıl Geçer?

Kişinin ebeveynleriyle, özellikle de kendisini dünyaya getiren ve her şeyi borçlu olduğu annesiyle olan bağı, insan olmanın en temel değerleri arasındadır. Hatta insanların annelerine olan yakınlıklarını korumak için eğitim, iş ve genel yaşam haklarından vazgeçmesi alışılmadık bir durum da değildir.

Çünkü bir çocuğun annesine, onun tavsiyesine ve korumasına her zaman ihtiyacı olacaktır. Ancak bazı kişilerde bu bağ, bağımlılıkla sonuçlanabilir. Bu durum psikolojide bağımlı anne sendromu olarak adlandırılmaktadır.

Peki, anneye bağımlılık neden olur ve nasıl geçer?

Bağımlı Anne Sendromu Nedir?

Bağımlı anne sendromu, annelerin çocuklarına karşı aşırı kontrolcü ve müdahaleci bir tutum sergilemelerini tanımlamak için kullanılır. Halk arasında genellikle anneye aşırı düşkünlük hastalığı olarak da bilinen sendrom, çocuğun bağımsızlık gelişimini engelleyen bir davranış modelini ifade etmektedir.

Bağımlı Anne Sendromu Nedenleri

Anne bağımlılığının nedenleri oldukça karmaşık olabilir ve bu nedenler bireyden bireye farklılık gösterebilir. Ancak yine de genel olarak bu sendromun ortaya çıkmasına neden olan bazı özel faktörler vardır:

• Güven Eksikliği: Kurduğumuz bütün ilişkilerin temelini güven duygusu oluşturur. Bu yalnızca romantik ilişkilerimizde değil, hayatımız boyunca kuracağımız bütün ilişkilerde geçerli olan bir kuraldır. Herhangi bir güven eksikliğinde kendimizi endişeli bulmamız kaçınılmazdır. Bazı anneler de evlatlarına ve evlatlarının içinde bulunduğu ortama karşı güvensizlik yaşamaktadır. Bu da onların yaşamlarını kontrol etmek için çok fazla efor harcadıkları anlamına gelir. Sonuç olarak, bir süre sonra çocuklar anneye karşı bağımlılık geliştirir.
• Kontrol Dürtüsü: Her anne baba çocuğunu tehlikelere karşı korumak ister. Ancak bazı ebeveynler vardır ki onlar koruma içgüdüsüyle hareket ederek çocuklarını kısıtlamaya başlar. Kısıtlanarak sürekli kontrol altında kalan çocuk bir süre sonra annesine karşı bağımlılık geliştirir.
• Duygusal Yetersizlik: Unutulmamalıdır ki anne ve babalar da bir dönem çocuktu. Çocukken ihmal edilmiş anneler bu ihtiyacını giderebilmek için çocuklarına aşırı düşkün olmaya başlar. Ebeveyn, çocuğunun her anında yanında olmaya çalışarak kendi öz değerini artırmaya çalışabilir.
• Geçmiş Deneyimler: Anneye bağımlı olmak konusunda konuşulduğunda ebeveynin geçmiş dönem deneyimlerine de göz atmak gerekir. Çocukluk ve ergenlik dönemlerinde anne babası tarafından olumsuz deneyimlere maruz kalan anneler, çocuklarında bunu telafi etmeye çalışır. Bu da çoğunlukla bağımlılıkla sonuçlanır.

Bağımlı Anne Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Psikolojide anneye bağımlılık önemli bir yeri kapsamaktadır. Çünkü anneye bağımlılık, psikolojik ve sosyal yönleri içeren karmaşık bir olgudur. Anneye çok düşkün olmak genellikle ilk bakışta sorun olarak kabul edilen bir durum değildir. Dahası ebeveynle çocuk arasındaki ilişki söz konusu olduğunda normal ve aşırı sınırları net bir şekilde çizilmemiştir. Ancak bazı sinyaller vardır ki, dikkat ettiğiniz zaman sendromun etkisi altında olduğunuzu ve dolayısıyla da bir şeylerin yanlış gittiğini görebilirsiniz:

• Aşırı Kontrol İsteği: Anne çocuğunun yaşamını her zaman kontrol etmeye çalışır. Çocuğun aktiviteleri, kararları ve ilişkileri anne tarafından yakından denetlenir. Yanlış ve hatalı olaylarda çocuğa düzeltme şansı verilmez. Her şey anne tarafından yapılır.
• Koruyuculuk: Hayat çok uzun bir yoldur ve bu yolda zaman zaman engellerle karşılaşabiliriz. Önemli olan karşılaştığımız engellerin üstesinden gelebilme gücünü kendimize bulabilmemizdir. Ancak aşırı koruyucu annelerde böyle bir durum söz konusu değildir. Çünkü anne bütün tehlikelere karşı çocuğunu korumak için seferber olur.
• Çocuğun Hayatını Planlama: Ebeveyn çocuğunun bütün hayatını planlamak ve o anlara dahil olmak ister. Eğitim, kariyer ve ilişki seçimlerinde aşırı müdahaleci davranır. Kendine yanlış gelen kararları eleştirir.
• Çocuğun Bağımsızlığını Engellemek: Anneye bağımlı çocuk kendi bağımsızlığını kazanamaz. Çünkü çocuk hiçbir zaman kendi kararlarını almamış ve kendi kararlarının sonuçlarıyla yüzleşmemiştir. Bu yüzden bağımsız hareket etmek onun için imkansız gibidir.
• Empati Eksikliği: Bir anne çocuğunun kendisine bağımlı olduğunu hissederse onu anlamak istemez. Önemli olan her koşulda çocuğunun kendi yanında olmasıdır. Bu yüzden sıklıkla empati sorunları yaşar.
• Psikolojik Problemler: Her şeyin aşırısı fazladır ve bu sevdiklerimizle kurduğumuz bağ için de geçerlidir. Eğer anne ve çocuk birbirine karşı aşırı bağımlılık geliştirdiyse kişilik bozuklukları ve anksiyete başta olmak üzere birçok psikolojik rahatsızlığa davetiye çıkarılır.

Anneye Bağımlı Çocuğa Nasıl Davranılmalı?

Anneye karşı bağımlılık geliştirmiş çocukla ilişki kurarken, sağlıklı sınırlar belirlemek, çocuğun bağımsızlık gelişimini desteklemek ve ona duygusal güvenlik sağlamak önemlidir. Bütün bunları yaparken de bazı noktalara özellikle dikkat etmek gerekmektedir:

• Empati: Çocuğun içinde bulunduğu durumu anlamak ve anladığınızı ona hissettirmek çok önemlidir. Çocuğu anlayamadığınızda ona duygusal destek sağlayamazsınız ve bu da onu bağımlılığa daha fazla itecektir.
• Sağlıklı Sınırlar Çizme: Çocuğunuz o yaşa kadar kendini ifade etmekte zorlanmış ve bütün kararları size bırakmış olabilir. Bunun doğru olmadığını anlamalı ve kişisel becerilerini geliştirmesi için ona fırsatlar tanımalısınız. Sağlıklı sınırlar çizerek onun hem güvenliğini sağlayabilir hem de gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.
• Teşvik Etme: Çocuğunuz ilk etapta sorumluluk almaktan kaçınabilir. Bu beklenmedik bir durum değildir. Önemli olan, ona sorumluluk alabileceği alanlar açmanız ve bu alanda rehberlik sağlamanızdır. Ancak burada dikkat etmeniz gereken bir püf nokta var: Büyük sorumluluklar yerine yapabileceği ufak sorumluluklardan başlamalısınız. Örneğin, büyük market alışverişi yaptırmak yerine evinizin günlük ihtiyacını karşılamak için alışverişe gönderebilirsiniz. Geldiği zaman onu tebrik edin ve yaptığının önemli bir iş olduğundan bahsedin.
• Geri Bildirim: Eleştiri denildiği zaman akla ilk olarak olumsuz konuşmalar gelir. Aslına bakıldığında eleştiri hem olumlu hem de yapıcı özellikte de olabilir. Çocuğunuz eksik ya da hatalı bir davranış sergilediğinde onun tamamen yanlış olduğunu söylemek yerine, incitmeden doğru olan gösterin. Tekrar tekrar denemesine izin verin ve bu süreçteki ilerlemelerinden bahsedin.
• Duygusal Güvenlik: Çocuğunuza duygusal güvenlik sağlamak ve onun manevi ihtiyaçlarıyla ilgilenmek çok önemlidir. Her şey maddiyat değildir ve ebeveynlik para vermekten çok daha fazlasını gerektirir. Çocuğunuzu önemseyin ve en önemlisi de önemsediğinizi ona hissettirin.
• Profesyonel Destek Almak: Eğer bütün çabalarınıza rağmen çocuğunuzla olan ilişkiniz düzelmediyse profesyonel yardım alabilirsiniz. Kendiniz için psikolog ile görüşebileceğiniz gibi çocuğunuzu da pedagog ile görüştürebilirsiniz.

Bağımlı Anne Sendromu Yaşayan Çocukların Ortak Özellikleri

Bağımlı anne sendromu yaşayan çocukların bazı ortak özellikleri vardır. Ancak, her çocuğun çocukluk deneyimi farklı olduğu için bu özellikler herkes için geçerli değildir. Yine de anneye bağımlılık geliştiren çocuklar şu davranışlarla öne çıkar:

• Düşük Benlik Saygısı: Çocuğunuz büyüdüğü zaman hayatlarına anneye bağımlı yetişkin olarak devam ederler. Bu da onların düşük benlik saygısı ile mücadele ettiği anlamına gelir. Çocukluğu boyunca yetersiz hisseden çocuk, yetişkinlik dönemine girdiğinde buna inanacak ve asla yeterli özgüvene kavuşamayacaktır.
• Kararsızlık: Anne çocuğunun bütün adımlarına müdahale ederek onun karar verme yeteneğini baltalar. Eğer çocuğunuz ne giyeceğine dahi karar veremiyorsa veya daha basit bir konuda bile saatlerce süren bir kararsızlık yaşıyorsa bunun sebebinin bağımlı anne sendromu olduğunu söyleyebiliriz.
• Onay İhtiyacı: Bağımlı çocuklar sürekli olarak annelerinden onay alma ihtiyacı hisseder. Yetişkinlik dönemlerinde bu özellikleri hayatlarının bütün alanlarında yaşarlar. Dolayısıyla da ne kişisel yaşantılarında ne de profesyonel iş yaşantılarında sağlıklı ilişkiler kuramazlar.
• Bağımlı Kişilik: Annesinden kopamayan kişiler için diğer unsurlara bağımlı olmak hiç de zor değildir. Bu duygusal bağımlılıktan alkol ve madde kullanımına kadar ilerleyebilir.
• Duygusal Zorluklar: Bağımlı çocuklar duygusal zorluklar yaşayabilir. Bu kişilerin öz farkındalıkları yoktur ve dolayısıyla da kendilerini anlamakta ciddi anlamda zorlanabilirler.

Anneye Bağımlı Çocuklar İçin Uzman Önerileri

Anneye bağımlı bir çocuğun durumuyla başa çıkmak için uzman önerilerini dikkate almanız çok önemlidir. Uzmanlar genellikle şu önerilere dikkat çekerler:

• Psikolojik Destek Almak: Uzman yardımı, çocuğun ve ailenin bu durumu anlamasına ve iyileşmesine yardımcı olabilir. Çocuk psikologları ve aile terapistleri bu konuda destek sağlayabilir.
• Ebeveynin Kendi İhtiyaçlarını Gidermesi: Eğer bağımlılığın sebebi annenin kendi duygusal yoksunluğu ise bunların giderilmesi gerekilir. Anne kendine öz şefkat uygulamayı öğrenebilir ve diğer konularda yardım alabilir.
• Eğitim Almak: Bazı anneler için çocuğunun bütün hayatına müdahalede bulunmak gayet normal bir şeydir. Bunun yanlış bir durum olduğunu anlamak ve yanlış olanı düzeltmek için eğitim alınabilir.
• Aile Terapisi: Aile terapisi diğer terapilerden farklı olarak aile üyelerinin tümüyle yapılan bir terapidir. Burada ailede yer alan kişilerin tamamı bir araya gelerek duygusal dinamikler oluşturulur ve açık iletişim kurmak için fırsatlar tanınır. Anneye bağımlı bir çocuk varsa aile terapisi alınması oldukça faydalı olacaktır.

Anneye Bağımlılık Nasıl Geçer?

Anneye olan bağımlılıktan kurtulmanın en etkili yolu, gerçek ve yoğun olmayan bir sevgi geliştirmektir. Bu sevgi, ona yönelik saygı ve olumlu düşüncelere dayanmalıdır. Bu şekilde, bağımlılığınızın hayatınızı etkilemeye devam etmesini önleyebilirsiniz. Böylece anneyle olan ilişki, çocuğun ebeveynlerinden duygusal olarak özgürleşmesini sağlayan bir araç haline gelir.

Anneye bağımlılıktan mustaripseniz aile evinden uzaklaşmayı da deneyebilirsiniz. Bu süreçte hem anne sıcaklığından uzaklaşacak hem de yeni sorumluluklar alabilirsiniz. Finansı, evi ve kişisel ilişkileri yönetmeyi öğrenirsiniz. Yeteneklerini keşfedebilir ve kimliğinizi rahat bir şekilde bulabilirsiniz.

2 Yaş Anne Bağımlılığı Nasıl Geçer?

Çoğu çocuk 2 ve 3 yaşlarında anneye bağımlılık geliştirir. Bu yaşlar çocuğun kendini ve etrafını keşfetmeye başladığı yaşlardır. Dolayısıyla da bağımlılık kuvvetlenmeden bu durumdan kurtulmak şarttır. Bunun için aşağıdaki adımları izleyebilir ve çocuğunuzdaki gelişimi fark edebilirsiniz:

• Çocuğunuza belirli görevler verebilirsiniz. Oyuncaklarını toplamak veya istediğiniz bir eşyayı size getirmek için onu görevlendirebilirsiniz.
• Her anınızı birlikte geçirmemeye özen gösterin. Dışarıya çıktığınız zaman çocuğunuzu güvendiğiniz birine bırakın ve döndüğünüzde ona aynı sevgiyle yaklaşın. Bu kısa süreli ayrılık onun bağımlılığını azaltmasına yardımcı olacaktır.
• Çocuğunuzun ilgisini dağıtmak için aktiviteler yapın. Örneğin, eğitici oyunlar oynayabilir veya resim çizmesini teşvik edebilirsiniz.

Yetişkinlerde Anne Bağımlılığı Tedavisi

Yetişkinlerde anne bağımlılığı, genellikle uzun yıllara yayılan karmaşık bir durumdur. Anneye bağımlı yetişkin, yetişkinliğin getirdiği sorumluluklara ve sorulara tek başına cevap veremez.

Dolayısıyla bu durumdan kurtulmak için tedavi görmesi gerekebilir. Tedavi süreci, kişinin bağımlılık desenlerini anlamasını ve daha sağlıklı ilişki dinamikleri geliştirmesini içerir. Bunun için kişiye özel bazı tedavi seçenekleri planlanır.

• Bireysel Terapi: Bireysel terapi kişinin kendi duygu ve davranışlarını anlamasına yardımcı olur. Online terapi veya yüz yüze terapi almak, kişinin anne bağımlılığını yenmesi için stratejiler geliştirmesine olanak tanır.
• Aile Terapisi: Aile içindeki dinamikleri anlamak ve yanlış olan ilişki şeklini değiştirmek için aile terapisi almak çok önemlidir. Burada ebeveyn ve çocuk arasındaki ilişkiye odaklanılır. Açık iletişim teşvik edilir ve sağlıklı sınırlar belirleme konularında yöntemler belirlenir.
• Duygusal İşleme: Anne bağımlılığının altında yatan derin konuları anlamak ve onlarla başa çıkmak için duygusal işleme çalışmaları yapabilir.
• Bağımsızlık Geliştirme Çalışmaları: Bazı terapiler bireyin kendi bağımsızlığını geliştirmeye ve sorumluluk alabilme yeteneklerini artırmaya odaklanabilir.

Eğer siz de bağımlı anne sendromundan kurtulmak istiyorsanız uzmanlarımızdan randevu alabilirsiniz. Online terapi ile bu problemden kurtulabilirsiniz!