Sivilce (Akne) Neden Çıkar? Sivilce Nasıl Geçer?

Sivilce, diğer adıyla akne, esas olarak ergenlik döneminde ortaya çıkan ve nedeni çoğunlukla hormonal değişiklik olan yaygın görülen bir cilt hastalığıdır. Ancak etkilenen kişiler yalnızca ergenlerle sınırlı değildir. Zira nüfusun yaklaşık yüzde 85’i farklı akne çeşitlerinden muzdarip olabilmektedir.

Peki, sivilce neden çıkar ve nasıl geçer?

Sivilce (Akne) Nedir?

Akne, deri altındaki kıl köklerinin tıkanmasıyla meydana gelen yaygın bir cilt hastalığıdır. Sağlıklı ciltte yağ bezeleri, foliküldeki gözenekler yoluyla cilt yüzeyine boşalan sebum oluşturur. Deri hücresi olan keratinositler folikülü kaplar ve vücut cilt hücrelerini dökerken keratinositler cildin yüzeyine yükselmeye başlar. Bu, doğal ve mutlaka olması gereken bir süreçtir.

Ancak izlenmesi gereken yol tıkalı olduğunda, saç, sebum ve keratinositler gözeneğin içinde birbirine yapışır. Bu, keratinositlerin dökülmesini önler ve sebumun cilt yüzeyine kadar ilerlemesini engeller. Birbirine karışan yağ ve hücreler, bakterilerin tıkalı noktalarda büyümesine ve iltihaplanmasına izin verir. Bunun sonucunda da sivilceler oluşur.

Sivilce Tipleri Nelerdir?

Sivilce, cilt tipine, yaşa ve lezyon derecesine bağlı olarak farklı formlara bürünebilir. Herhangi bir tedavi yöntemine başvurmadan önce sahip olduğunuz sivilcenin türünü bilmek çok önemlidir. Çünkü, aslında çok daha derin bir kaynağı bulunan bir akne, normal uçlu ve geçici bir şeymiş gibi görünebilir.

Sivilceler oluşum şekillerine ve semptomlarına göre aşağıdaki türlere ayrılır:

• Komedonlar,
• Papüller,
• Püstüller,
• Nodüller,
• Kist,
• Maküller,
• Akne konglobata,
• Akne fulminans,
• Mekanik akne,
• Hormonal akne.

Komedonlar

Akne, bazen enfekte olmuş siyah noktaların çoğalması ile karakterizedir. İnflamatuar olmayan bu cilt lezyonlarına komedon adı verilir. Açık komedon (siyah noktalar) ve kapalı komedon (beyaz noktalar) olmak üzere iki gruba ayrılır:

• Açık komedon: Toplum içerisinde siyah nokta olarak da bilinen açık komedon, cildin gözeneklerini tıkayarak 1 ila 3 mm çapında lezyon oluşumuna neden olur. Biriken foliküller oksitlenerek lezyonun rengini siyaha dönüştürür. Bazen kendiliğinden dışarı atılsa da iltihap durumunda müdahale edilmesi gerekir.
• Kapalı komedon: Beyaz nokta veya kapalı komedon, kıl köklerinin sebum ve cilt hücreleri tarafından tıkanmasıyla oluşur. Cilt yüzeyinde kapalı kalırlar ve küçük beyaz şişlik olarak görünürler.

Papüller

Kuru, kabarık bir görünümle karakterize edilen sivilce türüne papül adı verilir. Bu sivilce türleri sıkıldıklarında bile dışarıya irin veya sulu sıvının sızmasına izin vermezler. Boyutları 0,5 ile 5 mm arasında değişiklik gösterebilir. Pembe, kahverengi veya kırmızı gibi renklere bürünebilir.

Vücudun yalnızca bir bölgesinde bulunabilir veya altta yatan nedene bağlı olarak bütün vücuda yayılabilir. Papülleri kaşımak ciltte kabuk ve yara izlerine neden olabilir.

Püstüller

İrin içeren kabarık lezyonlar iltihaplı sivilce ya da püstül olarak adlandırılır. Bu irin beyazımsı veya sarımsı bir renkte olabilir. En fazla 4 mm büyüyen püstüller, kırmızılı ve iltihaplı bir doku ile çevrilidir. Ağrılı olabilir ve iyileşse bile yüzde sivilce lekeleri bırakabilir.

Nodüller

Cildin derinlerinde gelişen topaklar ve düğümler nodül olarak nitelendirilir. Cute Bacterium Acnes adı verilen bakterinin cilt altında sıkışarak enfeksiyon yaymasıyla oluşur. Yüzeyin altında başlar ve ilerleyerek cilt yüzeyinde belirginleşir. Bu yumruların merkezinde genellikle komedon yoktur. Oldukça acı verici olan nodüller, haftalarca veya aylarca sürebilir.

Kist

Genellikle hormonal dengesizlikle bağlantılı olarak ortaya çıkan şiddetli bir akne türüdür. Ancak, dejenere olmuş ve tedavi edilmemiş bir akne de kist oluşumuna neden olabilir. Dokunulduğunda ağrılı olan derin deri altı lezyon oluşumu ile karakterizedir.

Maküller

Sivilcelerin tamamen iyileşmesinden sonra ciltte kalmaya devam eden kırmızı veya kahverengi lekelerdir. Çoğu zaman kalıcı değillerdir ve birkaç ay içerisinde kendiliğinden iyileşir.

Akne Konglobata

Akne kistlerinin ve nodüllerinin deri altında birlikte büyümesiyle ortaya çıkar. İlk olarak yüzde, sırtta ve göğüste oluşur. Oldukça nadir görülen bu sivilce türü, bir an önce tedavi edilmeyi gerekli kılacak kadar ciddi bir hastalıktır. En sık ergenlik çağında ortaya çıksa da semptomlar birkaç yıl boyunca devam edebilir.

Akne konglobatanın temel oluşum nedeni, apse ve kistlerin birbirine bağlanmasıdır. Bununla birlikte otoinflamatuar bir bozukluk sonucu da gelişebilir.  Bu tür sivilcelerin reçetesiz sivilce kremi ile tedavi edilmesi imkansızdır. Çünkü bu ilaçlar yalnızca cildin üst katmanları için etkilidir. Akne konglobata ise cilt yüzeyinin derinliklerinde gelişir ve yayılır. Tedavi için mutlaka bir cilt uzmanı ile görüşülmelidir.

Akne Fulminans

Aniden başlayan ve son derece şiddetli olan bir akne türüdür. Genellikle genç erkekleri etkiler ve ateş, eklem ağrıları gibi belirtilerle ortaya çıkar. Tedavi edilmezse ciddi yara izleri bırakabilir.

Mekanik Akne

Sürtünme, baskı ya da tahriş gibi fiziksel faktörler nedeniyle oluşur. Dar kıyafetler, çantalar veya spor malzemeleri mekanik akneye sebep olabilir.

Hormonal Akne

Hormon ilişkileri ile yakından ilgili olan akne türüdür. Erkeklere nazaran kadınları daha çok etkiler. Çünkü adet döngüsü, hamilelik ve menopoz gibi önemli dönemler akne oluşumunu tetikleyebilir. Çene, boyun ve yüzde yaygın olarak görülebilir.

Sivilce Belirtileri Nelerdir?

Sivilce, bebeklerden yetişkinlere kadar, farklı özelliklere sahip milyonlarca insan için ortak bir problemdir. Ancak, problem ne kadar ortak olursa olsun, ortaya çıkan semptomlar birbirinden farklıdır. Sivilcenin türüne göre ortaya çıkabilecek belirtiler şu şekildedir:

Komedon Belirtileri

Komedonlar yapısı bakımından açık ve kapalı olmak üzere ikiye ayrılır. Açık komedon, siyah veya koyu kahverengi şeklinde ortaya çıkabilir. Genellikle alın, çene ve burun bölgesinde yaygındır.

Kapalı komedonlar ise küçük, beyaz veya ten renginde ortaya çıkan şişliklerdir. Cildin altında gelişirler ve sıkıldığında kolay patlamazlar.

Papül ve Püstül Belirtileri

Papüller, kırmızı küçük şişlikler olarak ortaya çıkar. Ağrılıdır ve cilde dokunulduğunda hassasiyete neden olabilir. Püstüller, papüller ile oldukça benzerdir. Ancak bu sivilcelerin uçlarında beyaz veya sarımsı bir irin bulunur. İltihaplıdır ve iltihabın çevresi kızarıklık ile çevrilidir.

Nodül Belirtileri

Komedon gibi cildin alt tabakasında oluşur. Ancak nodüllerin oluştuğu yer komedona göre çok daha derindir. En yaygın belirtisi bulunduğu yüzeyde ağrıya sebep olmasıdır.

Kist Belirtileri

Kistler, içi irin dolu yumuşak dokulardır. En şiddetli seyreden sivilce türlerinden olduğu için ciltte büyük, ağrılı şişliklere neden olur. Kistler derin dokulara zarar verebilir ve kalıcı izler bırakabilir.

Yukarıdaki belirtiler dışında bütün sivilceler için ortak sayılabilecek belirtiler de vardır:

• Yağlı cilt: Sivilce sorunu yaşayan kişilerin cilt dokusu yağlıdır.
• Doku bozuklukları: Bazı sivilceler doku bozuklukları şeklinde belirti verebilir. Pürüzlü bir doku, kabarcık veya çukur sivilce işareti olarak algılanabilir.

Sivilce Neden Oluşur?

Sivilcenin ana oluşum nedeni yağ bezlerinin büyüyerek daha fazla yağ üretmesidir. Bu durum sonucunda gözenekler tıkanır ve sivilce oluşur. Ancak, etkili faktörler yalnızca bununla sınırlı değildir. Örneğin, genetik bir yatkınlık durumu dahi sivilce oluşumuna sebebiyet verebilir.

Sivilce çıkma nedenleri hakkında fikir sahibi olarak tedavinin etkinlik derecesini arttırabilirsiniz. Akne oluşumuna sebep olabilecek etkenler şu şekildedir:

• Genetik yatkınlık: Sivilce oluşumunda genetik faktörler önemli bir rol oynar. Eğer aile bireylerinde sivilce problemi yaygınsa, bireyin sivilce geliştirme riski önemli oranda artar.
• Hormonal değişimler: Hormonal değişimler, özellikle ergenlik dönemi, sivilce oluşumunu etkileyen bir diğer faktördür. Artan androjen hormonu, gereğinden fazla yağ üreterek gözeneklerin tıkanmasına neden olarak sivilce oluşumunu hızlandırır. Ayrıca, adet döngüsü, hamilelik ve menopoz gibi durumlar da sivilce oluşumunu tetikleyebilir.
• Stres: Vücudumuzdaki kortizol hormonunun salgılanması strese bağlıdır. İdeal seviyede salgılanması günlük yaşantıyı önemli ölçüde rahatlatabilir. Ancak gereğinden fazla salgılanması yağ bezlerinin iki kat daha fazla çalışmasına ve dokuların iltihaplanmasına neden olabilir. Bunun dışında, kontrol altına alınmayan stres hormonal dengesizlikleri tetikleyerek zaten var olan sivilceyi daha da artırabilir. Bu nedenle, stresle başa çıkma yöntemlerini uygulamak sivilce kontrolüne yardımcı olabilir .
• Beslenme alışkanlıkları: Cildinizin sağlıklı olması için beslenme alışkanlıklarınıza dikkat etmeniz gerekir. Şekerli, yağlı ve işlenmiş gıdaları sürekli tüketmek zaten var olan sivilceleri kötüleştirebilir veya yoksa da sivilceye sebep olabilir. Bunun yanı sıra, süt ürünleri ve çikolata arasında da potansiyel bir bağlantı bulunur.
• Kozmetik ürünler: Bazı kozmetik ürünleri cildi tahriş edebilir veya gözenekleri tıkayabilir. Nefes alamayan ciltte sivilce oluşabilir.
• Cilt hijyeni: Aşırı yıkama ve ovalama cildin doğal yağ dengesini bozabilir.
• Madde kullanımı: Uyuşturucu ve türevlerinin yoğun kullanımı sonrasında gelişen madde bağımlılığı da akne oluşumunu tetikleyebilir.
• Tıbbi sebepler: Tiroid gibi hormonal hastalıklar akne oluşumuna neden olabilir.
• İlaç kullanımı: İlaçlarda yer alan bazı bileşenler sebum üretimi uyarabilir veya boşaltım kanallarının tıkanmasına yol açabilir. Bunun sonucunda da akne gelişir.

Sivilce Nasıl Geçer?

Sivilcenin nasıl geçeceği birçok insan için merak konusudur. Ancak bu sorunun genel olarak geçerli bir cevabı yoktur. Çünkü birbirinden farklı cilt tipi ve birbirinden bağımsız birçok sivilce tipi vardır. Bununla birlikte, sivilce kurutucu özelliği olan bazı yöntemlerle aldığınız tedaviyi destekleyebilir veya sivilcenizi herhangi bir ilaç kullanmadan dahi yok edebilirsiniz.

Bu konuda yapmanız gerekenler şu şekildedir:

• Cilt bakımınıza özen gösterin: Geçmeyen sivilce sebeplerinde en göze çarpan şey, bakterilerin varlığıdır. Bu nedenle de akneleri söndürmenin ilk adımı, düzenli ve doğru şekilde yapılan cilt bakımıdır. Cildinizi temizleyerek gözenekleri açabilir ve bakteri oluşumunu engelleyebilirsiniz. Ancak bakım yaparken tercihinizi hafif temizleyicilerden yana kullanmaya özen gösterin.
• Akne karşıtı ürün kullanın: Salisilik asit gibi akne karşıtı ürünleri kullanarak sivilce oluşumunu engelleyebilirsiniz. Bu maddeler gözenekleri temizler, iltihabı azaltır ve sivilcenin yayılmasını önler. Ancak, kullanılan ürünlerin cilt tipinizle uyumlu olduğundan emin olmalısınız.
• Beslenmenize dikkat edin: Beslenme alışkanlıklarınız cilt sağlığınız üzerinde rol sahibidir. Şekerli ve yağlı gıdalardan kaçınmalı ve öğünlerinize antioksidan açısından zengin sebzeleri dahil etmelisiniz.
• Su için: Günde en az 2 litre su tüketerek cildin nem dengesini koruyabilir ve sivilcenin daha çabuk iyileşmesine katkıda bulunabilirsiniz.
• Maske yapın: Aloe vera, kil ve yeşil çay gibi maddeler antibakteriyel özelliktedir. Hazırlayacağınız karışımla cildi sakinleştirip sivilcenizi temizleyebilirsiniz.
• Psikolojik olarak kendinizi rahatlatın: Stres, sivilce oluşumunu tetikleyebilir. Yoga, meditasyon ve çeşitli sporsal faaliyetlerle stresten kaçınabilir ve cilt sağlığını olumlu yönde etkileyebilirsiniz.
• Sivilcenizi sıkmayın: Aknelerin can sıkıntısı bir görüntüsü olduğunu ve onu sıkmamak için zor durduğunuzu biliyoruz. Ancak, sivilcenin çabuk bir şekilde geçmesini istiyorsanız ona dokunmamalı ve sıkmamalısınız. Bu, iltihabın daha da yayılmasını önleyerek cildin iyileşme sürecini destekler.
• Profesyonel yardım alın: Ağrı ve döküntü durumunda bir dermatologdan yardım almak çok önemlidir. Uzman bir dermatolog, cildinizi inceleyerek gerekliyse eğer buna uygun akne ilacı reçete edebilir.

Sivilce Tedavisi Nasıl Yapılır?

Her cilt tipi farklı olduğu için sivilce tedavisi kişiselleştirilerek hazırlanır. Aknenin başarılı bir şekilde iyileştirilebilmesi için seyrinin, oluşum nedeninin ve bireysel durumların dikkate alınması gerekir. Bütün tedavi seçenekleri aşağıdaki iki ana başlık altında değerlendirilir:

• Dış akne tedavisi,
• İç akne tedavisi.

Dış Akne Tedavisi

Hafif ve orta dereceli akneler için planlanan tedavi yöntemlerinden oluşur. Bunlar şunları içerebilir:

• Merhem: Sivilceye karşı merhemler, kremler veya yıkama solüsyonları reçete edilebilir. Bu tarz ürünler antiseptik özelliğe sahip olduğundan hafif akne formları için oldukça etkilidir.
• Peeling: Etkilenen bölgeye direkt olarak uygulanan bir üründür. Cildin üst tabakalarını soyarak ciltteki doku bozukluklarını önler. Bu, cildin çok daha taze görünmesini sağlamakla birlikte siyah nokta sayısını azaltır.

İç Akne Tedavisi

Orta ve yoğun şiddetli vakalar için planlanan tedavidir. Akneler yoğun şiddete sahip olduğundan iyileşme belirtileri en az altı hafta sonra ortaya çıkar. Yaygın kullanılan yöntemler şunlardır:

• Antibiyotik: Dermatolog sivilce iltihabına neden olan bakterilerle savaşması için çeşitli antibiyotiklerden yararlanabilir. Özellikle sırt gibi geniş alanlara yayılan akneler üzerinde etkilidir. Ancak, antibiyotiğin uzun süreli kullanımı vücudun direnç göstermesine neden olabilir. Bu nedenle hastanın düzenli olarak doktor kontrolüne gitmesi gereklidir.
• A vitamini asit türevleri: Sivilce ve siyah noktalar için reçete edilir; ancak bakteriyel enfeksiyonla savaşmak için yetersizdir. Tablet olarak reçete edilir ve belirli bir süre kullanılması gerekir.
• Ek tedaviler: Aknelerin birçoğu androjenlerden kaynaklanır. Bu nedenle, özellikle yetişkin kadınların tedavisinde, çeşitli hormon ilaçlarından yararlanılabilir.

Sivilceli Cilt Bakımı Nasıl Olmalı?

Sivilceli cilt bakımı söz konusu olduğu zaman etkili ürünler ve hatta yaklaşımın

kendisi hakkında sunulan görüşler farklılık gösterir. Bu yüzden hangi bakım önerilerine uyarsanız uyun ilk olarak cilt tipinizi öğrenmelisiniz. Eğer cilt tipiniz hakkında herhangi bir fikir sahibi değilseniz, aşağıdaki sorular size ilk oryantasyon konusunda iyi bir ipucu sağlayabilir:

• Yüzünüz kuru veya yağlı cilde eğilimli mi?
• Sivilcelere en çok hangi bölgelerde rastlıyorsunuz?
• Herhangi bir aktif bileşene karşı alerjik reaksiyon gösterdiniz mi?
• Bakım yaparken dikkat etmeniz gereken bir kısıtlama durumu var mı?
• Sivilce oluşumunun nedeni kesin olarak belli mi?

Yukarıdaki sorulara verdiğiniz cevaplar cilt tipinizi öğrenmenize yardımcı olacaktır. Bundan sonraki adım ise sivilceli cilt bakımını doğru bir şekilde yapmaktır. Yaklaşım ve kullanılan ürünler farklılık gösterse bile, iyi bir cilt temizliği sivilceyi yok etme konusunda her zaman merkezi bir rol oynar.

Aşağıdaki önerilere uyarak sivilcelerinizin ilerlemesini durdurabilir ve yeni oluşumun önüne geçebilirsiniz:

• Cildinizi nazikçe temizleyin: Sabah ve akşam olmak üzere, cildinizi nazik bir şekilde temizlemeniz gerekir. Sert sabun ve aşırı sıcak su kullanımından kaçının. Çünkü bunlar cildi kurutarak tahriş olmasına neden olabilir.
• Cilt tipinize uygun ürünler kullanın: Yağlı ve akneye eğilimli ciltler için özel olarak üretilmiş ürünleri tercih edin.
• Nemlendirici kullanın: Cildiniz sivilce üretse bile her zaman neme ihtiyacı vardır. Cildin nem dengesini korumak için hafif ve yağsız ürünleri kullanmaya özen gösterin. Düzenli kullanım sonucunda cilt bariyerinin güçlendiğini ve cildinizin sakinleştiğini görebilirsiniz.
• Peeling yapın: Ciltte biriken ölü hücreleri temizlemek için haftada bir kez peeling yapabilirsiniz. Ancak gereğinden fazla peeling yapmak cildi tahriş ederek daha fazla sivilce oluşumuna neden olabilir.

Sivilce İzi Nasıl Geçer?

Sivilce izleri genellikle yüzde oluştuğundan etkilenenlerin olumsuz bir beden imajı geliştirmesine neden olabilirler. Ayrıca, tedavi edilmediği takdirde ömür boyu sürecek bir yük haline dahi dönüşebilirler. Ancak kaygılanmanıza ve bu izlerle yaşamanıza gerek yok! Çünkü çeşitli tedaviler ve doğal yöntemler sivilce izini yok edebilir.

• Cerrahi yara izi düzeltme: Cilt derinine işleyen lekeler ufak bir işlemle düzeltilebilir. Ancak işlemden sonra küçük de olsa yara izi kalacağından pek fazla tercih edilmez.
• Lazer: Bu tedavi seçeneği neredeyse bütün akne izleri için kullanılır. Aralarından seçim yapabileceğiniz farklı lazer türleri vardır. Uygulayan uzman sivilce tipine ve izin şekline göre size yardımcı olacaktır.
• Kortizon: Doktor lekelerin üzerine doğrudan kortizon enjekte edebilir. Bunun sonucunda yara dokusu ölür ve zamanla yok olur. Ancak, bu yöntem dokuyu yenileyemez bu da hafif beyazımsı bir dokunun hala vücudunuzda kalacağı anlamına gelir.
• Mikro iğneleme: Etkilenen bölgenin birçok iğne ile delinmesi işlemidir. Bu özel iğneler, dermaroller adı verilen oldukça küçük bir el silindiri üzerinde bulunur. Mikro yaralanmalar cilt mekanizması üzerinde uyarıcı etkiye sahip olduğundan kollajen oluşumunu teşvik eder.
• Yeşilçay: Cilt yüzeyine doğrudan yeşilçay sürerek leke izlerini geçirebilirsiniz.
• C vitamini: Portakalda da bulunan C vitamini sivilce izlerinin iyileşmesini destekler.

Sık Sorulan Sorular

Sivilceyi sıkmak doğru mu?

Hayır, sivilceyi sıkmak önerilmez. Çünkü bu cildin iltihaplanmasına ve derin izler bırakmasına neden olur.

Geçmeyen sivilcenin sebepleri nelerdir?

Geçmeyen sivilcelerin sebepleri arasında hormonal dengesizlikler, yanlış cilt bakım ürünü kullanımı ve stres yer alır.

Sivilce genetik mi?

Sivilce oluşumunda genetik faktör büyük rol oynar. Ailesinde sivilce geçmişi olan bireylerin sivilceye yatkın olma olasılığı daha fazladır.

Doğal yöntemlerle sivilceler geçer mi?

Hafif sivilceler doğal yöntemlerle geçirilebilir. Çay ağacı yağı ve aloe vera gibi doğal bileşenler bu konuda etkili olabilir.

Sivilce hangi bölgelerde çıkar?

Sırt, omuz, göğüs ve yüzdeki yağ bezeleri diğer yerlere göre daha aktif olduğundan sivilceler en çok bu bölgelerde çıkar.

Sivilce çıkınca ne yapılmalıdır?

Sivilce çıktığında cildi nazikçe temizlemeli ve sivilce yatıştırıcı ürünler kullanabilirsiniz. Eğer akne ağrılıysa ve daha da yayılıyorsa dermatologdan yardım almanız gerekir.

Sivilcenin içinden çıkan beyaz şey nedir?

Sivilcenin içindeki beyaz şey, ölü deri hücreleri, bakteriler ve yağdan birikmiş maddelerdir.

Ucu olan sivilce sıkılmalı mı?

Ucu olan sivilceleri sıkmak ciltte lekeye ve sivilce bölgesinde iltihaba sebep olacağından sıkılması önerilmez.

Kalça bölgesinde neden sivilce çıkar?

Terleme, sürtünme ve dar kıyafetler giymek kalça bölgesinde sivilce çıkmasına neden olabilir.

Boyunda çıkan sivilceler neyin belirtisi?

Boyun bölgesinde çıkan sivilceler çoğunlukla hormonal değişikliklerin işaretidir. Ayrıca terleme ve cilt ile direkt temas eden kirli nesneler de sivilce oluşumuna neden olabilir.

İçi dolu sivilceye ne iyi gelir?

İçi dolu sivilceler için antibakteriyel özelliğe sahip ürünleri kullanabilirsiniz. Bunun dışında, sıcak kompres uygulayarak sivilcenin drenajını hızlandırabilirsiniz.