Sattvik Beslenme Nedir? Faydaları Nelerdir?

Sattvik beslenme, daha sağlıklı bir bünye için tercih edilen beslenme türlerinden biridir. Sanskritçe “uyum” anlamına gelen sattvik kelimesinden türemiştir.

Sattvik beslenme düzenine göre kişi; yaş, bulunduğu coğrafya, mevsim ve duygudurumuna uyumlu şekilde beslenmelidir. Dolayısıyla kişinin bireysel ve çevresel şartlara bağlı olarak uyumlu ve sağlıklı beslenmeyi sürdürmesini amaçlayan bir beslenme önerisidir.

Sattvik Beslenme Prensipleri

Sattvik beslenme doğa ile ve kişinin kendi yapısıyla uyum içinde olmasını destekler. Bunun yanı sıra tüm diyet çeşitlerinde olduğu gibi sattvik beslenme için de doktor önerisi ve onayına ihtiyaç vardır. Çünkü bir kişi için faydalı olan beslenme düzeni diğer kişi için sağlıklı olmayabilir. Özellikle kronik rahatsızlığı bulunanlar doktor tavsiyesi ile beslenme düzenini değiştirmelidir.

Bu sistem genel olarak sağlıklı bir beslenme düzenini içerir. İlk olarak kişinin en yoğun öğünü, güneşin tepede olduğu saat 1 civarında yemesi tavsiye edilir. Öğle yemeğinin ardından katı gıdalar ertesi güne kadar tüketilmez. Bunun yanı sıra çeşitli bitki çayları tüketimi ertesi güne kadar serbesttir. Ancak kafein bu beslenme düzeninde çok fazla önerilmediği için siyah çayın tüketimi sınırlandırılır.

Öğle saatinden sonra katı tüketmemenin temel mantığı bedenin yediklerini sindirmesi için zaman bulmasıdır. Dolu midenin faydalı olmadığı inancı ile birlikte öğle yemeği temel bir öğün olarak seçilir.

Sattvik Beslenmede Hangi Besinler Tüketilmelidir?

Sattvik diyet belli prensipleri içeren bir beslenme düzenidir. Dolayısıyla bazı besinlerin serbestliği ve yasaklanması söz konusudur.

Sattvik beslenmede tüketilmesi gereken besin öğeleri temel olarak aşağıdaki şekildedir:

• Yulaf, maş fasulyesi, soya, mercimek, kinoa, pirinç ve karabuğday benzeri tahıllar
• Karpuz, üzüm, patates, şeftali, bezelye, kabak, lahana ve pancar gibi tüm sebze – meyve türleri
• Kabak çekirdeği, badem, kaju, fındık ve fıstık gibi bütün çiğ kuru yemiş türleri
• Mercimek ve soya filizi gibi filiz çeşitleri
• Kişniş, yenibahar, karabiber, zencefil, zerdeçal ve kimyon gibi baharat çeşitleri
• Zeytin, tahin ve pekmez benzeri kısmi olarak işlenmiş fakat faydalı sayılan gıda türleri
• Zeytinyağı, avokado, keten tohumu ve susam yağı gibi sağlıklı bitkisel bütün yağlar
• Bal
• Süt ürünleri (Sattvik beslenme düzeni içinde bazı öğretiler yüksek kaliteye sahip süt ürünlerinin tüketimini serbest bırakırken; bazı önerilerde süt ürünlerinin tüketiminin tamamen yasaklandığı ifade edilebilir)

Sattvik beslenme düzenine geçiş ilk etapta zorlayıcı görünmekle birlikte doktor onayıyla takip edildiği takdirde mevcut besin öğelerine yavaş yavaş geçiş sağlanabilir.

Sattvik Beslenmede Hangi Besinler Tüketilmez?

Sattvik beslenme düzeninde tüketilmesi sakıncalı görülen ve dikkat edilmesi gereken bazı besin öğeleri yer alır. Ancak her beslenme sürecinde olduğu gibi bu beslenme düzeni için de doktor onayı ile hareket etmekte fayda vardır.

Sattvik beslenmede tüketilmesi önerilmeyen gıdaların başında hayvansal ürünler gelir. Yogik anlayışa dayanan sattvik beslenmede uyum söz konusudur ve bu anlayışa göre hayvansal gıdalar toksik olarak kabul edilir. Aynı zamanda hayvandan elde edilen gıda maddeleri de benzer kategoride yer alır.

Dolayısıyla sattvik beslenme içinde et ve süt ürünlerinin tüketimi bulunmaz. Amaç diğer enerjilerden saf hale gelerek bedeni arındırmaktır. Ayrıca mantar, soğan ve sarımsak sindirim zorluğu nedeniyle beslenme düzeninin dışında tutulan diğer ürünlerdir. Alkol ve sirke gibi asitli sıvılar da sattvik beslenmede yasaktır.

Sattvik beslenmede rajasik olarak kabul edilen ve yasak olmasa da tüketimi önerilmeyen bazı gıdalar bulunur. Sattvik yiyecekler kategorisi dışında tutulan bu ürünlerin başında konserveler gelir. Aşırı baharat içeren yiyecekler, şeker, kahve gibi ürünler de bedeni tembelliğe teşvik etmesi ya da beyni uyaran ürünler barındırması nedeniyle tavsiye edilmez. Ayrıca derin yağda kızartılmış veya işlenerek genetiği değiştirilmiş gıdalar bu beslenme düzeninde yasaklı diğer yiyecekler arasında yer alır.

Aşırı tuz tüketimi sattvik diyet içinde önerilmeyen bir uygulamadır ve salamura, turşu gibi gıdalar da tüketilmez. Bu önerilere ek olarak ayda bir ya da iki kez oruç tutulması sattvik beslenme için tavsiye edilen ritüellerden birisidir.

Yemek yerken sindirim sisteminin daha rahat çalışmasını desteklediği düşünülen bağdaş pozisyonda yemek yeme sistemi tercih edilir. Yemek sırasında yalnızca ona konsantre olmak ve diğer dikkat dağıtıcı etkenlerle ilgilenmemek esastır. Örnek olarak çalışmak, televizyon izlemek ya da konuşmak yemek sırasında sindirim verimliliğini azalttığı düşünülen durumlardır.

Sattvik Beslenmenin Faydaları Nelerdir?

Sattvik yani uyum beslenmesinin en önemli faydası vücudu yoran ve sindirimi zorlaştıran gıdalardan uzaklaştırarak arındırmasıdır. Aynı zamanda beslenme düzenine belli saat aralıkları konulması ve katı gıdaların tüketiminin erken saatlerde sonlandırılması nedeniyle dönem dönem uygulanabilir ve toksinlerden arınmaya yardımcı olur.

Elbette tüm bu öneriler kişinin ihtiyaçları doğrultusunda şekillenmesi gereken beslenme düzenleridir. Dolayısıyla başta sattvik beslenme olmak üzere bütün beslenme biçimleri için uzman diyetisyen desteği önerilir.

Vejetaryen beslenme ile benzer olan sattvik diyetin sakinlik, enerji ve zihinsel berraklık gibi faydaları bulunur. Bunun sebebi beslenme programında tahıllar, kuru yemişler ve çeşitli taze sebze ve meyveler bulunmasıdır.

Sattvik beslenmenin ortaya çıkışındaki inanca göre kişinin yediği yiyecekler doğayı ve düşünce sürecini etkilemektedir. Dolayısıyla birey hem kendine hem de doğaya faydalı şekilde ürünler seçtiği takdirde bedeni için de yararlı bir süreç başlatmış olur. Tüm yiyeceklerin taze tüketilmesini tavsiye eden ve sindirimi yorucu ürünleri beslenme düzeninden çıkaran sattvik beslenme düzenine bazı kişiler süt ürünlerini dahil ederken bazı önerilere göre süt ürünleri tüketimi de reddedilir.

Sattvik beslenme düzenini zayıflama ile bağdaştırarak bu yönde denemeyi tercih eden kişiler de bulunur. Özellikle besinlerin hafif pişmiş ya da çiğ şekilde tüketilmesi nedeniyle sağlıksız yağ alımının olmaması zayıflamayı destekleyebilir. Ayrıca pişirme yönteminin genel olarak fırınlama ve haşlama olduğu göz önünde bulundurulursa kalori açısından düşük ve sağlıklı gıdaların tüketimi söz konusu olur. Yine yüksek lif içerikli meyve ve sebzelerin tüketim ağırlığında olması, sattvik beslenmenin zayıflama üzerindeki olumlu etkilerine örnektir.

Sattvik Beslenme Kimler Tarafından Tercih Edilir?

Sattvik beslenme düzeninin kimlere hitap ettiği önemli konu başlıklarından biridir. Özellikle yogik düşünce biçimiyle uyuşması nedeniyle sattvik beslenme, yoga yapanlar tarafından sıklıkla tercih edilir. Zihinsel, fiziksel ve ruhsal bütünlüğü sağladığına inanılan yoga egzersizleri sattvik diyet ile birleştirildiğinde bilinç seviyesini yükselttiği düşünülür.

Sattvik beslenmenin amacı bireyin kendini dingin, huzurlu ve sakin hissetmesini sağlamak aynı zamanda da dengeli ve enerjik bir kişiliğe yatırım yapmaktır. Özellikle vejetaryenlerin beslenmesine uygun olması nedeniyle et tüketimini beslenmesine dahil etmeyen kişiler tarafından tercih edilir. Bununla birlikte ruhani yolculuklara inananlar, felsefeciler ve sanatçılar arasında da sattvik beslenme yaygındır.

Her beslenme düzeni değişikliği her kişi için aynı etkiyi göstermeyebilir. Bunu anlamanın en iyi yolu bireyin vitamin ve mineral değerlerine bakılarak, genel sağlığının bilinmesidir. Dolayısıyla sattvik beslenmenin kişiye uygun olup olmadığını değerlendirmek adına uzman bir diyetisyen desteğine başvurmak yerinde olacaktır.

HiDoctor alanında uzman yüzlerce diyetisyeni ile evinizin konforundan veya dilediğiniz yerden online diyetisyen desteği almanızı sağlar. Sattvik beslenme başta olmak üzere farklı beslenme türleri ve diyet programları hakkında bilgi almak ve diyetinize hemen başlamak için diyetisyenler arasından seçim yapıp, randevunuzu oluşturabilirsiniz.