Panik Atak ve Anksiyete Atağı Arasındaki Fark Nedir?

Herkes yaşamının belli bir döneminde psikolojik sorunlarla karşı karşıya kalabilir ve bu noktada uzman desteğine başvurabilir. Günümüzde en çok karşılaşılan ve psikolojik destek almak için başvurulan sorunların panik atak ve anksiyete bozuklukları olduğunu söyleyebiliriz. Aslında birbirine yakın gibi görünen mevcut psikolojik sorunların kavramsal karşılığı ve süreci farklılık gösterir.

Şimdi, bu rahatsızlıklarla ilgili temel farklara değinelim.

Anksiyete Atağı Nedir?

Anksiyete bir diğer adıyla kaygı insanların günlük hayatlarında yaşadıkları stresli durumlar, olaylar karşısında hissettiği doğal bir tepkidir. Her insanın hayatının belirli bir döneminde kaygılı hissettiği zamanlar olmuştur fakat bu duyulan kaygı ne zaman normal seviyenin üstüne çıkar ve kişinin günlük işlerini yapmasına zarar verecek boyuta gelirse o zaman anksiyete bozukluğu yaşadığını söyleyebiliriz.

Anksiyete atağı ya da krizi olarak bilinen durum çeşitli boyutlarda kaygı bozukluğu yaşayan kişilerde görülen bir rahatsızlıktır. Anksiyete özellikle kişinin kötü bir şey olacağına dair geliştirdiği sebepsiz endişelerle ortaya çıkabilir. Buna bağlı olarak belli bir temele dayanmayan ama süreklilik gösteren tedirginlik ve korku ile karakterizedir. Anksiyete ataklarında da bu duyguların şiddetli şekilde yaşandığı gözlenebilir.

Anksiyete Semptomları Nelerdir?

Anksiyete atağının şiddeti kişiye göre değişmekle beraber psikolojik ve fizyolojik belirtilerle kendini gösterir.

Anksiyete atakları mide bulantısı, kalp atışında hızlanma, nefes alma zorluğu, terleme ve nabzın hızlanması gibi farklı fiziksel göstergeler ile kendini belli eder. Ayrıca gerginlik ve huzursuzluk, çabuk sinirlenme, uyku sorunları bozuklukları, ağlama nöbeti ve kolay yorulma gibi semptomlar da anksiyete krizine eşlik edebilir.

Anksiyete Ne Kadar Sürer?

Anksiyete görülen kişilerde hissedilen duygu gün boyu devam eder ve kişi bu duyguları kontrol etmekte zorlanır.

Anksiyete süresi kişisel özellikler, başvurulan tedavi yöntemi ve hastalığın hangi boyutunda destek alındığı gibi durumlara göre farklılık gösterir.

Anksiyete Atağına Neden Olan Tetikleyiciler Nelerdir?

Anksiyete atağına neden olan tetikleyiciler, bu konuda merak edilen sorulardan biridir. Kaygı bozukluğunda sıklıkla görülen anksiyete atağının herhangi temel bir sebep olmadan ortaya çıkması söz konusu olabilir.

Ek olarak anksiyete atakları belli bir stres kaynağı nedeniyle tetiklenebilir. Bunların dışında özel yaşamda var olan sorunlar, stres kaynağının fazlalığı ve iş hayatındaki zorluklar da anksiyete atağını tetikleyebilecek bazı unsurlardır.

Panik Atak Nedir?

Panik atak bazı belirgin davranış ve düşünce modelleri ile ortaya çıkan anksiyete bozukluklarından biridir. Genelde ani şekilde meydana gelişi ve düzenli şekilde gerçekleşmesi ile karakterizedir.

Panik Atak Belirtileri Nelerdir?

Panik atak semptomları çok sayıda belirti ile kendini gösterebilir. Bunlar arasında nefes darlığı, kulakta çınlama, göğüs ağrısı, ölüm korkusu, boğulma duygusu, baygınlık hissi, ağızda kuruluk, ellerde karıncalanma, üşüme ve baş dönmesi gibi hem psikolojik hem de fiziksel semptomlar alır.

Panik Atak Ne Kadar Sürer?

Genellikle birdenbire ortaya çıkan panik ataklar ortalama 5-20 dakika arasında sürebilir. Bazı durumlarda bir saate varan panik atak vakaları görülmüştür. Bu nedenle süre kişisel olarak farklılık gösterirken; atakların sayısının da yaşanan rahatsızlığın şiddetine göre değişiklik gösterdiği belirtilmelidir.

Panik Atağın Sebebi Nedir?

Her insanın zaman zaman panik ya da kaygı duygularını yaşaması doğaldır. Bu durum tehlikeli ya da stresli ortamlarda doğal bir tepki şeklinde gerçekleşir. Fakat panik ataklarının fazlalaşması, kaygının doğal süreçlerinden çıkarak aşırı bir hal alışını ifade eder. Panik atakta anksiyete durumundan farklı olarak genelde belirgin bir neden gözlenmez ve rahatsızlık birdenbire ortaya çıkar.

Anksiyete Panik Atağa Yol Açabilir mi?

Anksiyete ve panik atak gibi rahatsızlıkların süreci ile ilgili bir uzmandan bilgi almak en sağlıklı yöntemdir. Anksiyete ve panik atak farklı rahatsızlıklar olsa da panik atağın içinde de anksiyete bulunmaktadır. Panik atağın oluşmasını ve kişide rahatsız edici semptomların gözlemlenmesine neden olan şey kaygının kontrol edilemez bir şekilde ortaya çıkmasıdır.

Panik ataklar arasında görülen beklenti kaygısı da kişinin panik atakları çağırmasında en büyük etkendir. Beklenti kaygısı olarak nitelendirilen durum iki panik atak arasında kişinin tekrar atak geçirme ihtimaline karşı duyduğu korkuyu ifade eder. Tekrar atak geçirmemek için de atak geçirdiği yerler, olaylar ve kişilerden kendini çekmeye başlar. Kişi bu süreçte daha da yalnızlaşmaya başlar ve güvenli alan olarak gördüğü yerden uzaklaşmayı tercih etmez. Bunun sonucunda da panik ataklara ek olarak kişilerde agorafobi oluşmaya başlar. Bu da beraberinde kaçınma davranışlarını getirir. Kişi kaygısının yoğunlaştığı alanlardan uzaklaşır.

Kaygı Döngüsü Nasıl Oluşur ?

Oluşan kaygı ve sonrasında gelişen semptomların vücudumuza yansıması ve fiziksel semptomların da görülmesi durumunu kişilere anlatmak gerekir. Çünkü bireyler fiziksel semptomların kaynağını bilmediği zaman daha çok olumsuz düşüncelere kapılarak var olan kaygılarını arttırmakta ve doğal olarak görülen semptomlarında artmasına sebep olmaktadırlar.

Kaygı döngüsü şu şekilde işlemektedir;

Beynimiz bir tehlike ile karşılaştığında savaş ya da kaç tekniğini devreye sokar. Beynimiz kendini koruma altına almak için o tehlike ile ya savaşır ya da kaçar, böylece tehlikeyi ortadan kaldırmış olur. Bu sırada vücuttaki adrenalin oranı artış gösterir çünkü savaşırken veya kaçarken ekstra bir enerjiye ihtiyaç duyar. Kaygı oluştuğunda da beyin bir tehlike olduğunu algılar ve bu tehlikeden kurtulmak için yine adrenalin pompalamaya başlar ve savaş veya kaç tekniğini uygulamak ister. Fakat burada bir fark vardır çünkü savaşacak veya kaçacak somut bir tehlike ortada yoktur. Kaygı, kişinin kendi düşünceleri ile oluşturduğu soyut bir kavramdır. Bu yüzden beyin oluşan fazla adrenalini harcayamaz ama bu adrenalinin bir şekilde vücuttan atılması gerekir. Bu yüzden de vücudumuzda; kalp atışının artması, nefes darlığı, terleme, baş dönmesi, mide bulantısı gibi semptomlar oluşurKişi bu fiziksel semptomları hissetmeye başladığında daha çok panikleyip bir şey olacak korkusuna kapıldığında beyin tekrar adrenalin pompalamaya devam eder. Bu da bir süre sonra bir döngü oluşmasına sebep olur.

Bu döngünün kırılabilmesi ve kişinin atak anında paniğini kontrol edebilmesi için bu döngünün işleyişini anlaması ve baş etme yöntemlerinin farkında olup ona göre hareket etmesi gerekir. Bunun içinde psikolojik bir destek ile doğru baş etme yöntemlerini öğrenmesi ve uygulayabilmesi tavsiye edilir.

Anksiyete ve Panik Atağın Farkları ve Benzerlikleri Nelerdir?

Anksiyete ve panik atağın benzerlikleri şunlardır:

• Kalpte çarpıntı
• Nefes alma zorluğu
• Korku ve yoğun endişe
• Gerçeği yansıtmayan düşünceler

Anksiyete ve panik atağın temel farkları şunlardır:

• Yukarıdaki belirtilerin ortak olmasının yanı sıra panik atakta yaşanan duygular çok daha şiddetlidir.
• Anksiyete ya da panik atak durumunda belirli bir tetikleyicinin varlığı söz konusu olabilir fakat anksiyete krizleri panik atak rahatsızlığı kadar yoğun şekilde gerçekleşmez.
• Anksiyete genelde endişeli ruh haliyle birlikte zaman içinde gelişir ve gün boyu etkisini sürdürürken panik atakta net bir tetikleyici olmadan, ani gelişen ataklardır.
• Panik ataklarda beklenti kaygısı ve kaçınma davranışının gözlemlenmesi ayırıcı semptomlardan biridir.

Terapi Sürecinde Panik Atak ve Anksiyete

Panik atak ve anksiyete bozuklukları psikolojik desteğe ihtiyaç duyulan bozukluklardır. Mevcut sorunların doğru bir terapi yöntemi ve bireyin kendi isteğiyle eşgüdümlü şekilde çözümlenmesi mümkündür.

Anksiyete durumu farklı bir ruhsal bozukluğa bağlı olarak gerçekleştiği hallerde çok yönlü bir tedavi süreci gerektirir. Örneğin travma sonrası stres bozukluğu ya da sosyal kaygı bozukluğu gibi farklı sorunlar anksiyetenin gelişmesine sebep olabilir. Bu nedenle altta yatan temel nedenin anlaşılması ile birlikte anksiyete tedavisine başlanır.

Genellikle sorunların kaynağının doğru şekilde anlaşılması açısından psikoterapi yöntemleri sıklıkla tercih edilir.

Sonuç

Panik atak ve anksiyete benzer belirtilerle kendini gösteren ancak temel farklılıklara sahip olan psikolojik rahatsızlıklardır. Her iki sorunun da doğru terapi yöntemleriyle yönetilmesi mümkündür. Hangi rahatsızlığın yaşandığının anlaşılması ve bireyin sağlıklı yaşamına kavuşması açısından psikolog desteğine başvurulması oldukça önemlidir. HiDoctor’ın online psikolog hizmeti ile evinizin konforundan ayrılmadan anksiyete ve panik atağın terapi süreci için online terapi desteği alabilirsiniz.