Çoğu zaman önüne geçilemeyen ve bireylerin yaşamlarını ciddi anlamda etkileyen öfke patlamaları, önlem alınmadığı takdirde başka fizyolojik problemlere sebep olabilen psikopatolojilerdir. Öfke ve ani öfke patlamaları bireyleri oldukça zorlar. Öfke ataklarının akabinde gelen pişmanlık hissi, kişiyi derin bir hüzne boğar. Birey, çevresindeki pek çok kişi tarafından da yargılanabilir. Bu durum da öfkeyi ve sonrasında gelen hüznü tetikler. Öfke patlamaları ve öfke duygusu kontrol altına alınabilen duygu ve durumlardır. Sosyal ve psikolojik anlamda büyük zararlar görebileceğiniz bu durumla karşı karşıya kalıyorsanız, daha büyük zararlar görmeden destek almaya başlayın.
Öfke, insanların duygusal davranışları arasında yer alan ve olumsuz durumlar karşısında ortaya koyduğu tepkimelerden biridir. Aslında her insani duygu gibi öfke de bireylerin geliştirdiği duygusal bir iletişim aracıdır.
Kontrol edilemeyen ve yersiz geliştirilen öfkenin yüksek seviyelerde ortaya çıkması, aniden öfke patlamaları yaşanması bireylerin hayatını negatif etkiler. Özel ve sosyal yaşamlarında yalnızlaşmalarına sebep olur. Bu patlamalarla ortaya çıkan yoğun stres psikolojik sağlıklarına zarar verir ve farklı hastalıkların tetiklenmesine yol açabilir.
Öfke patlaması nedenleri farklılık gösteren bir durumdur. Çoğunlukla çocukluk çağlarında başlayan, ergenlik döneminde pik noktasına ulaşan hiddet eğiliminin, travmatik geçmiş öyküleriyle, fiziki ya da nörolojik hastalıklarla ilişkisi olabilir.
Hormonal değişimlerin yoğun yaşandığı hamilelik süreçleri ve ergenlik döneminde hissedilen ve yine hormonlara bağlı gerginlik, ani olumsuz olaylar karşısında yaşanan psikolojik yıpranma, altta yatan psikiyatrik hastalıklar, fiziki hastalıklar için kullanılan ağır yan etkili ilaçlar gibi sayısız sebep, kızgınlık ve öfke nöbetlerine sebep olabilir.
Öfke patlamalarının çocukluk ve ergenlik dönemlerinde yoğun şekilde yaşanması, çevresel faktörlerin etkin rolüyle ilişkili olabilir. Çocuklarda öfke patlaması aslında yetişkinlere verilmek istenen bir mesaj niteliği taşır. Yaşadığı sorunu anlamak, değerlendirmek ve çözmekte başarısız olan, bu durumdan zarar gören, yardım isteyen çocukların öfke eğilimi yoğun olabilir. Dolayısıyla bastırılan farklı duyguların öfke yoluyla ortaya çıkması söz konusu olur.
Ani öfke patlamaları insanların sosyal yaşamını ve özel hayatını negatif etkiler. İnsanlarla iletişim kurmak, onları anlamak ve hissedilenleri onlara anlatmak krizi yaşayan kişiler için imkânsız hale gelebilir. Öte yandan öfke patlamalarının kronik hale gelmesi, ufak ya da büyük her sorun karşısında haddinden fazla tepki verilmesine yol açar. Bunu hayattaki sorunlara karşı bir çözüm yolu olarak benimseyen kişiler sosyal iletişimden uzaklaşır. Dolayısıyla daimî şekilde aşırı öfke patlamaları yaşayan kişilerin yalnızlaşması ve çevresiyle iletişiminin kesilmesine kadar varan süreçler yaşanabilir.
Öfke nöbetlerinin altında yatan sebeplerin ortaya çıkarılması hem çocuklar hem de yetişkinler için önem taşır. Fiziki ya da psikolojik temelli öfke patlamaları bazen bir belirti de olabilir. Kronik öfke patlaması başlı başına bir sorun olabileceği gibi bazen de farklı hastalıkların belirtisi olarak ani öfke patlaması yaşanabilir.
Bu iki durum arasındaki fark uzman hekim tarafından yapılan muayene, tetkik ve teşhis ile anlaşılabilir. Bireyin yaşadığı problem ani öfke patlaması hastalığı ise farklı bir tedavi; altta yatan hastalıklarla ilişkili bir belirtiyse o hastalığa yönelik farklı bir tedavi tercih edilir.
Bazı fiziki hastalıkların öfke nöbetlerine sebep olduğu bilinmektedir. Ani öfke patlaması sebepleri arasında fiziki hastalıklarla ilişkili durumlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:
Fizyolojik temelli hastalıkların belirtilerinden biri olarak ortaya çıkan öfke patlamalarının azaltılması veya iyileştirilmesi için bağıl hastalıkların tedavisine yoğunlaşılır. Böylece o hastalıkların tedavisi sonrası yaşanan belirtilerin azalması mümkün hale gelir. Ancak bireyin yaşadığı anlık öfke patlaması artık kronik bir hal alarak hastalığa dönüşmüşse; bu durum için farklı tedavi süreçleri planlanır ve uygulanır.
Aniden öfke patlaması yaşayan hastaların bu soruna yönelik hissettiği farklı belirtiler de söz konusudur. Hiçbir olay, insan, durum ya da düşünce karşısında olması gereken düzeyde duygusal tepki vermeyen; gerginliğine ve öfkesine yenik düşerek adeta kriz yaşayan insanların profesyonel destek alması gerekir. Ani öfke patlaması tedavisi ile yaşadıkları belirtilerin ortadan kaldırılması mümkündür.
Öfke biçimleri farklı şekilde ortaya çıkabilir, bunlardan bazıları şu şekilde sıralanmaktadır:
Uzun dönem (kronik) öfke tipinde hastalar ayırt etmeksizin her olay veya kişiye karşı hiddet eğiliminde olabilir. Ani öfke patlamaları ise hastaların çoğu zaman yaşanan durumun karşılığında olması gerekenden çok daha fazla öfke duymasına neden olur. Bunun temel sebeplerinden biri bastırılmış duygusal sorunlar olabilir.
Birikmişlikten kaynaklanan bu sorun tipinde kişi, yaşadığı durumun karşılığı olmamasına rağmen yoğun şekilde tepki göstererek öfke nöbetine girebilir. Ani öfke patlaması nedenleri sorunun tiplerine bağlı olarak farklı bağıl hastalıklarla da ilişkilendirilebilir.
Öfke sorunlarının temelindeki hastalıkların teşhisi için tıbbi yardım alınması gerekir. Hiddet hastalığı için öncelikle fizyolojik temelli hastalıkların teşhisi ve tetkiki adına ilgili bölümlerden randevu alınmalıdır.
Fiziki hastalıklarla ilişkisi olmayan öfke patlaması belirtileri psikiyatri bölümü hekimleri tarafından değerlendirilir. Ayrıca alanında uzman hekimlerin yaptığı farklı tetkik ve teşhis araçları bulunur. Bunlar arasında yaygın kullanımı olan öfke patlaması testi hastalığın derinliği, bağıl nedenleri ve tedavi planlaması için oldukça önemlidir.
Öfke patlamalarının pek çok farklı nedeni vardır. Ancak çoğunlukla psikoloji temelli sendrom, hastalık ya da bozukluklardan kaynaklanır.
Kronik öfke sorunu yaşayan bireylerin bunu bir hastalık olarak mı yoksa belirti olarak mı hissettiklerine uzmanlar tarafından karar verilir. Eğer farklı psikiyatrik hastalıklara ve sendromlara bağlı sorunlar yaşanıyorsa; bu hastalıkların tedavisine yoğunlaşılır.
Sürece bağlı öfke patlamaların için (hamilelikte öfke patlaması vb.) yapılan değerlendirmeler ve tedaviler daha farklı çalışmalar gerektirir.
Psikolojik hastalıklara bağlı öfke patlamaları alanında uzman hekimler tarafından ilaç kullanım tedavileriyle çözülmeye çalışılır. Destek tedavileri olan psikolojik danışmanlık seansları sayesinde de verimli bir iyileşme süreci planlanır.
Öfke patlaması kontrolü hem fizyolojik hem de psikolojik sebeplere bağlı sorunlar için önce teşhis sonra tedavi planlamalarında birimler arası çalışmalar gerektirebilir. Psikiyatri hekimleri öfke patlaması için ilaç kullanımını yönetirken, terapi planlamaları uzman psikologlar tarafından eş zamanlı olarak yürütülür. Bu sayede etkin tedavi süreci farklı birimlerle eş zamanlı olarak gerçekleştirilir.
Öfke sorunlarıyla başa çıkılması için öncelikle tıbbi yardıma başvurulması şarttır. Ardından hastaların, uzmanlar tarafından önerilen tedavilere uyumlu hareket etmesi gerekir.
Öfke patlamaları için ilaç tedavisi uygulanıyorsa düzenli kullanım sağlanması, terapi tekniklerinden oluşan programlar söz konusuysa düzenli katılım oldukça önemlidir. Böylece kısa sürede yaşanan sorunların aşılması mümkün hale gelir.
Öfke patlaması tedavisi gören hastaların her biri için farklı iyileşme süreleri söz konusudur. Çünkü her hastanın yaşadığı sorunların bağlı olduğu nedenler, ilerleme düzeyleri, çevresel faktörler ve bireysel özellikler birbirinden farklıdır. Bu durumda tedavilerin verim düzeyi, hastalığın iyileşme süreci ve geçmesi de zaman açısından değişkenlik gösterebilir.
Öfke sorunlarının aşılmasında en etkili yöntemlerin başında yer alan psikolojik danışmanlık desteği; öfke patlamaları tedavisinde de kullanılır. Alınan hizmetin nitelikli oluşu ve düzenli katılımla psikolojik terapi seansları sonrası belirtiler hızlı biçimde azaltılabilir.
HiDoctor ile tüm tıbbi tedavilerde olduğu gibi psikolojik danışmanlık hizmetlerine de nitelikli şekilde ulaşabilirsiniz. Online psikolog hizmeti sayesinde dilediğiniz ortamdan size uygun zaman dilimlerinde terapi programınızı oluşturabilir, uzman psikologlarla iletişime geçebilirsiniz.