Depresyonun farklı sebeplerle ortaya çıkabildiğini biliyoruz. Sıcak yaz günlerini uğurlayıp, soğuk kış mevsimlerine geçiş yaparken kendimizi daha depresif, mutsuz veya hüzünlü hissedebiliriz. Peki neden farklı mevsimlerde neden değişik psikolojilere sahip oluruz? Özellikle sonbahar ayları geldiğinde tutulduğumuz melankoli ataklarının sebebi nedir?
Değişen mevsimlerin neden depresyona sebep olduğunu anlamak için pek çok farklı etkenden söz edebiliriz. Elbette mevsimsel depresyonun ortaya çıkışı kişiden kişiye değişiklik gösterir. Özellikle sonbahar aylarında tecrübe ettiğimiz mevsimsel depresyona dair merak edilenlere geçmeden önce, günlük hayatımızda sıklıkla kullandığımız bir kelime olan ‘depresyon’ kavramının tanımına bakalım.
Depresyon Nedir?
Depresyon temel olarak bireyin yaşadığı olumsuz ruh haline eşlik eden ve uzun sürebilen psikolojik bir sorundur. Farklı pek çok etkenin tetikleyebildiği depresyonun süreci de kişiden kişiye değişebilir.
Kısa süreli can sıkıntısından farklı bir olguya işaret eden depresyon, destek alınması gereken ve pek çok belirti ile kendini gösteren bir rahatsızlıktır. Karamsarlık, değersizlik duygusu, devamlılık gösteren mutsuzluk, suçluluk ve motivasyon eksikliği gibi dışa vurumlarla kendini belli eder.
Depresyonda olan birisi normal haline göre daha huzursuz, ümitsiz ve karamsar görünebilir. Rahatsızlığın kronik bir hal almaması adına bir uzman psikolog desteğine başvurulabilir.
Mevsimsel Depresyon Nedir?
Mevsimsel depresyon, depresyonun alt türlerinden birisi olarak kabul edilir. Özellikle mevsim değişimine bağlı olarak gerçekleşir. Bireysel olarak farklı etken ve belirtilere sahip olmakla birlikte mevsimsel depresyonun gözlendiği kişilerde belli ortak noktalar mevcuttur.
Örneğin; bu depresyon türü genelde her sene aynı dönemde başlayarak aynı dönemde biter. Yaşanan depresyonun mevsime bağlı şekilde gerçekleştiğinin kanıtlarından birisi izlediği süreçtir.
Mevsimsel depresyonda özellikle belirtilerin sonbahar aylarında başlayarak kış süresince devam ettiği görülmektedir. Kişinin kendini keyifsiz ve halsiz olarak tanımladığı bu depresyon türü bireysel yatkınlıklara bağlı olarak ortaya çıkabileceği gibi vücudumuzdaki bazı hormonal dengelere bağlı olarak da görülebilir.
Mevsimsel Depresyon Ne Kadar Yaygın?
Dünya üzerinde mevsimsel depresyonla mücadele eden çok sayıda kişi olduğunu ifade edebiliriz. Net bir rakamdan söz etmek zor olsa da farklı mevsimlere bağlı olarak gelişen depresyonun iklime göre değişen belli parametrelere sahip olduğu söylenebilir.
Kimler Riskte?
Mevsim değişimine bağlı olarak bireyde ruhsal durum, enerji düzeyi, iştah, uyku ve sosyal yaşamda değişiklikler yaşanması olasıdır. Aslında bu değişimler doğal bir sürecin sonucu iken bazı kişilerde normalden fazla etkilerin görülmesi söz konusu olur.
Genelde sonbahar ve kış aylarında tetiklenen mevsimsel depresyonu doğal süreçlerden bu şekilde ayırt etmek mümkündür. Peki, mevsimsel depresyon konusunda kimler risk altında?
Mevsime bağlı gelişen depresyonda belli hormonal değişimler yaşandığı için bu değişimlerden yüksek oranda etkilenen bireylerin depresyona daha yatkın olduğu ifade edilebilir. Ayrıca belirli vitamin eksiklikleri bulunan, farklı psikolojik veya fiziksel rahatsızlıklara sahip olan kişilerde gelişme ihtimali daha yüksek olabilir.
Mevsimsel Depresyonun Sebepleri Neler?
Mevsimsel depresyon olgusunu anlamak ve doğru şekilde çözümlemek için sebepleri analiz etmek önemlidir. Elbette bu süreci sağlıklı şekilde yönetmek için uzman desteğine başvurulabilir.
Mevsimsel depresyonun temel bazı sebeplerinden söz etmek olanaklıdır. Bunlar aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
Azalan güneş ışığının, uyku ve hormonlar başta olmak üzere biyolojik saati etkilemesi
Yine güneş ışığının azalmasının sonucu olarak beyinde salgılanan kimyasal maddelerde değişiklik yaşanması ve bu durumun depresyona zemin hazırlaması
Sonbahar ayının insanın yapısı üzerinde doğal olarak hüzünlendirici bir etki yaratması
Hareketli ve ışıltılı yaz aylarının biteceği düşüncesinin depresif hali tetiklemesi
Genetik yatkınlıklar
Mevsimsel depresyonu mevsime bağlı yaşanan doğal psikolojik değişimlerden ayırt etmek önemlidir. Yaşanan psikolojik sorunların da etkisiyle bireyin bu durumu tek başına çözümlemesi zorlayıcı olabilir. Özellikle depresyon gibi süreçlerde psikoterapi benzeri karşılıklı iletişimin esas alındığı yöntemlerin uygulanması faydalı olacaktır.
Mevsimsel Depresyonun Üstesinden Nasıl Gelebilirsiniz?
Siz de mevsimsel depresyondan ciddi şekilde etkileniyor ve bu durumu aşmanın yollarını arıyorsanız, en doğru destek uzman yardımına başvurmak olacaktır.
Mevsimsel depresyonu yenmek için bireyin kendi motivasyonu ve psikolog desteği bir arada sürdürülebilir. Uzman yardımına ek olarak aşağıdaki pratik bazı uygulamalar mevsimsel depresyon konusunda önemli bir yardımcı olabilir:
Açık havada yürüyüşler yapmak
Gün ışığından daha fazla faydalanmak için mümkün olduğunca perdeleri açık tutmak
Neşeli sosyal ortamlarda bulunmak
Hobiler edinmek ve vakti güzel değerlendirmek
Kendine zaman ayırmak
Doğru ve dengeli bir beslenme düzeni uygulamak
Değişik bakış açıları geliştirerek standart düşünce yapısından uzaklaşmak
Spor ve meditasyon gibi hem psikolojik hem de fiziksel olarak rahatlamayı destekleyecek etkinlikler yapmak
Olumlu düşünce ve öz güven üzerine çalışmak
Farklı mevsimlerde ortaya çıkabilen fakat en çok sonbahar aylarında yaşanan mevsimsel depresyon; depresyon türleri içinde en sık görülen türdür.
Mevsimsel depresyonu yenmek için hem uzman yardımı almak hem de kişisel olarak belli motivasyon kaynaklarından faydalanmak mümkündür. Güneş ışığına erişimin azalması sonucu biyolojik ve psikolojik olarak etkilerle ortaya çıkan mevsimsel depresyon genelde benzer dönemlerde tekrar eder.
Yaşanan sorunu netleştirmek ve bu sorunu aşmak için psikolog desteği fayda sağlar. HiDoctor alanında uzman ve başarılı online psikologlarla mevsimsel depresyon dahil olmak üzere farklı depresyon türlerine yönelik destek sunar. Mevsimsel depresyonu yenmek ve mental sağlığınız için siz de HiDoctor’dan online psikolog randevunuzu alabilirsiniz.
Her birey farklı bir karaktere sahiptir ve potansiyel davranış kalıpları bu karakter çevresinde gelişir. Bu nedenle insan kişiliğini anlamak, psikologlar için bile uğraş gerektiren oldukça karmaşık bir iştir. Neyse ki, zihnin gizemlerini çözmeye yardımcı olan ve insan kaynaklarından askeriyeye kadar birçok farklı alanda kullanılan güvenilir araçlar var. Bunlardan biri de Minnesota çok yönlü kişilik envanteridir. […]
Çocukların en önemli değişikliklere adım attığı çağlardan birisi okul çağıdır. Okul çağı, çocukların sosyal, fiziksel ve duygusal gelişimlerinin hızlandığı ve önemli değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Bu süreçte çocuklar, etkileşim kurduğu kişilere karşı çeşitli davranış problemleri geliştirebilir. Başta kolayca fark edilmeyen problemler, çocukların hem akademik başarılarını hem de sosyal ilişkilerini olumsuz yönde etkileyebilir. Çocuklar, doğal olarak, […]
Cömertlik, sadece maddi yardımla sınırlı olmayıp zaman, emek ve ilgi gibi pek çok biçimde ifade edilebilir. Toplumsal hayatta önemli bir yere sahip olan bu davranış kalıbı, bireyin sadece çevresine değil, kendi psikolojik iyi oluşuna da katkı sağlamaktadır. Araştırmalar, cömertlik pratiklerinin kişilerin topluma ve sevdiklerine yarar sağlayabilmesinden dolayı kendilerini yeterli hissetmesi, kendinden ve yaptığından tatmin olmuşluk […]
Dr. Nossrat Peseschkian tarafından geliştirilen Pozitif Psikoterapi, insanın içinde bulunduğu duruma farklı açılardan bakabilmeyi amaçlar. Bu sebeple, kişilerin sorunlarına/çatışmalarına çözüm ararken bireysel, toplumsal, biyolojik ve sosyolojik boyutlardan yaklaşır. Pozitif Psikoterapi ekolünün temelini Denge Modeli oluşturur. Denge Modeli, 4 temel alan üzerinde durmaktadır. Beden ve duyular İş ve Başarı İlişkiler Gelecek ve Fantezi Ruhsal açıdan sağlıklı […]
Çoğu insan, kendisini yetenekli ve dayanıklı olarak nitelendirmeyi sever. Nitekim, güçlenmiş, zorluklara göğüs germiş ve yaşamının kontrolünü eline almış bir insan olmak, her bireyi mutlu eder. Ancak bazen, ne kadar güçlü olduğumuzu düşünürsek düşünelim, diğer insanların yardımına ihtiyacımız olduğunu gösteren olaylar ortaya çıkar. Bazı insanlar bu durumlarda kendini zihinsel ve duygusal olarak sıkışmış hissederken; bazı […]
Her insan, bazı zamanlarda kaygı ve stres duygularını arttıran, işte veya kişisel yaşantısında konsantrasyon güçlüğüne neden olan düşüncelerle meşgul olduğu bir dönem yaşar. Geçmiş ve gelecekle ilgili bu rahatsız eden düşünceler, o anda var olmayı ve şimdiki zamanda mutlu olmayı engeller. İşte, tam da bu noktada bilinçli farkındalık egzersizleri devreye girer! Mindfulness olarak da bilinen […]
İyi bir yaşam, her şeyden ve herkesten önce, kişisel olarak kendinize uygun bir yaşamdır. Peki, kendinizi iyi tanımadan, size ve ihtiyaçlarınıza uygun bir hayat inşa etmeniz mümkün müdür? Ne yazık ki, çoğu kişi için bu mümkün değildir. Onlar için yaşam uçsuz bucaksız bir okyanusta akıntıyla yolculuk etmek gibidir. Peki, bu yolculuk nasıl dizginlenir? Bahsi geçen […]
Her canlının içinde benliğinin odak noktası yatar. Örneğin; bir fincan kahvenin özü çekirdektir, etin özü proteindir. İnsanın özü ise kendisidir. Herşey özüyle birlikte güzeldir. İnsan da bu kurala dahildir. Çünkü kendi gibi olamayan herkes, er ya da geç toplum tarafından arzulanan ve kabul edilen normlara sürüklenir. Bütün bireylerin herkesleştiği ve kimsenin kendisi gibi olamadığı bir […]
