Günümüz çağının yoğun yaşam biçimi yetişkinler kadar çocukları da etkilemektedir. Bu nedenle dünyada kaygılı çocuk sayısı hızla artmakta ve ebeveynler çocukları için faydalı olabilecek önerileri araştırmaktadır.
Elbette her çocuğun hayattaki gelişmelere karşı kendine has bir tavrı vardır. Bunu göz ardı etmeden çocuklarda gelecek kaygısını yönetmek ve daha mutlu bir yaşamın kapılarını aralamak mümkün. Yazımızda kaygılı çocukların ebeveynleri için çeşitli tavsiyelere yer veriyor olacağız.
Çocuğunuzun Kaygılı Olduğunu Nasıl Anlayabilirsiniz?
Kaygı; temelde var olan somut bir tehlike karşısında kişinin savunma mekanizması olarak ürettiği bir duygudur. Dolayısıyla gerçekçi ve ölçülü bir kaygı, insanın kendini koruması için yararlı iken kontrol dışı ve aşırı boyutlara varan kaygı elbette zararlıdır. Peki, böyle bir endişe süreci yaşayan çocuğunuzun durumunu nasıl anlayabilirsiniz?
Aşağıdaki belirtiler çocuğunuzun kaygılı bir süreç yaşadığına dair ipuçları verecektir:
Odaklanma sorunları: Beyin sürekli endişe halinde olduğunda odaklanma ve dikkati sürdürme konusunda ciddi sorunlar yaşanabilir.
Uyku problemleri: Özellikle uykuya dalmada zorluk çekme ve gece uyanmaları gibi belirtiler kaygının temel göstergeleri arasındadır. Çocuklar yaşadığı duyguları her zaman doğrudan ifade etme eğiliminde değildir. Bu nedenle içinde bulundukları stres, uyku gibi temel alışkanlıklara yansıyabilir.
Hızlı yorulma: Aşırı endişe zihni ve bedeni yorgun düşürebilir. Bu nedenle herhangi bir sağlık sorunu olmamasına rağmen çocuğunuz çok çabuk yoruluyorsa, psikolojik kaynaklar ve özellikle kaygı sorunu üzerinde düşünebilirsiniz.
Gün içinde tetikte olma hali: Çocuğunuz devamlı kötü bir şey olacağını düşünüyor ve günlük yaşamda buna benzer belirtileri sık sık tekrarlıyorsa, kaygı halinde olduğunu öngörebilirsiniz.
Kronik sağlık sorunlarının ilerlemesi: Var olan herhangi bir sağlık sorununun kötüleşmesi de yoğun endişenin belirtileri arasındadır. Özellikle herhangi bir tanı konulamayan vücut ya da baş ağrıları ve yaşama karşı isteksizlik gibi sorunlar da görülebilir.
Günlük aktiviteleri gerçekleştirmede isteksizlik: Günlük etkinlikleri gerçekleştirirken ya da oyun oynarken bıkkın bir ruh hali, öfke ve diğer davranış sorunları, çocuğunuzun yaşadığı kaygı durumu hakkında bilgi verebilir.
Yeme düzeninde bozulmalar: Çocuğunuzun iştah durumu ve yemek düzeni hızlı bir biçimde değiştiyse bu durum yaşadığı endişe ile bağlantılı olabilir.
Sağlık konusunda korku duyma: Sürekli kaygılı olan çocuk hem kendi hem de sevdiklerinin sağlığı ile ilgili korku duyabilir. Bu endişesini konuşarak dışa vurabileceği gibi yalnızca düşünce düzeyinde de yaşayabilir. Buna bağlı olarak bazı durumlarda ebeveynlerinden ayrı kaldığında kontrol duygusu ile aşırı kaygı belirtileri gösterebilir.
Kaygılı çocuklarla başa çıkma yolları hakkında bilgi almak istiyorsanız öncelikle çocuğunuzun yaşadığı endişeye dair empati kurarak ilerleyebilirsiniz. Bu şekilde sizin gözünüzden kaçan ancak onun için önemli kaygı kaynağı olan unsurları yakından gözlemleyebilirsiniz.
Çocuğunuzun kaygısını yönetmek için uygulayabileceğiniz bazı tavsiyeler aşağıda verildiği gibidir.
Kaygılarının Sebebini Anlayın ve Doğru İletişim Kurun
Kaygılı çocukların ebeveynlerine tavsiyeler listesi yapılsa şüphesiz ki en başta kaygının sebebini anlama adımı gelir. Ardından doğru bir iletişim geliştirerek onu anladığınızı ifade edebilir ve bu konuda yalnız olmadığını fark etmesini sağlayabilirsiniz.
Her çocukta farklı bir durum kaygı sebebi olabilir. Sizin sağlığınıza yönelik endişe duyması veya sınav kaygısı neticesinde psikolojik sorunlar yaşaması olasıdır. Bunların dışında da herhangi bir sebep, çocuğunuzun yaşadığı endişenin kaynağı olabileceği için durumu anlamak, çözüm üretmek açısından oldukça önemlidir.
Çocuğunuzun Korkuları ile Yüzleşmesini Sağlayın ve Güvende Hissettirin
Kaygı hali tüm insanlarda bir şeye dair duyulan korkuyla beraber ilerler. Kaybetme korkusu, başarısızlık korkusu ve dahası tüm korkular, yaşanan kaygı ataklarının sebebi olabilir.
Durumun sebebini anladıktan sonra çocuğunuzun korkularıyla yüzleşmesi konusunda ona yardımcı olabilir; birlikte hareket ederek güvende hissetmesini sağlayabilirsiniz. Kendisi ile beraber sorununa çözüm arayan ebeveynini gören genç birey, yalnızlık ve çaresizlik duygusundan kurtulacak, yaşadığı endişe ile baş etme konusunda daha güvenli olacaktır.
Rahatlatıcı Aktiviteler Planlayın
Hayatta hepimizin durup dinlenme molalarına ihtiyacı vardır. Çocuğunuzla birlikte planlayacağınız rahatlatıcı etkinlikler, kara bulutların dağılmasında ve her ikinizin de daha iyi hissetmesinde etkili olacaktır. Üstelik bu sayede yalnızca çocuğunuzun kaygılarını yönetmesine yardım etmekle kalmazsınız, birlikte kaliteli vakit geçirme imkanınız da artar. Bu aktiviteleri birlikte planlar ve her iki tarafın da keyif alacağı hobiler üretirseniz, daha sağlıklı ve uzun vadeli uygulayabilirsiniz.
Nefes Egzersizleri ve Açık Hava Yürüyüşleri Yapın
Stresin baş düşmanı olan açık hava yürüyüşleri ve nefes egzersizleriyle çocuğunuzun kaygılarına iyi gelmeye ne dersiniz?
Egzersiz ve oksijenin şifasını bir arada barındıran açık hava yürüyüşleri, çocuğun kaygı duyduğu alandan uzaklaşmasına ve yaşama daha kapsamlı bir çerçeveden bakmasına yardımcı olacaktır. Nefes egzersizleri ise hem sağlıklı bir alışkanlık hem de endişe düşürücü bir uygulama olarak değerlendirebileceğiniz diğer önerimizdir.
Problem Çözmesine Yardımcı Olun
Zaten endişe halinde olan bir çocuk, karşılaştığı problemleri çözülemez gibi görebilir. Karşılaştığı sorun, sizin için çok basit gibi görünse dahi hafife almamalı ve birlikte çözüm üretme konusunda istekli olduğunuzu belli etmelisiniz. Bu sayede çocuğunuz, sorunların çözülebileceğini ve ihtiyacı olduğunda sizin yardımınızı alabileceğini bilerek çözüm odaklı olmaya daha yatkın hale gelecektir.
Olumlu Düşünmeye Teşvik Edin
Bir çocuğun kaygı yaşadığının en bariz göstergelerinden birisi de olumsuz düşünmeye yatkınlıktır. Onu farklı konularda negatif fikirler üretirken bulabilirsiniz. Fakat bu yalnızca kişilik yapısıyla değil, içinde bulunduğu kaygı süreci ile de ilişkili olabilir. Dolayısıyla çocuğunuzun yakınında örnek alabileceği kişilerden birisi olarak onu olumlu düşünmeye teşvik edebilirsiniz. Kendiniz de bu bakış açısını koruyarak hareket ettiğiniz sürece zaman içinde çocuğunuzdaki benzer olumlu değişimlere şahit olabilirsiniz.
Kademeli Olarak Konfor Alanından Çıkmasına Yardımcı Olun
Bizi konfor alanımıza hapseden en temel unsur, stres ve kaygıdır. İnsan, yaşamının bazı alanlarında konfora ve rahatlığa ihtiyaç duyar. Ancak kaygı sebebiyle sürekli dar bir çerçevede yaşamak sağlıklı bir tutum değildir.
Çocuğunuz endişe halinde olduğunda kendini konfor alanına çekebilir. Böyle zamanlarda durumun farkında olarak ve küçük yardımlarla kendini kapattığı rahatlık alanından yavaş yavaş çıkmasına destek olabilirsiniz. Hayatta keşfedilmeye değer, güzel pek çok şey olduğunu hatırlatarak ve birlikte yapacağınız etkinlikleri çoğaltarak bu konuda yol gösterici olmanız çok önemlidir.
Sonuç
Kaygı yaşamak, ani ve tehlikeli bir durum karşısında hayatta kalmak için gerekli bir duygudur. Oysa günümüz dünyasında bizler her an tetikte ve endişe halindeyiz. Bu durum normal yaşam akışına ters olduğu için oldukça zararlıdır ve gerektiğinde yardım alınması önemlidir.
Çocuklar da yaşam stresi ve endişeli ruh halinden en az yetişkinler kadar pay almış durumdadır. Ebeveynlerin de desteğiyle kaygıyı aşama aşama azaltmak ve çocukların sağlıklı bir düşünce yapısıyla gelişmesine destek olmak mümkündür. Bu konuda rahatlatıcı etkinlikler yapmak, nefes egzersizleri ve açık hava yürüyüşleri gerçekleştirmek faydalı olacaktır.
Sorunu anlayarak çözüm odaklı bir şekilde genç bireyle iletişim kurmak gerekir. Bazı durumlarda yardımınıza rağmen çocuğunuzun kaygı ile başa çıkma zorluğu yaşaması olasıdır. Gerektiğinde bir uzman desteğine başvurarak süreci beraber değerlendirebilirsiniz.
HiDoctor alanında uzman psikologlar eşliğinde online terapi desteği almanızı sağlar. Çevrim içi kanallar üzerinden erişebileceğiniz psikolog yardımıyla çocuğunuzun kaygı yönetme sürecinde birlikte ilerleyebilir ve sorunu başarılı bir psikolojik destekle aşabilirsiniz.
Her birey farklı bir karaktere sahiptir ve potansiyel davranış kalıpları bu karakter çevresinde gelişir. Bu nedenle insan kişiliğini anlamak, psikologlar için bile uğraş gerektiren oldukça karmaşık bir iştir. Neyse ki, zihnin gizemlerini çözmeye yardımcı olan ve insan kaynaklarından askeriyeye kadar birçok farklı alanda kullanılan güvenilir araçlar var. Bunlardan biri de Minnesota çok yönlü kişilik envanteridir. […]
Çocukların en önemli değişikliklere adım attığı çağlardan birisi okul çağıdır. Okul çağı, çocukların sosyal, fiziksel ve duygusal gelişimlerinin hızlandığı ve önemli değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Bu süreçte çocuklar, etkileşim kurduğu kişilere karşı çeşitli davranış problemleri geliştirebilir. Başta kolayca fark edilmeyen problemler, çocukların hem akademik başarılarını hem de sosyal ilişkilerini olumsuz yönde etkileyebilir. Çocuklar, doğal olarak, […]
Cömertlik, sadece maddi yardımla sınırlı olmayıp zaman, emek ve ilgi gibi pek çok biçimde ifade edilebilir. Toplumsal hayatta önemli bir yere sahip olan bu davranış kalıbı, bireyin sadece çevresine değil, kendi psikolojik iyi oluşuna da katkı sağlamaktadır. Araştırmalar, cömertlik pratiklerinin kişilerin topluma ve sevdiklerine yarar sağlayabilmesinden dolayı kendilerini yeterli hissetmesi, kendinden ve yaptığından tatmin olmuşluk […]
Dr. Nossrat Peseschkian tarafından geliştirilen Pozitif Psikoterapi, insanın içinde bulunduğu duruma farklı açılardan bakabilmeyi amaçlar. Bu sebeple, kişilerin sorunlarına/çatışmalarına çözüm ararken bireysel, toplumsal, biyolojik ve sosyolojik boyutlardan yaklaşır. Pozitif Psikoterapi ekolünün temelini Denge Modeli oluşturur. Denge Modeli, 4 temel alan üzerinde durmaktadır. Beden ve duyular İş ve Başarı İlişkiler Gelecek ve Fantezi Ruhsal açıdan sağlıklı […]
Çoğu insan, kendisini yetenekli ve dayanıklı olarak nitelendirmeyi sever. Nitekim, güçlenmiş, zorluklara göğüs germiş ve yaşamının kontrolünü eline almış bir insan olmak, her bireyi mutlu eder. Ancak bazen, ne kadar güçlü olduğumuzu düşünürsek düşünelim, diğer insanların yardımına ihtiyacımız olduğunu gösteren olaylar ortaya çıkar. Bazı insanlar bu durumlarda kendini zihinsel ve duygusal olarak sıkışmış hissederken; bazı […]
Her insan, bazı zamanlarda kaygı ve stres duygularını arttıran, işte veya kişisel yaşantısında konsantrasyon güçlüğüne neden olan düşüncelerle meşgul olduğu bir dönem yaşar. Geçmiş ve gelecekle ilgili bu rahatsız eden düşünceler, o anda var olmayı ve şimdiki zamanda mutlu olmayı engeller. İşte, tam da bu noktada bilinçli farkındalık egzersizleri devreye girer! Mindfulness olarak da bilinen […]
İyi bir yaşam, her şeyden ve herkesten önce, kişisel olarak kendinize uygun bir yaşamdır. Peki, kendinizi iyi tanımadan, size ve ihtiyaçlarınıza uygun bir hayat inşa etmeniz mümkün müdür? Ne yazık ki, çoğu kişi için bu mümkün değildir. Onlar için yaşam uçsuz bucaksız bir okyanusta akıntıyla yolculuk etmek gibidir. Peki, bu yolculuk nasıl dizginlenir? Bahsi geçen […]
Her canlının içinde benliğinin odak noktası yatar. Örneğin; bir fincan kahvenin özü çekirdektir, etin özü proteindir. İnsanın özü ise kendisidir. Herşey özüyle birlikte güzeldir. İnsan da bu kurala dahildir. Çünkü kendi gibi olamayan herkes, er ya da geç toplum tarafından arzulanan ve kabul edilen normlara sürüklenir. Bütün bireylerin herkesleştiği ve kimsenin kendisi gibi olamadığı bir […]
