Çocuğunuzun okula uyum süreci hakkında endişeleniyor musunuz? Yeni başlayan bu süreç yalnızca çocuk için değil, tüm aile açısından heyecan vericidir. Çocuğun okula uyum süreci ile ilgili en büyük görev ise çoğu zaman ebeveynlere düşer.
Çocuğunuzun uyum sürecini doğru şekilde gözlemlemek ve gerekli olduğu takdirde öğretmenle iletişime geçmek gibi görevler, ebeveynlerin görevi olarak görülmekle birlikte çocuğun uyum sürecinde önemli bir yere sahiptir.
Gerek okul dönemi gerekse okul öncesi eğitim süreçleri çocukların duygusal, sosyal, bedensel ve zihinsel gelişimlerine uygun bir şekilde hareket etmeyi hedefleyen aşamalardır. Olumlu davranış ve alışkanlıkların kazanımı, çocuğun kişisel olarak farkındalık sahibi olması ve yeteneklerini geliştirmesi gibi çok sayıda unsur eğitim sürecinin bir parçasıdır.
Peki, çocuğun uyum sürecinde anne babaların uygulayabileceği adımlar nelerdir? Çocuğunuz için en doğru eğitim sürecini hedeflerken; aynı zamanda uyum sürecini olumlu şekilde geçirmesine yardımcı olacak bazı önerilere bu yazıda göz atabilirsiniz.
Çocuğunuzun okula başlama süreci sandığınızdan biraz daha yorucu ve stresli olabilir. Özellikle uyum sağlama aşamasında çocuğunuzdan okula gitmemek için ya da dersler konusunda farklı bahaneler duyabilirsiniz.
Onun eğitime alışmasını istemeniz ve süreci adapte olması için yönlendirmeniz elbette doğaldır. Ancak bu aşamaları sinirlenmeden, sakince karşılamak çok önemlidir. Zaten alışma sürecinde çeşitli zorluklar yaşayan çocuğunuz için sinirli bir duruş sergilemek daha da olumsuz olabilir. Bu nedenle sabırlı davranmak ve sinirlenmeden durumu uygun şekilde açıklamak zaman içinde çok daha faydalı bir iletişimin gelişmesini sağlayacaktır.
Bazen çocukların uyum sağlama süreci gecikebilir ya da aileleri zorlayacak derecede yoğun yaşanabilir. Bu süreçte ebeveynlerin uzman desteğine başvurması ve bir psikolog yardımıyla sürecin yönetilmesi daha rahat olacaktır. Ayrıca sabırlı olmanız gereken konulardan birisi de çocuğunun okul saati yaklaştığında verdiği tepkilere karşı olumlu dönüş sergilemektir.
Örneğin çocuk, sabahları okula gitmek konusunda isteksiz davranışlar sergiliyor olabilir. Ağlama, kahvaltı yapmayı reddetme ya da ağrı bahanesi gibi pek çok ifade ile okuldan uzak durmayı isteyebilir. Bu aşamada yapabileceğin en net uygulama, kararlı olmak ve bunu uygun şekilde çocuğa yansıtmaktır. Öz ve kısa bir anlatımla ayrıca yumuşak bir tavırla çocuğa neden okula gitmesi gerektiği konusunda açıklayıcı olmak mümkündür.
Sert tutum, tehditvari yaklaşım var olan sorunun çözülmesinin aksine durumun daha fazla zorlaşmasına neden olur. Çocuğunuz okula gitmek istemediğinde ailesindeki yetişkinlerden örnek verebilir ve tıpkı onların işe gitmesi gerektiği gibi kendisinin de okula gitmesi gerektiğini ifade edebilirsiniz. Böylelikle çocuk okula gitmenin bir görev olduğunu daha rahat anlayabilir.
Çocuğunuzun okula başladıktan sonra yalnızca sizin yanınızda değil, okul ortamında da fazlaca vakit geçirecektir. Bu açıdan bakıldığında gelişim süreçlerini tek başına takip etmek zor olabilir.
Bu noktada özellikle çocuğunuzun öğretmeniyle iletişim halinde olmak en önemli kriterdir. Hem çocuğunuzun gelişim süreçlerinin yakından izlenmesi hem de öğretmenin de bu süreçler hakkında bilgi sahibi olması bakımından irtibatı devam ettirmek gerekir.
Bazı çocuklar okulda yaşadıkları sorunları aileye anlatma konusunda zorlanabilir. Bu ve benzeri durumlarda öğretmenin farkındalık sahibi olması ve aile ile irtibatın sürmesi yarar sağlar. Ayrıca çocukların sosyal çevresi hakkında bilgi sahibi olmak da bu konuda önemli bir kriterdir.
Çocuğunuz için okula uyum sürecinde bazı ayrıntılar ipucu verebilir. Tüm insanlar için olduğu gibi çocukluk çağında da sosyalleşme oldukça önemlidir.
Çocuğunuzun okula uyum sağlama sorunu yaşamasının sebeplerinden birisi sosyal çevresi ile ilgili olabilir. Örneğin bir çocuğun arkadaş ortamından dışlanması ya da baskı görmesi gibi etkenler onun bulunduğu ortama ayak uydurmasını engelleyebilir.
Bu gibi koşulların olup olmadığını doğru şekilde anlamak için çocuğunuzun sosyal çevresini zaman zaman kontrol edebilirsiniz. Elbette bunu çocuğa hissettirmeden yürüterek okula uyum sağlaması ile ilgili sosyal bir sorunun olup olmadığını anlayabilirsiniz. Çocukluk çağında bu tarz durumların aile ile paylaşılması zor olabileceği için arkadaş ortamındaki süreçlerin takip edilmesi gerekebilir.
Çocuğunuz için gelişim sürecinde yapabileceğiniz en faydalı şeylerden birisi şüphesiz ki iyi bir iletişim kurmaktır. Yakın hissettiği kişilerle yargılanmadan ve rahatça iletişim kurabilen çocuk, yaşadığı sorunlarda destek alabilir ve bu sorunları aşabileceğine dair inançlı olur. Ancak yeterli iletişim kurulmayan ya da kendini yargılanma korkusuyla tam olarak ifade edemeyen çocukların bir sorun karşısında ne yapacağını bilememesi söz konusu olabilir.
Okula uyum sürecindeyken çocuğu ihmal etmemek ve devamlı irtibat halinde olmak çok önemlidir. Çocuğunuza sık sık okulun nasıl gittiği ve gününün nasıl geçtiğini sorabilirsiniz. Bu tarz gündelik sorular aynı zamanda okulla ilgili herhangi bir sorun yaşadığında sizinle paylaşabileceği bir zemin hazırlar.
Zaman zaman okulda herhangi bir sıkıntı olup olmadığının sorulması da faydalı olacaktır. Ayrıca anne babanın sürekli tartışması ve ev ortamında yaşanan sıkıntılar çocuğun mevcut sorunları içselleştirmesine ve okuldan kaygı duymasına sebep olabilir.
Çocuğunuzun okula uyumu ve sürecin yönetilmesinin zorluğu üzerinde dururken şunu unutmamalısınız: Çocuklar her zaman sevdiği insanlara benzemeye gayret gösterir. Ona doğru bir model olunduğu takdirde, ilk başlarda uyum sorunu yaşasa dahi ilerleyen süreçlerde sorunun çözümüne yönelik ilerleme katedecektir.
Ev demek, çocuğun için konfor alanı demektir. Okula başlayarak konfor alanından uzaklaştığını hisseden çocuk için ev alıştırmalarıyla destek sürecini yönetebilirsiniz. Ödev, ders anlatımı ya da evde sesli kitap okuma gibi okula yönelik unsurları destekleyici alıştırmalarla çocukların öz güveni daha da geliştirilebilir. Bu sayede evde yaptığı çalışmaların sonucu olarak çocuk için okulda etkinlikler gerçekleştirmek ve kendini rahat bir ortamda hissetmek çok daha kolay olacaktır.
Evde alıştırma yaparken şunu aklında tutabilirsiniz; özellikle okula yeni başlama çağında olan çocuğun soyut düşünme yerine somut düşünmeye eğilimi vardır. Bu nedenle göze ve kulağa hitap eden somut ürünler üzerinden örnek vererek açıklama yapabilirsiniz.
Okul uyum süreci başta olmak üzere hayatımızdaki her zorluk için uygulayabileceğimiz gevşeme teknikleri vardır. Bunları stresli bir süreç olan okul hazırlık döneminde hem kendiniz için hem de çocuğunuz için birlikte uygulayabilirsiniz. Gerekli nefes teknikleri ve gevşeme egzersizleri ile çocuğun, stres yaşadığında nasıl tepki verebileceği konusunda da bilinçlenmiş olur.
Özellikle çocuklar için okula başlama ve çevreye uyum sağlama sürecinin ilk adımları heyecanlı olabilir. Aynı şekilde stres ve heyecan gibi tüm duyguların yönetilmesi için sakinleşme tekniklerinden yararlanmak mümkündür.
Yukarıda sayılan adımlar anne ve baba olarak çocuğun için okula uyum sürecinde yapabileceğiniz uygulamalardır. Ek olarak pek çok farklı etken çocuklarda okula uyum sürecini zorlaştırabilir ya da geciktirebilir. Bu aşamada uzman desteğine yönelmek önemlidir.
HiDoctor alanında uzman psikologlarıyla ev konforunda psikolog desteği almanızı sağlar. HiDoctor’ın online psikolog hizmeti ile çocuklarda okula uyum sağlama sorunları ile ilgili etkin tedavi yöntemlerine başvurabilirsiniz.