Öz Farkındalık Nedir, Nasıl Kazanılır?

Yakın çevreniz hakkında ne kadar bilgi sahibi olduğunuzu hiç düşündünüz mü? Örneğin, yakın arkadaşınızın zayıf ve güçlü yönleri hakkında neler söyleyebilirsiniz? Çoğu kişi için bu sorunun cevabını vermek oldukça kolaydır.

Çünkü çevremizdeki insanlar için zaman zaman “Onu kendimden bile iyi tanırım” cümlesini kullanırız. Peki, aynı sorular kendiniz için geçerli olsaydı yine zorlanmadan cevap verebilir miydiniz? Arkadaşlarınızın farkında olduğunuz kadar kendinizin farkında mısınız?

Pek çok insan, kendisinin farkında olduğuna inanır. Ancak gerçek çok daha farklıdır ve çok az insan öz farkındalık ile tanışmıştır. Sosyal medyada veya dizilerde zaman zaman denk geldiğimiz bu kavramın anlamı ise kime sorduğunuza göre değişmektedir. Herkes için ‘’kendisinin farkında olma’’ durumu farklı anlamlar içermektedir. Peki, gerçek anlamıyla öz farkındalık nedir?

Bu yazımızda, öz farkındalık nedir sorusuna detaylı bir cevap verecek ve bu kavramın gerçek anlamına yöneleceğiz. Konu ile yeni tanışan ve aklında “Öz farkındalığımı nasıl kazanabilirim?” gibi soru işareti bulunan bireyler için de birbirinden kıymetli tavsiyeler vereceğiz. Hazırsanız, kendinizi daha yakından tanımak için bilmeniz gerekenlere geçebiliriz!

Öz Farkındalık Nedir?

Öz farkındalık; kişinin düşüncelerini, duygularını ve davranışlarını fark etmesi ve mantıklı bir şekilde anlamlandırmasını içeren bir süreçtir. Diğer bir deyişle, kişinin kendisini yakından tanıma ve bilinçli bir şekilde yönetme kabiliyetinin varlığını ifade eder.

Bu kavram, insanların kendilerini bütün yönleriyle tanımaları, duygusal yönlerini keşfetmeleri ve diğer önemli güçlerini anlamaları için oldukça önemlidir.

Zira bahsi geçen bu süreç, bireylerin duygusal benliklerini fark ederek ve düşüncelerini mantıklı bir şekilde düzenleyerek hareket etmelerine yardımcı olur. Her zamankinden daha sağlıklı bir yaşam sürmelerini ve hayatın tamamıyla ilgili daha iyi kararlar almalarını olumlu anlamda destekler.

Öz Farkındalık Nasıl Kazanılır?

Öz farkındalık, hayatınızın kontrolünü elinize almak ve gelecekte atacağınız adımlara hakim olmak için hayati öneme sahiptir. Enerjinizi, duygularınızı ve tepkilerinizi nereye odaklamayı seçerseniz, hayatta nereye varmak istediğinizi de otomatik olarak belirlemiş olursunuz.

Kendinizin farkında olduğunuzda, düşüncelerinizin ve duygularınızın sizi hangi yola yönlendirdiğini görebilirsiniz. Böylece, arzu ettiğiniz sonuçlara kesin olarak ulaşmak için gerekli kontrolleri yapabilir ve yolunuzu tamamen kendiniz çizebilirsiniz.

Bu, duygularınızdaki ve davranışlarınızdaki bazı değişiklikleri de beraberinde getirebilir. Öz farkındalığı tam anlamıyla kazanana kadar hayatınızın sizi götürdüğü yönde kapsamlı bir değişiklik yapmakta zorlanabilirsiniz.

Ancak her zorlu yokuşun sonunda resmedilmesi gereken bir manzara olduğu unutulmamalıdır. Bu yüzden, aşağıdaki adımları uygulamaktan vazgeçmemeli ve bunları adeta hayatınızın yapı taşı haline getirmeye çalışmalısınız.

1. Klasik Ama Etkili Bir Yöntem: Meditasyon

Meditasyon, öz farkındalığı artırma konusunda etkili bir rol oynar. Meditasyon seansları boyunca nesnel farkındalığa eğilebilir ve tamamen odak noktanıza adapte olabilirsiniz. Başka bir ifadeyle, meditasyonu, farkındalığınızın farkına varma pratiği olarak görebilirsiniz.

Meditasyon seanslarının püf noktası ise nefes farkındalığıdır. Aldığınız nefesle dikkatinizin dağıldığını fark edebilir ve soluğunuzu dışarı boşaltmakla dikkatinizi yeniden tıparlayabilirsiniz. Bu, başlangıçta mantıksız bir uygulama olarak görünebilir. Fakat zamanla zihninizdeki konsantrasyonun iyileştiğini ve öz farkındalığınızın temelinin atıldığını görebilirsiniz.

2. Öz Farkındalığı Rutin Haline Getirin

Öz farkındalık, spor salonunda yaptığınız egzersizler gibi değildir. Gün içerisinde kendinizle baş başa kalabileceğiniz yarım saat ayırarak yaptığınız meditasyonla gün boyu idare edemezsiniz. Her an kim olduğunuza ve dünyayla nasıl iletişim kurduğunuza dair dikkatli olmalısınız.

Sevdiğiniz bir arkadaşınızın konuşmasını dinlerken kendinizi test edin. Dikkatiniz tamamen onun üzerinde mi yoksa bambaşka bir yerde mi? Eğer dikkatiniz hafifçe dağılmışsa, anlatılanlardan daha çok konuşmanın ritmine ve akışına odaklanın. Böylelikle kısa bir süre sonra zihninizin size ayak uydurduğunu göreceksiniz.

3. Günlük Tutmayı Alışkanlık Haline Getirin

Günlük tutmak, öz farkındalığı artırmanın harika bir yoludur. Yazdığınız her sayfa yeni bir diyaloğu ortaya çıkarır ve siz fark etmeseniz bile burada en büyük rol bilinçaltınızdadır.

Günlük tutmak geniş yelpazeli bir araçtır. Günlük deneyimleri not edebilir, bilişsel düşüncelerinizi yeniden çerçeveleyebilir ve çevrenizde paylaşmaktan çekindiğiniz düşüncelere meydan okuyabilirsiniz. Yazdığınız her günün sonunda isteklerinizi, arzularınızı, korkularınızı ve değer yargınızı keşfedebilirsiniz.

4. Kör Noktalarınızı Görmekten Korkmayın

Kör noktalar hayatımızda önemli kararlar alacağımız zaman belirleyici unsurlardır. Örneğin ehliyet kursuna gittiğiniz zaman eğitmeninizin öğreteceği en önemli şeylerden biri kör noktadır. Tıpkı araba kullanımında olduğu gibi kişisel gelişimimizde kör noktalar bulunmaktadır. Bunlar, kendimiz hakkında farkında olmadığımız kısımlardır.

Ruhunuzun işleyişini tam anlamıyla kavramak için kör noktalarınızı yakalamaya çalışmalısınız. Örneğin, dışarıdayken hangi insanlara güçlü bir şekilde tepki veriyorsunuz?

Hangi harekete maruz kaldığınızda veya başka birine uygulanmasına denk geldiğinizde duygu yükselmesi yaşıyorsunuz? Bu, inkar ettiğiniz veya kabul etmekte zorlandığınız alanlar hakkında fikir sahibi olmanızı kolaylaştırır. Daha fazla araştırma ve farkındalık yeni bir başlangıç noktasının kapısını açmaktadır.

5. Güçlü ve Zayıf Yönlerinizle Tanışın

Öz farkındalığı geliştirmek, neyle çalıştığınızı ve nelerle mücadele ettiğinizi bilmek anlamına gelir. Tetikleyicilerinizin neler olduğunu biliyor musunuz? Kendinizi en çok tedirgin hissettiğiniz anınızı hatırlıyor musunuz? Birçok kişinin sormaktan çekindiği bu soruları kendinize sorarak zayıf noktalarınızı tespit edebilirsiniz. Bunlar dışında kendinize şu soruları yöneltebilirsiniz:

• En çok neye sinirleniyorum?
• Beni gergin hissettiren ortamlar hangileri?
• Neden bazı kişilerle sohbet etmekten kaçınıyorum?
• Partnerime karşı neden güvensizlik besliyorum?
• Partnerimle ettiğim ilk kavgada neden ayrılmak istiyorum?

Kendinizi geliştirme yolunda ne kadar ilerlerseniz sahip olduğunuz özellikleri o kadar yakından tanırsınız. Bu anlayış daha sonra yüksek dereceli ivme kazanmanıza yardımcı olur. Öz farkındalığınızı kazandıktan sonra önceden söylemeye çekindiğiniz birçok şeyi rahatça ifade ettiğinizi fark edebilirsiniz. Olumlu yönlerinizi keşfetmek için şu sorulara yanıt arayabilirsiniz:

• Bugüne kadar hangi badireleri atlattım?
• Depresyon ile mücadelemi nasıl başarıyla sonuçlandırdım?
• Hangi zorlu görevin üstesinden kolay bir şekilde geldim?
• Yeteneklerimin farkında mıyım?
• Kendimde en sevdiğim özelliğim hangisi?
• İnsanlar benim en çok hangi özelliğimi seviyor?
• İyi yönlerimi özetleyecek olsam ne söylerdim?

6. Kendinizi Tam Anlamıyla Yansıttığınızdan Emin Olun

Öz farkındalık, kendinizi objektif bir şekilde görme yeteneği iken, kendini yansıtabilmek kim olduğunuzu ve hayattan ne istediğinizi dürüstçe keşfetme isteğidir. Öz farkındalık bir zihniyettir, kendini yansıtma ise bu zihniyetle yapılan eylemlerdir.

Ne kadar çok içinize yönelirseniz o kadar gerçeği ortaya çıkarırsanız. Zamanla, yüzeysel düşüncelerin daha da derinine inerek asıl isteklerinize ve hedeflerinize erişebilirsiniz. Temel değerlerinizi, sizin için neyin daha anlamlı olduğunu ve aslında hangi mesleğe sahip olmak istediğinizi sil baştan öğrenebilirsiniz.

Bu süreçten sonra yeniden tanıştığınız kendinizle bambaşka bir yol izleyebilirsiniz. Eylemleriniz ve düşünceleriniz tamamen kendinizin çizdiği yol haritasıyla birebir uyumlu olarak ortaya çıkacaktır.