Çocuklar bulaşıcı hastalıklardan oldukça kolay etkilenir. Özellikle okul ve kreş gibi toplu alanlarda bulunmaları nedeniyle kontaminasyon riski yetişkinlere göre daha yüksektir. Bu durum küçükler için son derece streslidir. Zira hastalık yalnızca kendi sağlıklarını etkilemekle kalmaz; aynı zamanda sosyal çevreleri üzerinde de etkilidir. Bu sebeple, okul döneminde çocuk sağlığına dikkat etmek çok önemlidir.
Peki, okul döneminde çocuklarda en sık görülen hastalıklar nelerdir? Okul çağı çocuklarını bir hayli olumsuz etkileyen bu tip hastalıklardan nasıl korunabilirsiniz? Bu yazımızda, okul dönemi hastalıklarını detaylı bir şekilde mercek altına alacağız. Ayrıca hastalıkların nedenlerini, semptomlarını ve korunma yollarını da sizinle paylaşacağız.
Okul Döneminde En Sık Görülen Bulaşıcı Hastalıklar Nelerdir?
Çocuklar enfeksiyonlara karşı yetişkinlerden daha hassastır; çünkü bağışıklık sistemleri henüz tam olarak olgunlaşmamıştır. Çocuklar anaokullarında, okullarda veya oyun gruplarında diğer çocuklarla yakın temas halindedir ve bu da enfeksiyonların kolayca yayılmasını mümkün hale getirir.
Bu dönemde sıkça rastlanan okul dönemi çocuk hastalıkları ise tipik bir boğaz ağrısından mide gribine kadar genişletilebilir. Bu hastalıklar; ateş, öksürük, burun akıntısı ve kızarıklık gibi semptomlara yol açabilir. Bununla birlikte, daha detaylı aktarabilmek adına, okul çağı hastalıklarını ayrı başlıklar halinde incelememizde fayda vardır.
Boğaz Ağrısı
Boğaz ağrısı, her on çocuktan sekizini etkileyen yaygın bir hastalıktır ve genellikle viral veya bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanır. Enflamatuar bir reaksiyon olan boğaz ağrısı, başlangıçta hiçbir belirti vermeyebilir.
Çocuğunuz yalnızca yorgunluktan veya hafif bir yutma zorluğundan yakınıyor olabilir. Ancak virüslerin mukozaya saldırmasıyla birlikte mukoza zamanla şişer ve bu da aşağıdaki tipik semptomların ortaya çıkmasına sebep olur:
Boğazda ağrı ve yutma güçlüğü
Yeme ve içme zorluğu
Hafif ateş
Şişmiş lenf düğümleri
Kızarık boğaz
Konuşma sırasında ortaya çıkan ağrı
Nezle ve Soğuk Algınlığı
Nezle ve soğuk algınlığı, yine çocuklarda en sık görülen okul çağı hastalıkları arasındadır. Genellikle burun akıntısı veya tıkanıklığı, hapşırma, öksürük ve baş ağrısı ile karakterizedir. Çocuklar, diğer çocuklardan kaynaklanan enfeksiyon nedeniyle yıl boyunca birçok kez soğuk algınlığına yakalanabilir.
Soğuk algınlığı ve nezleye sebep olan virüsler, enfekte olan kişinin hapşırması veya öksürmesi ile salınan küçük hava damlacıkları yoluyla yayılır. Semptomlar genellikle temastan iki veya üç gün sonra başlar ve bir haftaya kadar sürebilir. Şikâyetler genellikle burnu etkilese de çoğu zaman buna aşağıdaki belirtiler de eşlik eder:
Burun tıkanıklığı ve akıntısı
Hapşırma
Boğaz ve kulak ağrısı
Öksürük
Baş ağrısı
Ara sıra yüksek ateş
Grip
En sık görülen çocukluk çağı hastalıklarından bir diğeri de griptir. Grip, öksürme ve hapşırma ile yayılan viral bir hastalıktır. Yıl boyunca ortaya çıkabilir ancak özellikle kış aylarında daha yaygındır. Okul döneminde olan her on çocuktan yedisi mutlaka gribe yakalanır. Bunun temel sebebi, hastalığa sebep olan virüsün hapşırma ve öksürme ile dışarı çıkan damlacıklara tutunabilmesidir.
Hastalık taşıyıcı damlacıklar, virüsün 24 saate kadar hayatta kalabileceği farklı yüzeylere inene kadar bir süre havada asılı kalır. Dolayısıyla kapı kolları, sıra ve kalem dahil olmak üzere sınıf ortamında yer alan eşyalar kolayca kontamine olabilir. En yaygın grip belirtileri ise şu şekilde sıralanabilir:
Öksürük
Boğaz ağrısı
Burun akıntısı
Ateş
Üşüme ve titreme
Burun tıkanıklığı
Baş ağrısı
Kas ve vücutta ağrılar
Ayrıca gribin genel bir halsizlik, enerji kaybı ve yorgunluğa sebep olabileceği unutulmamalıdır.
Bademcik Enfeksiyonu
Bademcik enfeksiyonu, okul dönemi hastalıklarından biri olan boğaz ağrısının beraberinde getirdiği virüslerden dolayı ortaya çıkar. Yalnızca boğaz kısmıyla sınırlı kalmayıp agresif bir yayılım gösteren patojenler bademciklere kadar ilerler ve bademcik iltihabına neden olur.
Bademcik enfeksiyonu genellikle 5 ila 14 yaş arasındaki çocuklarda yaygındır. Etkilenen bir kişinin solunum yolundan gelen salgılarla veya dolaylı temas yoluyla kolaylıkla bulaşabilir. Bademcik enfeksiyonu, soğuk algınlığı belirtilerini taklit etse de aşağıda sıralayacağımız bazı ayırıcı semptomlara da sahiptir:
Bademciklerde beyaz veya sarımsı lekeler
Ağrılı yutma ve ses kısıklığı
Ağız kokusu
Şişmiş lenf bezleri
Kulağa ve başa yayılan ağrı
Ateş ve titreme
Gastroenterit (Mide Üşütmesi)
Gastroenterit, mide ve ince bağırsağın buluştuğu gastrointestinal sistemin iltihaplanmasıdır. Halk arasında mide üşütmesi veya mide gribi olarak da bilinen bu rahatsızlık, genellikle norovirüs veya rotavirüs gibi virüslerden kaynaklanır. Ancak salmonella veya campylobacter gibi bakteriyel patojenler tarafından da tetiklenebilir.
Bu virüsler, kontamine yüzeyler, kontamine su ile temas veya enfekte bir çocukla doğrudan temas yoluyla bulaşır. Çocuklarda gastroenterit belirtileri değişkenlik gösterebilir ancak bütün semptomlar gastrointestinal sistem ile sınırlıdır. En sık görülen mide üşütmesi belirtileri ise şu şekildedir:
İshal
Kusma
Karın ağrısı
Karında şişlik ve kramp
Ateş
Mide bulantısı
Kulak Enfeksiyonu
Kulak, farklı kısımlardan oluşan katmanlı bir yapıya sahiptir. Soğuk algınlığı veya alerji gibi sıkıntılar ise bu kısımların enfekte olmasını tetikleyebilir ve ağrı gibi şikayetlere neden olabilir. Kulak enfeksiyonları her yaşta ortaya çıkabilir ancak okul çağındaki çocuklarda daha sık görülmektedir.
Kulak enfeksiyonu her ne kadar işitme kaybı ve ağrı ile karakterize olsa dahi aşağıdaki belirtilere de rastlanması mümkündür:
Küçük çocuklarda kulak çekme davranışları
Ateş
Mide bulantısı
Kusma
İshal
Konjonktivit (Kırmızı Göz Hastalığı)
Konjonktivit veya bilinen diğer adıyla kırmızı göz hastalığı, gözün beyaz kısmında veya göz kapaklarının alt kenarında ortaya çıkan kırmızılıklar ile karakterizedir. Enfeksiyon veya tahriş edici bir madde, gözlerin beyaz kısımlarını veya göz kapaklarının içini kaplayan şeffaf zara ulaştığında kırmızı göz hastalığı oluşur.
Kırmızı göz hastalığının belirtileri ise genellikle şunları içerir:
Sulu göz
Gözden gelen sarımsı bir akıntı
Kaşıntı
Mononükleoz (Öpücük Hastalığı)
Halk arasında öpücük hastalığı olarak bilinen mononükleoz, herpes virüs ailesinin bir üyesi olan Epstein-Barr virüsünün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Mono benzeri semptomlara neden olabilecek başka virüsler de olmasına rağmen, çoğu durumda EBV ana suçludur.
Öpücük hastalığı genellikle şu belirtilerle kendini gösterir:
Yorgunluk
Şişmiş bademcik
Baş ağrısı
Deride döküntü
Saç Biti
Okul çağı hastalıklarından belki de en popüler olanı saç bitidir. Çünkü birçok çocuk, öğrenim hayatının belirli bir döneminde bu hastalığa yakalanır. Saç biti, insan kanıyla beslenen ve kafa derisine yakın yaşayan böceklere verilen isimdir. Bu enfeksiyon anaokulu öğrencileri, ilkokul öğrencileri ve hatta enfekte çocukların aile üyeleri arasında yaygındır.
Saç biti, enfekte bir kişinin saçıyla doğrudan temas yoluyla bulaşır ve biti olan biriyle kafa kafaya temas eden bütün çocuklar risk altındadır. Kendini çeşitli semptomlarla gösteren saç bitinin belirtileri genel olarak şu şekildedir:
Suçiçeği, çocuklarda sık görülen hastalıklar arasında adeta klasikleşmiştir. Çoğu durumda ciddi komplikasyonlara neden olmasa bile yine de rahatsız edici ve sinir bozucu olabilir. Bu hastalık genellikle varisella-zoster virüsünden kaynaklanır.
Suçiçeği belirtileri; çoğunlukla ateş, halsizlik ve baş ağrısı ile başlar. Birkaç günden sonra berrak içerikli kaşıntılı kabarcıklara dönüşen döküntüler gelişir. Suçiçeği hastalığı, enfekte bir kişinin döküntüsü ile doğrudan temas yoluyla veya hapşırma sırasında damlacık enfeksiyonu ile bulaşabilir.
Özellikle döküntü ortaya çıkmadan önceki günlerde bulaşma oranı daha fazladır. Bu nedenle de anaokulu veya sınıf gibi toplu yaşam alanlarında saatlerce kalan çocukların enfekte olma riski son derece yüksektir.
El, Ayak ve Ağız Hastalığı
El, ayak ve ağız hastalığı esas olarak on yaşın altındaki çocukları etkiler. Son derece yaygın olmasının sebebi ise bulaşıcı olmasıdır. Hastalık genellikle ateş ve boğaz ağrısı ile başlar. Bir ila iki gün sonra ağızda, avuç içlerinde ve ayak tabanlarında ağrılı bir kızarıklık fark edilir hale gelir. Hastalık çoğu zaman hafif bir şekilde seyreder ve çocuğunuz ortalama 1-2 haftalık bir sürede iyileşir.
Menenjit
Menenjit, beyni ve omuriliği çevreleyen zarların iltihaplanması olarak tanımlanabilir. Vakaların %80’i virüs kaynaklıdır. Daha nadir olarak, menenjite bakteriler de neden olabilir.
Her yaşta ortaya çıkabilir ancak en çok 5 yaşın altındaki çocuklar etkilenir. Kontaminasyon, enfekte bir kişi hapşırdığında veya tükürdüğünde meydana gelir. Yaygın bir şekilde görülen menenjit belirtileri de şu şekilde sıralanabilir:
Yüksek ateş
Şiddetli baş ağrısı
Kusma
Boyun tutulması ve yorgunluk
Okulda Görülen Hastalıklardan Korunma Yolları Nelerdir?
Çocuklarda bulaşıcı bir hastalık olması durumunda hem korunma hem de tedavi açısından mutlaka bilinmesi gereken birkaç önemli kural vardır. Okul dönemi çocuk sağlığı için aşağıdaki tavsiyelere uymanız son derece önemlidir:
Hasta olan kişilerle temastan kaçının.
Çocuğun ellerini sabun ve suyla yıkayın.
Çocuğun bulaşıcı bir hastalığa yakalanması durumunda gerekli önlemlerin alınabilmesi için okul idaresini bilgilendirin.
Birçok çocuğun bulunma eğiliminde olduğu ortak alanları dezenfekte edin.
Okul çağı çocuklarında beslenme çok önemli olduğu için meyve, sebze ve diğer vitamin açısından zengin gıdaların tüketimini artırın.
Unutmayın ki kalabalık bir ortamda çocuğunuzun enfekte olmasını engellemeniz zordur. Bu nedenle, aşılar ve hastalıklar hakkında bilgi sahibi olmaya özen göstermelisiniz. En ufak bir şüphe veya endişe ile karşı karşıya kaldığınızda idareyi bilgilendirmeniz ve gerekli müdahaleler için tıbbi destek almanız çok önemlidir. Ayrıca doktor kontrolünü asla ihmal etmemeli ve herhangi bir sağlık probleminde sağlık kuruluşuna başvurmaktan çekinmemelisiniz.
Her insan bazı zamanlarda uykuya dalmakta zorluk yaşayabilir. Duyduğunuz bir heyecandan ötürü kendinizi yatağın içinde dönüp dururken bulabilirsiniz. Ya da iş görüşmesi yapacağınız günün gecesinde aniden uyanabilirsiniz. Yaşam serüvenlerimizde karşılaştığımız benzeri öykülerde uyku düzenimizde kısa süreli değişiklikler gözlenmesi olağan bir durum olarak kabul edilebilir. Ancak bu hal tekrar eden bir yaşam döngüsüne girdiğinde uykusuzluk hastalığının […]
Sinir hastalığı birçok türü içinde barındıran geniş bir kavramdır ve her yaşta görülebilir. Örneğin, multipl skleroz, myastenia gravis ve menenjit gibi bazı hastalıklar genellikle çocuklukta ve genç erişkinlik dönemlerinde ortaya çıkar. Demans veya parkinson gibi hastalıklar ise yaşlılık döneminde ortaya çıkan tipik hastalıklardır. Bütün yaş gruplarını kapsıyor olması nedeniyle, hemen hemen herkes kendi kişisel çevresinde […]
Bir bebeğin gelişimine eşlik etmek, belki de bu hayatta başınıza gelebilecek en harika şeylerden biridir. Bebeğiniz yeni şeyler keşfederken onun gülümseyişine tanık olmak hiçbir duygu ile kıyaslanamaz. Ancak işler her zaman sandığınız gibi toz pembe gitmeyebilir. Bebeğiniz iki yaşına geldiğinde gülümsemenin yerini çığlıklar alabilir. Tekrarlanan ağlama nöbetleri, huzurlu uykunun önüne geçebilecek kadar kuvvetlidir artık. Eğer […]
Hamilelik döneminde vücutta meydana gelen değişikliklerden sıklıkla bahsederiz. Yuvarlak hale gelmiş ve büyümüş bir göbek, günden güne artan çatlaklar, nadiren de olsa varis görünümlü bacaklar ve gününüzün çoğunda size eşlik eden mide bulantıları… Ancak anne adayları, gebelik sırasında kendilerini bekleyen durumlar ve yaşayacakları psikolojik değişimler hakkında genellikle fazla bilgi sahibi değildir. Peki, hamilelik psikolojisi nedir […]
Okul, belli bir yaşa kadar neredeyse herkesin yaşantısında önemli bir yer tutar. Bir yerden sonra okula gitmek, artık bir istekten ziyade görevmiş gibi hissettirebilir ve çocuğunuzda zaman zaman okula gitmek istememe dürtüsü olabilir. Siz de bir ebeveyn olarak, bu süreçte ‘’Çocuğum okula gitmek istemiyor, ne yapmalıyım?’’ sorusunu sık sık sorabilirsiniz. Öncelikle, çocuğun okula gitmek istememesi, […]
Çocukluk ve yetişkinlik arasındaki geçiş süreci, kısaca ergenlik dönemi olarak adlandırılır. Kişisel değerlerin oluşturulmasında ve biyolojik gelişimin tamamlanmasında oldukça önemli olan bu dönem, ergenler ve ebeveynler için oldukça zorlayıcıdır. Gençler, belirsiz bir yolmuş gibi görünen geçişle mücadele ederken; ebeveynler ise bütün enerjilerini onları anlamaya harcar. Öte yandan, ergenlik çağında yaşanan sorunlar nedeniyle birçok anne ve […]
Hipertansiyon, her dört kişiden birini etkisi altına alan ciddi bir sağlık sorunudur. Ancak, ne kadar yaygın görülürse görülsün, birçok kişi bu hastalığa sahip olduğundan habersizdir. Çünkü hipertansiyon hızlı ve yavaş bir şekilde ilerler. Tanının geç alınması ve belki de hiç alınmaması, kalp ve böbrekler başta olmak üzere, çeşitli organlar üzerinde ciddi hasarlar oluşmasına neden olur. […]
Hamilelik döneminde neredeyse hiçbir şey düzenli ve sağlıklı beslenme kadar önemli değildir. Çünkü mineral ve vitaminlere olan ihtiyaç gebelik sırasında keskin bir yükselişe geçer. Bu ihtiyacın karşılanmaması durumunda bebeğin gelişimi sekteye uğrayarak beklendiği gibi iyi sonuçlanmayabilir. Böyle olumsuz bir durumla karşılaşmamak için gebelik döneminde beslenmeye önem vermelisiniz. Peki, hamilelikte beslenme nasıl olmalıdır? Gebelikte beslenme programı […]
